مناوله
این قسم از طرق تحمل حدیث نوعا با اجازه توام است، مثل این شیخ که کتاب خود را به شاگرد داده و به وى اجازه نقل آن را دهد؛ یا تلمیذ، روایاتى که از شیخ سماع نموده به نظر وی برساند و شیخ به وى اجازه نقل آن را دهد. این قسم (مناوله) را «عرض» هم گفته اند.
در مناوله ممکن است شیخ، فقط اصل یا کتابى را که خود سماع نموده به شاگرد دهد، بدون این که صریحاً به وى اجازه نقل آن را داده باشد.
مستند مناوله، روایتى است که بخارى نقل نموده است که رسول خدا صلی الله علیه و آله به امیر سریه اى، مکتوبى داد و فرمود: هنگامى که به فلان محل رسیدى باز نموده بخوان، وى چنین نمود.
در نقل از شیخ به عنوان مناوله، بعضى استعمال لفظ حدّثنا و اخبرنا را جایز دانسته اند ولى بهتر آن است که بگوید: حدثنا یا اخبرنا اجازة یا مناولة.
قسم دیگرى براى مناوله نوشته اند و آن نقل از کتاب حدیث استاد است بدون داشتن اجازه از وى، ولى این قسم نزد بسیارى از محدثین، صلاحیت براى نقل ندارد، البته نقل از شیخ به لفظ حدثنى یا اخبرنى، والا نقل از کتب مصحح حدیث که تصحیح شده باشد، بدون مانع است.
پانویس
منابع
- درایه الحدیث، کاظم مدیر شانه چی، ص 126 و 127، بازیابی: 7اردیبهشت1392.