آیه 47 سوره انعام
| <<46 | آیه 47 سوره انعام | 48>> | |||||||||||||||
| |||||||||||||||||
محتویات
ترجمه های فارسی
-بگو: چه خواهید کرد اگر عذاب خدا شما را به ناگاه، پنهان یا آشکار در رسد، آیا کسی به جز گروه ستمکار هلاک خواهد شد؟
بگو: به من خبر دهید اگر عذاب خدا ناگهان [مانند صاعقه و صیحه آسمانی] یا آشکار [مانند بیماری های مهلک] به سوی شما آید، آیا جز گروه ستمکار هلاک می شوند؟
بگو: «به نظر شما، اگر عذاب خدا ناگهان يا آشكارا به شما برسد، آيا جز گروه ستمگران [كسى] هلاك خواهد شد؟»
بگو: چه مى‌بينيد، اگر عذاب خدا به ناگاه يا آشكارا بر شما فرود آيد، آيا جز ستمكاران هلاك مى‌شوند؟
بگو: «به من خبر دهید اگر عذاب خدا بطور ناگهانی (و پنهانی) یا آشکارا به سراغ شما بیاید، آیا جز جمعیّت ستمکار هلاک می‌شوند؟!»
ترجمه های انگلیسی(English translations)
معانی کلمات آیه
بغتة: بغت و بغتة: ناگهانى و بدون پيش بينى شده.
جهرة: جهر: آشكار شدن. جهرة: آشكار شده.
نزول
محل نزول:
این آیه در مکه بر پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله نازل گردیده است.
شأن نزول:
هنگامى كه رسول خدا صلى الله علیه و آله و سلم به مدینه هجرت فرمود. بعضى از اصحاب گرفتار كسالت و امراض مختلف شدند و شكایت نزد پیامبر بردند. این آیه نازل گردید و به آنها فهمانید كه این گونه گرفتاری‌ها از اثر تغییر آب و هوا مربوط به این جهان و دنیا بوده و از بین رفتنى است ولى عذاب دردناك سراى دیگر و گرفتارى جهان دیگر مخصوص ستمكاران و تباهكاران خواهد بود كه باقى ماندنى است.
تفسیر آیه
تفسیر نور (محسن قرائتی)
قُلْ أَ رَأَيْتَكُمْ إِنْ أَتاكُمْ عَذابُ اللَّهِ بَغْتَةً أَوْ جَهْرَةً هَلْ يُهْلَكُ إِلَّا الْقَوْمُ الظَّالِمُونَ «47»
بگو: چه خواهيد كرد اگر عذاب خداوند، به طور پنهان و ناگهانى يا آشكارا به سراغ شما آيد، آيا جز گروه ستمگران هلاك خواهند شد؟
جلد 2 - صفحه 461
نکته ها
شايد مراد از «بَغْتَةً» به هنگام خواب در شب و مراد از «جَهْرَةً» به هنگام كار در روز باشد.
مثل آيه‌ى «أَتاها أَمْرُنا لَيْلًا أَوْ نَهاراً» «1»، و شايد مراد از «بَغْتَةً»، عذاب‌هاى بى‌مقدّمه باشد و مقصوداز «جَهْرَةً»، عذاب‌هايى كه آثارش از روز اوّل آشكار شود، مثل ابرهاى خطرناك كه بر سر قوم عاد فرود آمد. چنانكه در جاى ديگر مى‌خوانيم: «قالُوا هذا عارِضٌ مُمْطِرُنا بَلْ هُوَ مَا اسْتَعْجَلْتُمْ بِهِ رِيحٌ فِيها عَذابٌ أَلِيمٌ». «2»
سؤال: اين آيه مى‌گويد: تنها ظالمان از عذاب الهى هلاك مى‌شوند، در آيه‌اى ديگر «وَ اتَّقُوا فِتْنَةً لا تُصِيبَنَّ الَّذِينَ ظَلَمُوا مِنْكُمْ خَاصَّةً» «3» فراگيرى فتنه و شعله‌هاى عذاب نسبت به همه بيان شده و هشدار داده شده است، چگونه مفهوم اين دو آيه قابل جمع است؟
پاسخ: هر فتنه‌اى هلاك نيست. در حوادث تلخ، آنچه به ظالمان مى‌رسد هلاكت و قهر است، و آنچه به مؤمنان مى‌رسد، آزمايش و رشد است.
پیام ها
1- پيامبر براى بيدارى وجدان‌ها، مأمور به سؤال وپرسش از آنان است. «قُلْ أَ رَأَيْتَكُمْ»
2- از سركشى خود و مهلت الهى مغرور نشويد، شايد عذاب خدا ناگهانى فرارسد. «بَغْتَةً»
3- وقتى عذاب خدا آيد، هلاكت قطعى است، نه خودشان و نه ديگران قدرت دفاع ندارند. «عَذابُ اللَّهِ- يُهْلَكُ»
4- كيفرهاى الهى، به خاطر ظلم مردم و عادلانه است. يُهْلَكُ ... الظَّالِمُونَ
5- اعراض از دعوت انبيا، ظلم است. «هُمْ يَصْدِفُونَ- الظَّالِمُونَ»
«1». يونس، 24؛ تفسير روح‌المعانى.
