زمان تقریبی مطالعه: 4 دقیقه
 

ابن‌ یزیدی






ابوعبدالرحمان عبدالله بن یحیی یزیدی۲۳۷ق)، معروف به ابن یزیدی، لغوی، ادیب و مقری بغداد در قرن دوم و سوم هجری قمری بود.


۱ - معرفی اجمالی



ابوعبدالرحمان عبدالله بن یحیی بن مبارک عدوی بغدادی یزیدی، معروف به ابن یزیدی، لغوی، ادیب و مقری بغداد در سده‌های دوم و سوم است. پدرش ابومحمد یحیی معروف به یزیدی ادیب و قاری مشهور است که در بغداد سکنی گزید و در سال ۲۰۲ق درگذشت.

۲ - استادان



عبدالله اهل بغداد بود و در همان‌جا رشد یافت و نزد استادانی از جمله پدرش به فراگیری علم پرداخت. یحیی بن زیاد فرّاء، از پیشوایان مکتب نحوی کوفه از استادان دیگر اوست. ادیبان نزدیک عصرش او را در لغت و ادب عرب و شعر چیره دست خوانده‌اند. ابن خلکان نیز وی را فردی شاعر و راوی اخبار و تاریخ گذشتگان دانسته است. احمد بن یحیی ثعلب، نحوی مشهور کوفی یادآور شده که در میان شاگردان فرّاء کسی را به خصوص درباره قرآن و مسائل مربوط به آن، داناتر از یزیدی ندیده است. او همچون پدرش افزون بر ادبیات، به قرائت نیز توجه داشت و قرائت ابوعمرو بن علا را از پدرش فراگرفت.

۳ - شاگردان



از شاگردان او در ادب، برادرزاده‌اش فضل بن محمد یزیدی، و در قرائت، دو برادرزاده دیگرش عباس و عبدالله (پسران محمد) را می‌توان نام برد. همچنین احمد بن ابراهیم ورّاق، جعفر بن محمد آدمی و بکران بن احمد از او روایت کرده‌اند. ابوالفرج اصفهانی نیز از فردی به نام میمون بن‌ هارون نام می‌برد که از ابن یزیدی روایت کرده است.

۴ - تالیفات



ابن یزیدی دارای تالیفاتی نیز بوده است که برخی از آنها بدین قرار است: غریب القرآن، اقامة اللسان علی صواب المنطق الوقف و الابتداء و مختصر فی النحو.
در منابع کهن به تاریخ وفات ابن یزیدی اشاره‌ای نشده، ولی در منابع متاخر حدود ۲۳۷ق نقل شده است.
[۲۱] دهخدا، علی‌اکبر، لغت نامه دهخدا، ج۱، ص۵۱۵.


۵ - پانویس


 
۱. خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۱۰، ص۱۹۶.    
۲. ابوالبرکات انباری، عبدالرحمن بن محمد، نزهة الالباء، ص۱۳۲.    
۳. ابوالبرکات انباری، عبدالرحمن بن محمد، نزهة الالباء، ص۶۹-۷۲.    
۴. نویهض، عادل، معجم المفسرین، ج۱، ص۳۲۹.    
۵. مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۹، ص۳۳۴.    
۶. ابن جزری، محمد بن محمد، غایة النهایه، ج۱، ص۴۶۳.    
۷. خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۱۰، ص۱۹۶.    
۸. زبیدی، محمد بن حسن، طبقات النحویین و اللغویین، ص۶۵.    
۹. زبیدی، محمد بن حسن، طبقات النحویین و اللغویین، ص۷۶.    
۱۰. ابن خلکان، احمد بن محمد، وفیات الاعیان، ج۶، ص۱۸۸.    
۱۱. خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۱۰، ص۱۹۶.    
۱۲. ابن جزری، محمد بن محمد، غایة النهایه، ج۱، ص۴۶۳.    
۱۳. ابوالبرکات انباری، عبدالرحمن بن محمد، نزهة الالباء، ص۱۳۲.    
۱۴. ابن جزری، محمد بن محمد، غایة النهایه، ج۱، ص۴۶۳.    
۱۵. ابوالفرج اصفهانی، علی بن حسین، الاغانی، ج۲۱، ص۵۸.    
۱۶. ابن ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۵۴.    
۱۷. خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۱۰، ص۱۹۶.    
۱۸. بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۱، ص۴۴۰.    
۱۹. کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۶، ص۱۶۳.    
۲۰. کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۶، ص۱۳۹.    
۲۱. دهخدا، علی‌اکبر، لغت نامه دهخدا، ج۱، ص۵۱۵.
۲۲. قفطی، علی بن یوسف، انباه الرواة، ج۲، ص۱۳۴.    
۲۳. داوودی، محمد بن علی، طبقات المفسرین، ج۱، ص۲۵۷-۲۵۸.    


۶ - منبع



پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۴۹۳-۴۹۴، برگرفته از مقاله «عبدالله یزیدی».






آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.