مقتل
«مقتل» در لغت به معناى محل قتل است. یعنی جایى و زمینى که کسى در آنجا کشته شده باشد. همچنین به عضوى از بدن نیز گفته می شود که اگر تیر یا تیغى بر آنجا وارد آید، سبب قتل شخص مى شود.
مقتل در اصطلاح به کتابهایی گفته می شود که به شرح ماجرای کربلا و مصیبت قتل امام حسین علیه السلام می پردازد. به انگیزه زنده نگهداشتن یاد حادثه عاشورا و شهداى کربلا، از صدر اسلام تاکنون، همواره کتاب هایى به عنوان «مقتل» نوشته شده و مى شود. شیخ آقا بزرگ تهرانى بیش از هفتاد کتاب را با همین عنوان نام مى‌برد که به حادثه کربلا مربوط مى‌شود و «مقتل» اصبغ بن نباته (از یاران على علیه السلام) را اولین مقتلى مى داند که نگاشته شده است.
نام برخى از مقتلهاى معروف از این قرار است:
- مقاتل الطالبیین: نوشته ابوالفرج اصفهانى (م، ۳۵۶) که در شرح حال و ذکر اسامى شهداى فرزندان ابوطالب است. این کتاب به فارسى نیز ترجمه شده است: «سرگذشت کشته شدگان از فرزندان ابوطالب»
- «مقتل ابى مخنف»: نوشته لوط بن یحیى بن سعید بن مخنف، معروف به ابومخنف که درباره حوادث عاشوراست که با نام «مقتل الحسین و مصرع اهل بیته و اصحابه فى کربلا» در ۲۳۰ صفحه توسط مؤسسة الوفاء چاپ شده است. این کتاب به فارسى ترجمه شده است.
- «مقتل خوارزمى»: متن تاریخى مربوط به حوادث کربلاست، در دو جزء که توسط موفق بن احمد مکى خوارزمى (م، ۵۶۸) تالیف شده و اغلب مطالبش را از تاریخ ابن اعثم (م، ۳۱۴) نقل کرده است.
- «مقتل الحسین»: عبدالرزاق المقرم (م، ۱۳۹۱ ق در نجف) که درباره نهضت حسینى است و وقایع کربلا از خروج امام حسین علیه السلام از مدینه تا حوادث پس از عاشورا را دربردارد.
کتاب هاى مقتل دیگرى هم معروف است، همچون: نفس المهموم، لهوف، منهاج الدموع، العیون العبرى، مثیر الاحزان، روضة الشهدا، اسرار الشهادة، منتهى الآمال.
پانویس
منابع
- جواد محدثی، فرهنگ عاشورا، نشر معروف.
پیوندهای مرتبط
مجموعه کامل کتابهای مقتل امام حسین علیه السلام ( متن، ترجمه و صوت)
| قبل از واقعه | |||
| شرح واقعه |
| ||
| پس از واقعه | |||
| بازتاب واقعه | |||
| وابسته ها | |||