«2». احقاف، 24؛ تفسير اطيب‌البيان.
«3». انفال، 25.
تفسير نور(10جلدى)، ج2، ص: 462
تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)
قُلْ أَ رَأَيْتَكُمْ إِنْ أَتاكُمْ عَذابُ اللَّهِ بَغْتَةً أَوْ جَهْرَةً هَلْ يُهْلَكُ إِلاَّ الْقَوْمُ الظَّالِمُونَ (47)
بعد از تصريف آيات و ظهور آن:
قُلْ أَ رَأَيْتَكُمْ إِنْ أَتاكُمْ عَذابُ اللَّهِ: بگو اى كافران چه مى‌بينيد و چه
تفسير اثنا عشرى، ج3، ص: 274
مى‌كنيد اگر بيايد به شما عذاب الهى در دنيا بَغْتَةً أَوْ جَهْرَةً: ناگهان و بى‌مقدمه‌اى كه شما را بر آن آگاه كند، يا آشكارا و علانيه كه علامت نزول آن ظاهر گردد. يا «بغتة» آنست كه شب فرود آيد و «جهرة» آنكه در روز واقع شود. عياشى از حضرت صادق عليه السّلام: اخذ بنى اميّة بغتة و يؤخذ بنى العبّاس جهرة «1».
هَلْ يُهْلَكُ إِلَّا الْقَوْمُ الظَّالِمُونَ: هلاك نشوند مگر قومى كه مشركانند (مراد بر هلاكت سخط و تعذيب است و لهذا صحيح است استثناء مفرغ از آن) و جايز است هلاكت مؤمن با اطفال مطلقا به شآمت كفار، چه هلاك آنها نه بر وجه سخط است، بلكه حكمت در هلاكت ايشان، رسيدن به درجه عظمى است كه بدون هلاك از آن محرومند؛ و در حقيقت عذاب عذبست زيرا راحت ابدى را دريابد.
تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)
قُلْ أَ رَأَيْتَكُمْ إِنْ أَتاكُمْ عَذابُ اللَّهِ بَغْتَةً أَوْ جَهْرَةً هَلْ يُهْلَكُ إِلاَّ الْقَوْمُ الظَّالِمُونَ (47)
ترجمه
بگو خبر دهيد مرا اگر بيايد شما را عذاب خدا ناگهانى يا آشكارا آيا هلاك كرده ميشوند مگر گروه ستمكاران.
تفسير
عذاب ناگهانى آنستكه بدون مقدمه و اماره باشد و عذاب آشكارا آنستكه مقدمه و اماره داشته باشد كه قبلا ارائه داده شود و چون امر بى‌مقدمه و بدون اماره مخفى است مقابل با آشكار قرار داده شده است و هلاكت بعذاب مخصوص بستمكاران بنفس و غير است و اين دليل است بر آنكه عذاب كننده عالم عادل حكيم مقتدر است و نبايد از عذاب او مأمون بود و قمى ره فرموده اين آيه نازل شد وقتى پيغمبر (ص) از مكه بمدينه هجرت فرمود چون اصحاب مبتلاى بسختى معيشت و مرض شدند و بآنحضرت شكايت نمودند يعنى نميرسد شما را مگر تنگى معاش و مرض در دنيا و اما عذاب اليم مهلك مخصوص بستمكاران است.
جلد 2 صفحه 323
اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)
قُل أَ رَأَيتَكُم إِن أَتاكُم عَذابُ اللّهِ بَغتَةً أَو جَهرَةً هَل يُهلَك‌ُ إِلاَّ القَومُ الظّالِمُونَ (47)
بگو اي پيغمبر آيا بشما كفار و مشركين نشان دهم و اعلام كنم که اگر آمد شما را عذاب الهي (صيحه و صاعقه و خسف و غيره و امراض مهلكه مثل وباء و طاعون و تسلط ظالم و امثال اينها) بناگاه يا بعلانيه آيا هلاك ميكند مگر قوم ظالمين را.
قُل أَ رَأَيتَكُم ارائه نشان دادن است و رؤيت ديدن است و اطلاق ميشود برؤيت بچشم قلب که درك كنند و بفهمند و علم پيدا كنند مثل قضاياي سابقين که بتوسط كتب تواريخ و اخبار متواتره و آيات قرآني و اخبار معصومين انسان علم پيدا ميكند و همچنين اخبار از آينده مثل معاد و خصوصيات قيامت و قبر و عالم برزخ که بوسيله آيات و اخبار معرفت پيدا ميشود و در مقام خبر از پيش‌آمد است.
