آیه اطاعتآیه اطاعت به آیه ۵۹ سوره نساء ، در باره وجوب اطاعت از خدا ، پیامبر و اولی الامر اطلاق میشود. ۱ - تعریفبه آیه ۵۹ سوره نساء "آیه اطاعت" میگویند: (یا ایها الذین آمنوا اطیعوا الله واطیعوا الرسول واولی الامر منکم فان تنازعتم فی شیء فردوه الی الله والرسول ان کنتم تؤمنون بالله والیوم الآخر ذلک خیر واحسن تاویلا)؛ "ای کسانی که ایمان آوردهاید خدا را اطاعت کنید و پیامبر و اولیای امر خود را(نیز) اطاعت کنید پس هر گاه در امری(دینی) اختلاف نظر یافتید اگر به خدا و روز بازپسین ایمان دارید آن را به( کتاب ) خدا و( سنت ) پیامبر(او) عرضه بدارید این بهتر و نیک فرجام تر است ". ۲ - منظور از اولوا الامرطبق نقل شیخ طوسی و دیگران از امام باقر علیهالسّلام و امام صادق علیهالسّلام ؛ منظور از اولوا الامر در آیه، ائمه اطهار علیهالسّلام هستند؛ خدای متعال بر اساس این ایه، اطاعت و فرمانبرداری از ائمه اطهار علیهالسّلام را مانند اطاعت از خود و پیامبرش بر مردم واجب کرد. مفسران شیعه در این زمینه اتفاق نظر دارند که منظور از "اولواالامر" امامان معصوم علیهالسّلام هستند که رهبری مادی و معنوی جامعه اسلامی در همه شئون زندگی از طرف خداوند و پیامبر صلیاللهعلیهوآلهوسلّم به آنها سپرده شده است و غیر آنها را شامل نمیشود. البته کسانی که از طرف آنها به مقامی منصوب شوند با شروط معینی اطاعتشان لازم است. ۳ - دیدگاه اهل سنت درباره الواالامرمفسران اهل سنت درباره اولواالامر دیدگاههای متفاوت دارند؛ از جمله: اولواالامر یعنی زمامداران و حکام؛ نمایندگان عموم طبقات؛ عالمان و دانشمندان؛ فرماندهان لشکر؛ صحابه و یاران پیامبر صلیاللهعلیهوآلهوسلّم و…. همه مفسران شیعه و برخی از مفسران اهل سنت بر عصمت اولواالامر اذعان دارند. [۳]
منصور، عبدالحمید یوسف، نیل الخیرات فی القراءات العشرة، ج۴، ص۳۸۷-۴۰۱.
۴ - پانویس
۵ - منبعفرهنگنامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله «آیه اطاعت». |