آخرین آیهآخرین آیه در مدینه نازل شده و مدنی است. در خصوص آخرین آیه آرا و نظرات مختلفی از دانشمندان علوم قرآنی و مفسران قرآن وجود دارد که به نظر می‌رسد آخرین آیه همان آیه اکمال دین اسن که در "حجّة الوداع" نازل شده است؛ زیرا این آیه، اکمال دین و پایان کار وحی را اعلام می‌کند. ۱ - بررسی دیدگاههادرباره تعیین آخرین آیه‌ای که نازل شده است، آرا و اقوال زیر از دانشمندان علوم قرآنی و مفسران قرآن وجود دارد. ۱.۱ - سوره بقره۱. آیه ۲۷۸ بقره (آیه ربا). ۲. آیه ۲۸۲ بقره (آیه دَین). ۳. آیه ۲۸۱ بقره. ۱.۲ - سوره آل‌عمران۱. آیه ۱۹۴ آل‌عمران. ۲. آیه ۱۹۵ آل‌عمران. ۱.۳ - سوره نساء۱. آیه ۹۳ نساء. ۲. آیه ۱۷۶ نساء (آیه ارث کلاله). ۱.۴ - سوره کهفآیه ۱۱۰ کهف. ۱.۵ - سوره انعامآیه ۱۴۵ انعام. ۱.۶ - سوره مائدهآیه ۳ مائده (آیه اکمال دین). ۱.۷ - سوره توبهآیه ۹ توبه. آیه ۱۲۹ توبه. آیه ۱۲۷ توبه. آیه ۱۲۸ توبه. ۱.۸ - دیدگاه برگزیدهشاید بتوان گفت آخرین آیه همان آیه اکمال دین باشد که در "حجّة الوداع" نازل شده است؛ زیرا این آیه، اکمال دین و پایان کار وحی را اعلام می‌دارد؛ و آیه ۲۸۱ بقره (...اتقوا یوماً ترجعون فیه ...)آخرین آیه در زمینه احکام بوده است. [۲۰]
رامیار، محمود، تاریخ قرآن، ص۵۶۲.
[۲۱]
حجتی، محمدباقر، پژوهشى در تاریخ قرآن کریم، ص۵۵.
۲ - پانویس
۳ - منبعفرهنگنامه علوم قرآن، برگرفته از مقاله «آخرین آیه مدنی». |