منهاج الصالحین (کتاب)

«منهاج الصالحین» به نوعی رساله مفصل سید محسن حکیم است که در دو جلد تهیه شده است. این کتاب رساله عربی و فتوایی سید حکیم است که با عبارات رسا و الفاظ قالب با معنا در کشورهای مختلف، به صورت مکرر چاپ شده است. این کتاب به دلیل جامع بودن و اشتمال بر اکثر ابواب فقهى از سوى فقهاى متأخر مورد توجه قرار گرفته و بسیارى از آنان نظرات فقهى خود را به صورت حاشیه بر این کتاب نوشته‌اند.

محتوای کتاب

در جلد اول، مسائل مربوط به عبادات مطرح شده و عناوین آن عبارتند از: تقلید، طهارت، صلاة، صوم، زکات، خمس و امر به معروف و نهى از منکر.

جلد دوم شامل مباحث معاملات است؛ عناوین آن عبارتند از: «تجارة - شفعة - إجارة - مزارعة - مساقاة - جعالة - سبق - رمایة - شرکة - مضاربة - ودیعة - عاریة - لقطة - غصب - إحیاء موات - دین - رهن - حجر - ضمان - صلح - إقرار - وکالة - هبة - وصیة - وقف - نکاح - طلاق - ظهار - إیلاء - لعان - أیمان - صید - ذباحة - أطعمة - أشربة - میراث».

شروح و تعلیقات کتاب

شماری از علمای سرشناش و مراجع بر منهاج الصالحین تعلیقیه زده اند، که از جمله می توان به علمای شاخصی چون سید ابوالقاسم خوئی، سید محمدباقر صدر، سید عبدالاعلی سبزواری و سید حسین مکی عاملی اشاره کرد. مرحوم آیت الله خویی به منظور آسان نمودن مراجعه‌ى مقلدان به کتاب، نظرات خود را در متن کتاب وارد نموده و در مسائل مورد اختلاف فتواى مرحوم حکیم را نقل نکرده‌اند.

وضعیت نشر

این رساله مبسوط، اولین مرتبه به سال ۱۳۶۵ ﻫ.ق در نجف طبع و توزیع گردید و با استقبال گسترده شیعیان به ویژه مقلدان سید حکیم مواجه شد. منهاج الصالحین توسط انتشارات مختلف از جمله داراحیاء آثار الامام الخوئی در سال های مختلف به چاپ رسیده است و همچنین به ضمیمه‌ى تکمله‌ى منهاج در دو جلد در سال ۱۴۱۰ قمرى توسط انتشارات مدینة العلم در شهر قم چاپ و منتشر شده است.

منابع

• مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی، جامع فقه اهل البیت ۲ [لوح فشرده]: بخش کتابشناسی.

متن کتاب

منهاج الصالحین