محمدحسن مامقانی
| |
اطلاعات فردی | |
---|---|
تاریخ تولد | ۲۲ شعبان سال ۱۲۳۸ق |
تاریخ وفات | ۱۸ محرم سال ۱۳۲۳ق |
محل دفن | نجف |
شهر وفات | نجف |
اطلاعات علمی | |
استادان | شیخ مرتضی انصاری • سید حسین کوهکمری • شیخ مهدی کاشفالغطاء |
شاگردان | سید ابوالحسن اصفهانی • حسنعلی نخودکی اصفهانی • سید محسن امین، محمدحسین کاشف الغطا • عبدالله مامقانی |
محل تحصیل | نجف • تبریز |
اجازه روایت از | سید علی طباطبایی |
اجازه اجتهاد از | سید علی طباطبایی |
محمدحسن مامقانی یا ممقانی (۱۲۳۸ق - ۱۳۲۳ق) از فقهای شیعه که پس از وفات میرزای شیرازی به مرجعیت رسید و در ترکیه، قفقاز و ایران بهویژه در نواحی آذربایجان و تهران مقلّدانی داشت.
زندگینامه
محمدحسن مامقانی در ۲۲ شعبان سال ۱۲۳۸ق در مامقان (در نزدیکی تبریز) متولد شد. پدر او عبدالله مامقانی بود که به مرجعیت رسید و بسیاری از مردم آذربایجان از او تقلید میکردند. پس از تولد محمدحسن، خانواده وی به کربلا مهاجرت کرد و در آنجا ساکن شد.
فرزندان
- عبدالله مامقانی(درگذشته ۱۳۵۱ق) صاحب کتاب تنقیح المقال
- ابوالقاسم مامقانی (درگذشته ۱۳۵۱ق) نویسنده «مقباس الکرامه فی شرح تبصرة العلامه» و «غایة المامول فی علم الاصول»
وفات
محمدحسن مامقانی در ۱۸ محرم سال ۱۳۲۳ق از دنیا رفت و در نجف بهخاک سپرده شد. نقل شده که در سال ۱۳۸۸ق در هنگام گسترش مقبره، دیواره لحد فرو ریخت و پیکر وی را پس از شصتوپنج سال سالم یافتند.
تحصیلات
تا سال ۱۲۵۵ق در کربلا به یادگیری مقدمات علوم اسلامی پرداخت و در ۱۷ سالگی برای ادامه تحصیل به نجف مهاجرت کرد. در سال ۱۲۵۸ق به درخواست مردم و توصیه صاحب جواهر به مامقان بازگشت تا به ترویج دین بپردازد. پس از مدتی به تبریز رفت و تحصیلات خود را نزد اساتید آن شهر ادامه داد و در ضمن به تدریس مشغول شد. در سال ۱۲۷۰ق دوباره به نجف بازگشت و در حوزه علمیه نجف به تحصیل و تدریس پرداخت و به درجه اجتهاد رسید. او از سید علی طباطبایی نویسنده ریاض المسائل، اجازه روایت و اجازه اجتهاد دریافت کرد.
اساتید و شاگردان
برخی از اساتید او عبارتند از:
- ملاّ علی خلیلی نجفی
- شیخ مرتضی انصاری
- سید حسین کوهکمری
- شیخ عبدالرحیم بروجردی
- شیخ راضی فقیه عراقی
- شیخ مهدی کاشف الغطاء
- شاگردان
از شاگردان مامقانی میتوان این افراد را نام برد:
- سید ابوالحسن اصفهانی
- سید علی قاضی طباطبایی
- محمدباقر قائنی بیرجندی
- حسنعلی نخودکی اصفهانی
- سید محسن امین
- محمدحسین کاشف الغطا
- ملا علی علیاری تبریزی
- عبدالله مامقانی
- میرزا صادق آقا تبریزی
- ابوالقاسم مامقانی.
مرجعیت
بعد از وفات سید محمدحسن شیرازی در سال ۱۳۱۲ق، مامقانی به مرجعیت رسید و در ترکیه، قفقاز و ایران بهویژه در نواحی آذربایجان و تهران مقلّدانی داشت.
سفرها
مامقانی علاوه بر سفرهای تحصیلی، سفرهای دیگری نیز برای تبلیغ و زیارت داشته است. وی در سال ۱۲۶۶ق به قفقاز رفت و بیش از یک سال در شهرهای قلعه شیشه، نخجوان، گنجه و... اقامت کرد و به تبلیغ دین پرداخت.
در سال ۱۳۲۲ق نیز به قصد زیارت، همراه فرزندش عبدالله مامقانی عازم مشهد شد. آنان از راه کربلا، کرمانشاه و تهران به مشهد رفتند و در هر شهری که وارد میشدند، مورد استقبال مردم قرار میگرفتند. او در طی سفر ضمن بیان تعالیم دینی به سؤالات و استفتائات مردم نیز پاسخ میداد.
ملاقات مظفرالدین شاه قاجار با او
در همین سفر وقتی برای زیارت عبدالعظیم حسنی وارد ری شد و در آنجا اقامت کرد. مظفرالدین شاه قاجار چند نفر از وزرا و شاهزادگان را به دیدار او فرستاد و از وی دعوت کرد برای دیدار با شاه به تهران برود ولی او نپذیرفت و ناگزیر خود مظفرالدین شاه به ملاقات وی آمد.
آثار
- «اصالة البرائة»
- «بشری الوصول الی اسرار علم الاصول» در هشت جلد
- «ذرایع الاعلام فی شرح شرایع الاسلام» در شش جلد
- «غایة الآمال»
- «المواعظ».
پانویس
- ↑ امین، اعیان الشیعه، ج۵، ص۱۵۰.
- ↑
- ↑ امین، اعیان الشیعه، ج۵، ص۱۵۰
- ↑ رحمانستایش، مقاله معرفی کتاب «الفوائد الرجالیه».
- ↑ امین، اعیان الشیعه، ج۵، ص۱۵۱.
- ↑ حرزالدین، معارف الرجال، ج۲، ص۱۳ و ۲۴۴؛ انصاری، زندگانی و شخصیت شیخ انصاری، ص۲۳۹؛ طباطباییمجد، دانشمندان آذربایجان، ص۱۱.
- ↑ امین، اعیان الشیعه، ج۵، ص۱۵۱.
- ↑ امین، اعیان الشیعه، ج۵، ص۱۵۱.
منابع
- امین، سید محسن، اعیان الشیعه، بیروت، دارالتعارف للمطبوعات، ۱۴۰۶ق/۱۹۸۶م.
- حرزالدین، محمدحسین، معارف الرجال، کتابخانه آیتالله مرعشی نجفی، قم، ۱۴۰۵ق.
- انصاری، مرتضی بن محمدامین، زندگانی و شخصیت شیخ انصاری، فارس الحجاز، ۱۳۸۴ش.
- طباطباییمجد، غلامرضا؛ تربیت، محمدعلی، دانشمندان آذربایجان، ۱۳۷۸ش.