إِن أَتاكُم بسبب كفر و شرك و مخالفت نبي و ارتكاب معاصي که موجب شود عَذابُ اللّهِ را و اينکه عذاب هم دو قسم است يك قسم اينكه آثار قبلي ندارد مثل موت، فجأه، صيحه، صاعقه، حدوث امراض مهلكه، خسف، زلزله اينها را بَغتَةً ميگويند و يك قسم آثار قبلي دارد که مشاهده ميشود مثل ابرهايي که ظاهر شد بر قوم عاد که گفتند هذا عارِضٌ مُمطِرُنا بَل هُوَ مَا استَعجَلتُم بِهِ رِيحٌ فِيها عَذابٌ أَلِيمٌ احقاف آيه 23، و نيز ميفرمايد سَخَّرَها عَلَيهِم سَبع‌َ لَيال‌ٍ وَ ثَمانِيَةَ أَيّام‌ٍ حُسُوماً فَتَرَي القَوم‌َ فِيها صَرعي كَأَنَّهُم أَعجازُ نَخل‌ٍ خاوِيَةٍ حاقه آيه 7 و 8، و بسياري از موارد ديگر و اينکه قسم را تعبير فرموده أَو جَهرَةً اشكال- جهر مقابل اخفات است چرا بغتة فرموده جواب- چون بغتة در حال غفلت و عدم توجه است در حكم اخفات است و اگر تعبير بخفيه نموده بود توهم ميشد که مخفيانه نازل شده.
جلد 7 - صفحه 73
هَل يُهلَك‌ُ استفهام تقريري است يعني لا يهلك إِلَّا القَومُ الظّالِمُونَ كساني که بانبياء و مؤمنين ظلم كردند در ايذاء و تكذيب و قتل و امثال اينها.
اشكال- اغلب موارد که اينکه نوع عذابها نازل ميشد كساني که ايمان آورده و بي‌تقصير بودند آنها را هم دامن‌گير ميشد.
جواب- اولا اينکه دعوي بر خلاف واقع است زيرا در آيات شريفه در امم سابقه بسيار داريم که ميفرمايد ما مؤمنين را نجات داديم و ديگران را عذاب نموديم و ثانيا اگر عذاب دامن‌گير مؤمنين شد آنهم براي تقصير و معاصي که مرتكب شدند از ترك امر بمعروف و نهي از منكر و مداهنه با كفار چنانچه در حق قوم شعيب گفتند.
و ثالثا اگر بي‌تقصير باشند خداوند اجر كامل بآنها خواهد داد که آنها راضي و خوشنود شوند مثل بلاهايي که بر انبياء ميرسد و ما در مجلد اول كلم الطيب در باب عدل حكم و مصالح نزول بليات را مفصلا بيان كرده‌ايم رجوع بآنجا شود
برگزیده تفسیر نمونه
(آیه 47)
در این آیه به دنبال ذکر این سه نعمت بزرگ الهی (چشم و گوش و فهم) که سر چشمه تمام نعمتهای دنیا و آخرت است اشاره به امکان سلب همه نعمتها بطور کلی کرده، می گوید: «به آنها بگو: اگر عذاب خداوند ناگهانی و بدون مقدمه، و یا آشکارا و با مقدمه، به سراغ شما بیاید آیا جز ستمکاران نابود می شوند»؟ (قُل أَ رَأَیتَکم إِن أَتاکم عَذابُ اللّهِ بَغتَةً أَو جَهرَةً هَل یهلَکُ إِلَّا القَومُ الظّالِمُونَ).
منظور این است تنها کسی که قادر به انواع مجازات و گرفتن نعمتهاست خداست، و بتها هیچ نقشی در این میان ندارند.
بنابراین، دلیلی ندارد که به آنها پناه ببرید.
سایرتفاسیر این آیه را می توانید در سایت قرآن مشاهده کنید:
تفسیر های فارسی
ترجمه تفسیر المیزان
تفسیر خسروی
تفسیر عاملی
تفسیر جامع
تفسیر های عربی
تفسیر المیزان
تفسیر مجمع البیان
تفسیر نور الثقلین
تفسیر الصافی
تفسیر الکاشف
پانویس
منابع
- تفسیر نور، محسن قرائتی، تهران:مركز فرهنگى درسهايى از قرآن، 1383 ش، چاپ يازدهم
- اطیب البیان فی تفسیر القرآن، سید عبدالحسین طیب، تهران:انتشارات اسلام، 1378 ش، چاپ دوم
- تفسیر اثنی عشری، حسین حسینی شاه عبدالعظیمی، تهران:انتشارات ميقات، 1363 ش، چاپ اول
- تفسیر روان جاوید، محمد ثقفی تهرانی، تهران:انتشارات برهان، 1398 ق، چاپ سوم
- برگزیده تفسیر نمونه، ناصر مکارم شیرازی و جمعي از فضلا، تنظیم احمد علی بابایی، تهران: دارالکتب اسلامیه، ۱۳۸۶ش
- تفسیر راهنما، علی اکبر هاشمی رفسنجانی، قم:بوستان كتاب(انتشارات دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه قم)، 1386 ش، چاپ پنجم
- محمدباقر محقق، نمونه بینات در شأن نزول آیات از نظر شیخ طوسی و سایر مفسرین خاصه و عامه.