سال ۱۵۹ هجری قمری
| ۳ - قرن ۲ هجری قمری - ۱ | |
| امامت | |
|---|---|
|
امام کاظم(ع) (دوره امامت: ۳۵ سال از ۱۴۸ق تا ۱۸۳ق) | |
| حکومت‌های سرزمین‌های اسلامی | |
| بنی‌عباس در عراق | مهدی عباسی |
| امویان در اندلس | عبدالرحمن الداخل |
| وقایع مهم | |
| تصرف سرزمین‌های حکومت روم تا انکار توسط مسلمانان | |
| تولدها و وفات‌ها | |
| درگذشت حمید بن قحطبه طائی از فرماندهان ارشد عباسیان | |
| تولد طاهر بن حسین معروف به ذوالیمینین موسس حکومت طاهریان | |
سال ۱۵۹ هجری قمری در سال‌شمار هجری قمری، مصادف با سال ۱۵۴ و ۱۵۵ هجری شمسی و همزمان با امامت امام موسی کاظم(ع) و زندگانی امام رضا(ع) است.
سال ۱۵۹ق دومین سال خلافت مهدی عباسی بود. وی در این سال امام کاظم(ع) را به بغداد احضار و مدتی زندانی کرد. خلیفه عباسی در این سال چند جایگزینی در حکومت بخش‌های مختلف سرزمین‌های اسلامی ایجاد کرد و حملات نظامی به سمت روم و هند ترتیب داد.
حمید بن قحطبه طائی و ابن ابی ذئب از درگذشتگان این سال هستند و طاهر بن حسین موسس حکومت طاهریان در این سال به دنیا آمد.
معرفی
روز نخست این سال، یعنی سه‌شنبه، ۱ محرم، مصادف بوده است با ۱۲ آبان سال ۱۵۴ هجری شمسی و ۴ نوامبر سال ۷۷۵ میلادی. روز پایانی این سال، یعنی جمعه، ۲۹ ذی‌الحجه نیز مصادف است با ۳۰ مهر سال ۱۵۵ هجری شمسی و ۲۲ اکتبر سال ۷۷۶ میلادی.
در سال ۱۵۹ق، مهدی عباسی (حکومت: ۱۵۸-۱۶۹ق)، از سلسله عباسیان، بر عراق و بغداد حکومت می‌کرد. او در این سال، امام کاظم(ع) را به بغداد احضار و مدتی زندانی کرد.
رویدادها
مهدی عباسی در این سال زندانیان دوره حکومت پدرش منصور را آزاد کرد و اموال مصادره شده را به صاحبان آنان برگرداند. وی همچنین کنیز خود به نام خیزران را آزاد و با او ازدواج کرد. موسی الهادی و هارون الرشید فرزندان خیزران بودند. در این سال عیسی بن موسی در قبال گرفتن یک میلیون درهم و دریافت زمین‌هایی از خلیفه عباسی، از ولایت‌عهدی خود به نفع موسی الهادی کناره گرفت.
خلیفه عباسی در این سال افرادی چون محمد بن عبدالله کثیری را به حکومت مدینه، محمد بن سلیمان (ابوضمره) را به حکومت مصر، عبدالملک بن یزید خراسانی را بعد از مرگ حمید بن قحطبه طائی به حکومت خراسان و یزید بن اسید سلمی را به حکومت ارمنستان منصوب کرد.
وقایع نظامی
مهدی عباسی در سال ۱۵۹ق عباس بن محمد را با لشکری انبوه به سرزمین‌های روم فرستاد و تا آنقره (انکار در ترکیه) در آسیای صغیر پیش رفت. در جبهه شرقی نیز یزید بن اسید سلمی، حاکم ارمنستان، همراه با نیروهای رزم تابستانی به جنگ با رومیان پرداختند.
از دیگر وقایع نظام در این سال، حمله دریایی به فرماندهی عبدالملک بن شهاب مسمعی به سمت هند بود. لشکر خلیفه عباسی از بصره حرکت و با حمله به شهر باربد و گرفتن اسیرانی بازگشت.
شورش مقنع خراسانی قبل فوت حمید بن قحطبه در خراسان از دیگر وقایع نظامی در سال ۱۵۹ق بود.
