آسیب‌شناسی و روش‌شناسی تفسیر معصومان علیهم‌السلام (کتاب)«آسیب‌شناسی و روش‌شناسی تفسیر معصومان (علیهم‌السلام)» اثری است به زبان فارسی که توسط آقای علی‌اکبر رستمی به نگارش درآمده است. در این کتاب جایگاه و نقش روایات تفسیری معصومان (علیهم‌السّلام) در تفسیر و آسیب‌شناسی و روش‌شناسی آن به بحث نهاده شده است. ۱ - گزارش محتواپیوند ریشه‌دار و استوار قرآن و عترت، لزوم پژوهش ژرف سخنان تفسیری ایشان را برای تفسیرپژوهان، به منظور ارائه تفسیری قابل اطمینان از قرآن آشکار می‌سازد. اما بهره‌مندی از این سخنان نیازمند شناسایی آسیب‌ها و آفاتی است که در گذر زمان باعث ایجاد ناراستی‌هایی در دو حوزه سند و متن آنها شده است. در این کتاب جایگاه و نقش روایات تفسیری معصومان علیهم‌السّلام در تفسیر و آسیب شناسی و روش شناسی آن به بحث نهاده شده است. ۱.۱ - مقدمه بحثقبل از ورود به موضوع اصلی، ابتدا درباره پیوند معصومان علیهم‌السّلام با قرآن، با توجه به روایاتی چون حدیث ثقلین، سخن به میان آمده و گفتار شماری از عالمان برجسته شیعه و اهل‌تسنن درباره سند و محتوای آن بازگو شده است. [۱]
رستمى، على‌اكبر، آسیب‌شناسی و روش‌شناسی تفسیر معصومان (علیهم‌السلام)، ج۱، ص ۱۱.
۱.۲ - نقل دیدگاه مفسراندر ادامه به طرح پرسشی درباره روایات تفسیری و پاسخ آن پرداخته شده و آن اینکه آیا می‌توان با همان ملاک و روش ارزشگذاری روایات در حوزه فقه به سراغ روایات تفسیری رفت. دیدگاه شماری از مفسران و صاحب نظران در این زمینه که آیا تعبد به روایات تفسیری همانند تعبد به روایات فقهی جایز است یا نه، مطرح شده است. ۱.۳ - بیان آسیب هانگارنده پس از مقایسه‌ای میان آنچه در فقه گفته شده با آنچه در اصول گفته می‌شود، دیدگاه‌های مخالف نظریه امکان تعبد به روایات تفسیری را بیان و سپس تحلیلی در ثمره عملی آن دو ارائه نموده است. در فصلی دیگر از کتاب، آسیب‌ها و آفاتی نظیر خلط تفسیر و تاویل (ظاهر و باطن)، غلو، اسرائیلیات و... که دامنگیر روایات تفسیری است با راهکارهای عملی شناخت آن بررسی شده است. [۲]
رستمى، على‌اكبر، آسیب‌شناسی و روش‌شناسی تفسیر معصومان (علیهم‌السلام)، ج۱، ص ۹۳.
و در نهایت شماری از روش‌های تفسیری معصومان علیهم‌السّلام همچون تفسیر قرآن به قرآن، تفسیر ظاهر و باطن قرآن، تفسیر از رهگذر تمثیل، تفسیر واژگانی و بهره گیری از قواعد زبان عربی در تفسیر برخی آیات، [۳]
رستمى، على‌اكبر، آسیب‌شناسی و روش‌شناسی تفسیر معصومان (علیهم‌السلام)، ج۱، ص ۱۹۱.
به تفصیل مورد بررسی قرار گرفته و چگونگی کارآیی و کارآمدی هریک با مثال‌های آن توضیح داده شده است.۲ - ساختار کتابکتاب شامل یادداشتی از «دبیرخانه نمایشگاه قرآن کریم»، چکیده‌ای از مطالب کتاب، فهرست مطالب، پیشگفتار نویسنده و چهار فصل ذیل می‌باشد: فصل اول: «پیوند معصومان علیهم‌السّلام با قرآن» به بررسی عناوین ذیل می‌پردازد: جایگاه پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) در ساحت قرآن، عترت و قرآن، حدیث ثقلین، نگاهی به سند حدیث، شمار جانشینان پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم ، میراث تفسیری معصومان علیهم‌السّلام و.... فصل دوم: «جایگاه و نقش روایت در تفسیر» عناوینی چون: ضرورت بحث، اعتبار خبر واحد در فقه از نگاه شیعه، چارچوب حجیت خبر واحد، چگونگی حجیت خبر واحد نزد اهل‌تسنن، ارزش روایت در تفسیر از دیدگاه شیعه، اهل‌سنت و روایات تفسیری و... را دربرمی گیرد. فصل سوم: «آسیب شناسی روایات تفسیری و راه حل‌های آن» به ضرورت آسیب شناسی، روش پالایش روایات تفسیری، آسیب‌های تفاسیر روایی و راه حل‌های آن می‌پردازد. فصل چهارم: «روش‌های تفسیری معصومان علیهم السلام» چیستی روش‌شناسی، ضرورت و نقش روش‌شناسی در تفسیر، تفسیر قرآن به قرآن، تفسیر ظاهر و باطن قرآن، جری و تطبیق، حقیقت «جری»، خاستگاه «جری»، نسبت «جری» با معنای نخست باطن، گستردگی جری و تطبیق در روایات تفسیری، ضوابط تاویل، تفسیر از رهگذر تمثیل، تفسیر واژگانی و بهره‌گیری از قواعد زبان عربی در تفسیر برخی آیات، مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرد. در پایان هم فهرست منابع و مآخذ مورد استفاده نویسنده کتاب، به همراه خلاصه انگلیسی مطالب کتاب درج شده است. ۳ - نسخهشناسیکتاب به قلم آقای علی اکبر رستمی نگاشته و در قطع وزیری با جلد شومیز در ۲۰۴ صفحه برای بار نخست در سال ۱۳۸۰ شمسی از سوی «انتشارات کتاب مبین» رشت به چاپ رسیده است. ۴ - پانویس
۵ - منبعنرم افزار مشکات الانوار، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی، تاریخ بازیابی ۹۸/۱۱/۲۹. رده‌های این صفحه : روش های تفسیری | کتاب شناسی تفسیر | کتاب‌شناسی علوم قرآنی | کتاب‌های علوم قرآنی شیعه قرن 15 (قمری)
|