آثار الادهار (کتاب)آثارُ اَلاَدْهار، کتابی تاریخی و جغرافیایی به زبان عربی، نوشته ادیب و موسیقی‌دان لبنانی سلیم جبرائیل الخوری (۱۸۴۳ـ ۱۸۷۵م) و ادیب و زبان‌شناس لبنانی سلیم میخائیل شحاده (۱۸۴۸ـ۱۹۰۷م) است. این کتاب دارای ترتیب الفبایی بوده و اطلاعات داده شده در آن بر پایه دانسته‌های نیمه دوم سده ۱۹ یا کهنه‌تر از آن می‌باشد. این کتاب به دو بخش تاریخ و جغرافیا تقسیم می‌شود. ۱ - محتوای کتاباین کتاب از ۲ بخش تشکیل می‌شود: ۱.۱ - بخش تاریخبخش یکم، تاریخ است. این بخش مشتمل بر گفت‌وگو از تاریخ ملت‌های کهن و نوین، مذاهب، نحله‌ها، طریقه‌ها، مکتب‌های نوین سیاسی و غیرسیاسی، پیمان‌های بین‌المللی، مجامع دینی، شجره‌های حکومتی، خاندان‌های بزرگ و تراجم احوال نامداران هر زمان و مکان از پیامبران، صحابه، تابعین، اولیای خدا، صالحان، شاعران، ادیبان، نویسندگان، قّدیسان، فیلسوفان، پادشاهان، امیران، والیان، قهرمانان، قاضیان، حاکمان، مؤلفان و مخترعان همراهِ ذکر اعمال و مذاهب و اختراعات و اکتشافات ایشان، و نیز تاریخ ادیان، خرافات باستانی در نزد ملت‌ها، رویدادهای مشهور و روزهای معروف است. این بخش در «ابن‌قطان» پایان می‌پذیرد. چاپ آن در ۲ جزء و در ۲ مجلد در ۱۸۷۷م در بیروت انجام یافته است. این بخش پیش‌گفتاری در معرفی تاریخ دارد. ۱.۲ - بخش جغرافیابخش دوم، جغرافیاست. این بخش دارای پیش‌گفتاری درباره پیدایش و پیشرفت دانش جغرافیاست. در این بخش اعلام جغرافیایی (بیشتر آن مربوط به سرزمین‌های عربی و اسلامی و بلاد وابسته به امپراتوری عثمانی، و بعضاً اروپا یا دیگر نقاط گیتی) شرح داده می‌شوند و از تاریخ تحولات سیاسی آن‌ها نیز گفت‌وگو به میان می‌آید. این اعلام شامل کشور‌ها، استان‌ها، شهر‌ها، روستا‌ها، آبادی‌های موجود و از میان رفته، آثار تاریخی و جز آن است. این بخش در «بُرَک» (جایی در بصره) پایان می‌پذیرد. جزء یکم هر ۲ بخش را مؤلفان با هم نگاشته‌اند و بقیه اجزاء را سلیم شحاده (پس از درگذشت دوست و همکارش سلیم خوری در سه‌شنبه ۲۹ ژوئیه ۲۹ ۱۸۷۵م) دنبال کرده‌است. ۴ جزء از بخش جغرافیایی کتاب، در ۲ مجلد در ۱۸۷۵ـ۱۸۷۶م در بیروت به چاپ رسیده‌است. [۱]
خوری، سلیم جبرائیل، آثارُ اَلاَدْهار، ج۱، ص۱۰، (۱۸۴۳ـ ۱۸۷۵م)
۲ - فهرست منابع(۱) سلیم جبرائیل الخوری، آثارُ اَلاَدْهار، (۱۸۴۳ـ ۱۸۷۵م). ۳ - پانویس
۴ - منبعدانشنامه بزرگ اسلامی، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، برگرفته از مقاله «آثارالأدهار»، ج۱، ص۶۶. رده‌های این صفحه : کتب تاریخی | کتب جغرافیا
|