تولد و وفات
درگذشت حُمَید بن قَحطَبه طائی از فرماندهان بنی‌عباس و والی جزیره سیسیل، مصر و خراسان. او به همراه عبدالله بن علی عباسی در سرکوبی شورش‌های شام در سال‌های ۱۳۲ تا ۱۳۴ شرکت داشت و در سال ۱۳۴ از طرف منصور به حکومت مصر منصوب شد و پس از مدتی حکومت جزیره سیسیل نیز به او واگذار شد. حمید بن قحطبه پس از حمله به ارمنستان در سال ۱۵۱ به حکومت خراسان رسید و در سال ۱۵۲ به کابل یورش برد. او تا زمان مرگش در سال ۱۵۹ق حاکم خراسان بود.
درگذشت ابوحارث، محمّد بن عبدالرحمان بن مغیرة بن حارث بن ابی ذئب هشام بن شیبة قریشی عامری، از بزرگان فقه و حدیث که وی را در علم، زهد و تقوا همانند سعید بن مسیب می‌دانستند. به گفته ابن حنبل، ابن ابی ذئب هنگام دیدار با منصور خلیفه عباسی، آن گونه که باید، خلیفه را احترام نکرده و به او گفت: در دستگاه تو ظلم فراوان شده است. او در ۷۹ سالگی درگذشت.
تولد طاهر بن حسین ملقب به ذوالیمینین نخستین فرد از خاندان طاهریان که بر خراسان حاکم شد. او در ۱۵۹ق در پوشنگ (از شهرهای نزدیک به شهر هرات در افغانستان) به دنیا آمد.
پانویس
- ↑ «»، باحساب.
- ↑ ابن جوزی، تذکرة الخواص، ۱۴۱۸ق، ص۳۱۳؛ حسین، تاریخ سیاسی غیبت امام دوازدهم(عج)، ۱۳۷۶ش، ص۶۶.
- ↑ طبری، تاریخ طبری، ۱۳۸۷ق، ج۸، ص۱۱۷؛ ترمائینی، رویدادهای تاریخ اسلام، ۱۳۸۵ش، ج۱، ص۳۷۹.
- ↑ ترمائینی، رویدادهای تاریخ اسلام، ۱۳۸۵ش، ج۱، ص۳۷۹.
- ↑ ترمائینی، رویدادهای تاریخ اسلام، ۱۳۸۵ش، ج۱، ص۳۷۹.
- ↑ طبری، تاریخ طبری، ۱۳۸۷ق، ج۸، ص۱۱۶؛ ترمائینی، رویدادهای تاریخ اسلام، ۱۳۸۵ش، ج۱، ص۳۷۹.
- ↑ طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۸، ص۱۱۶.
- ↑ ترمائینی، رویدادهای تاریخ اسلام، ۱۳۸۵ش، ج۱، ص۳۸۰.
- ↑ ترمائینی، رویدادهای تاریخ اسلام، ۱۳۸۵ش، ج۱، ص۳۸۰.
- ↑ ابن اثیر، الكامل فی التاریخ، ۱۴۱۷ق، ج ۵، ص ۲۱۱.
- ↑ صفدی، الوافی بالوفیات، دار النشر، ج۱۳، ص۱۹۹.
- ↑ ترمائینی، رویدادهای تاریخ اسلام، ۱۳۸۵ش، ج۱، ص۳۸۰.
- ↑ ترمائینی، رویدادهای تاریخ اسلام، ۱۳۸۵ش، ج۱، ص۳۸۰.
- ↑ دهخدا، لغت نامه دهخدا، ذیل واژه.
- ↑ اکبری، تاریخ حکومت طاهریان از آغاز تا انجام، ۱۳۹۱ش، ص۷۹.
منابع
- ابن اثیر، عزالدین، الکامل فی التاریخ، بیروت، دارالکتاب العربی، ۱۴۱۷ق.
- ابن جوزی، سبط، تذکرة الخواص، قم، منشورات شریف الرضی، ۱۴۱۸ق.
- اکبری، امیر، تاریخ حکومت طاهریان از آغاز تا انجام، تهران، انتشارات سمت، ۱۳۹۱ش.
- ترمائینی، عبدالسلام، دائره‌المعارف تاریخی رویدادهای تاریخ اسلام، مترجم جمعی از پژوهشگران، انتشارات پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ۱۳۸۵ش.
- حسین، جاسم، تاریخ سیاسی غیبت امام دوازدهم، ترجمه سید محمدتقی آیت اللهی، تهران، امیرکبیر، ۱۳۷۶ش.
- دهخدا، علی‌اکبر، لغت‌نامه دهخدا، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، ۱۳۷۷ش.
- صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، بیروت، دارالنشر، بی‌تا.
- طبری، محمد بن جریر، تاریخ الأمم و الملوک، تحقیق محمد أبو الفضل ابراهیم، بیروت، دارالتراث، ۱۳۸۷ق.