سریه

تاریخ صدر اسلام
شخصیت‌ها
پیامبر اسلام(ص) • ابوطالب • حضرت خدیجه(س) • حضرت علی (ع) • حضرت فاطمه(س) حمزة بن عبدالمطلب • سلمان فارسی • ابوذر غفاری • مقداد بن عمرو • جعفر بن ابی‌طالب • بلال حبشی ابوبکر • عمر بن خطاب • عثمان بن عفان
جنگ‌ها: غزوه‌ها و سریه‌ها
جنگ بدر • جنگ احد • غزوه بنی‌نضیر • غزوه خندق • غزوه بنی‌قریظه • صلح حدیبیه • غزوه خیبر • فتح مکه • غزوه تبوک • •
شهرها و مکان‌ها
مکه • شعب ابی‌طالب • مدینه • طائف • مسجد قبا • مسجدالنبی • سقیفه بنی‌ساعده • خیبر • قبرستان بقیع
حوادث
بعثت • هجرت به حبشه • لیلة المبیت • هجرت به مدینه • صلح حدیبیه • حجة الوداع • واقعه غدیر • سقیفه • سپاه اسامه
مفاهیم مرتبط
اسلام • انصار • مهاجرین • تشیع • حج • قریش • بنی‌هاشم • بنی امیه • جاهلیت

سَريَّه یا بعث، به جنگ‌هایی در دوره پیامبر اکرم(ص) گفته می‌شود که بدون حضور مستقیم پیامبر(ص) و به فرماندهی يكى از صحابه بوده است.

معنای سریه

درباره وجه تسیمه سریه دو احتمال مطرح ساخته‌اند:

1. سریه به سپاهی گفته می‌شود که شمار افراد آن، نهایت تا چهارصد نفر می‌رسد و به عبارتی این سپاه، گزیده یک سپاه و چیرگان آن است.
2. این گروه یا سپاه به‌طور مخفیانه و سرّی اعزام می‌شود. البته گفته‌اند که احتمال دوم صحیح نیست، زیرا سرّ از لحاظ لغوی غیر از سَرِی است.

ترتیب تاریخی سریه‌ها

به گزارش ابن‌اسحاق، بعث‌ها و سریه‌های رسول خدا سی‌وهشت بعث یا سریه بوده است. مسعودی از جمعی، سی‌وپنج بعث و سریه و از محمد بن جریر طبری چهل‌وهشت سریه و از بعضی شصت‌وشش سریه و بعث نقل می‌کند. فضل بن حسن طبرسی در اعلام الوری سی‌وشش سریه می‌نویسد.

تعریف بعضی واژه‌ها

مسعودی می‌نویسد:

• سرایا از سه تا پانصد نفر است که در شب بیرون روند.
• سوارب: دسته‌هائی است که روز بیرون روند.
• مناسر: بیش از پانصد نفر و کمتر از هشتصد نفر.
• جیش: سپاهی است که شماره‌اش به هشتصد نفر برسد.
• خشخاش: بیش از هشتصد و کمتر از هزار نفر.
• جیش ازلم: سپاهی است که به هزار نفر برسد.
• جیش جحفل: سپاهی است که به چهار هزار نفر برسد.
• جیش جرّار: سپاهی است که به دوازده هزار نفر برسد.
• هرگاه سرایا و سوارب پس از بیرون رفتن، پراکنده و دسته دسته شدند، کمتر از چهل نفر جرائد و از چهل تا کمتر از سیصد مقانب و از سیصد تا کمتر از پانصد نفر جمرات است. و هرگاه چهل مرد را می‌فرستادند، آن‌ها را عصبه می‌نامیدند.
• کتیبه: سپاهی است که فراهم گشته و پراکنده نشود.
• حضیره: از ده نفر به پائین را گویند که به جنگ فرستاده شوند.
• اَرعن: سپاه بزرگ بی‌مانند. خمیس: سپاه عظیم را گویند.

مطالعه بیشتر

• کتاب تاریخ پیامبر اسلام (ص) اثر محمدابراهیم آیتی
• کتاب سیرت رسول خدا (ص) اثر رسول جعفریان

جستارهای وابسته

• غزوه

پانویس

منابع