ایوانکی
ایوانکی شهری از توابع بخش ایوانکی شهرستان گرمسار در استان سمنان است این شهر در ۵۵ کیلومتری خاور تهران قرار دارد. جمعیت این شهر طبق سرشماری سال ۱۳۹۵، ۱۲٬۴۶۲ نفر می‌باشد.
| ایوانکی ایوانِ کِیف | |
|---|---|
| کشور |  ایران |
| استان | سمنان |
| شهرستان | گرمسار |
| بخش | ایوانکی |
| نام(های) دیگر | ایوانِ کِیف |
| نام(های) پیشین | پیل کاسپین، خاراکس، دربند خزر |
| مردم | |
| جمعیت | ۱۲٬۴۶۲ نفر (۱۳۹۵) |
| جغرافیای طبیعی | |
| ارتفاع | ۱٬۰۷۵ متر |
| اطلاعات شهری | |
| پیش‌شمارهٔ تلفن | ۰۲۳۳۴۵۲ |
| وبگاه | |
| شناسهٔ ملی خودرو | ایران ۹۶ (د) |
| کد آماری | ۱۵۴۸ |
زبان
برخی از پژوهشگران گویش مردم شهر ایوانکی را همان گویش دماوندی می‌دانند.
تاریخ
ایوانِ کِی به دلیل موقعیت مهم جغرافیایی خود در زمان‌های دور به نام پیل کاسپین (پل منطقه کاسپین یا همان دریای خزر) در کتب یونانی با نام کاسپین گیت یا بند خزر بوده و بعد تر به نام خاراکس نام‌گذاری شده و در زمان پادشاهی کیانیان به‌دلیل اینکه یکی از مکان‌های مهم آن زمان بوده و دربار شاه کیانیان در آنجا زیاد آمد و شد داشتند به نام ایوانِ کِی (ایوانِ کِی خسرو و کِی کاووس) تغییر نام یافت و تاکنون نیز همچنان با این نام شناخته می‌شود. آثار به‌جامانده از ایوانِ کِی قدیم که در زلزله کهن از بین رفته در جول دره (جُل دره) (درهٔ گود و عمیق) موجود است.
موقعیت جغرافیایی
ایوانِ کِی، غربی‌ترین بخش استان سمنان است از این رو آن را پیشانی استان نام نهاده‌اند. شهری است با جمعیتی بیش از ۱۲۰۰۰ نفر در ۵۵ کیلومتری شرق تهران؛ که از شمال با شهرهای دماوند، آبسرد و از جنوب با کویر، از جنوب غربی با ورامین، از شرق با گرمسار و از غرب با پاکدشت و تهران همسایه است. این شهر محل رویارویی دو دنیای متفاوت است. در ۲۵ کیلومتری این شهر جاده سر سبز فیروزکوه قرار دارد و در ۵ کیلومتری جنوب شهر، کویر یکی از مخوف‌ترین بیابان‌های جهان با تپه‌های ماسه روان و شن و بادهایی که روز روشن را تار می‌کنند
اقتصاد
در حال حاضر ایوانِ کِی یکی از فعال‌ترین مناطق صنعتی استان سمنان با سه شهرک صنعتی فعال بوده ولی جمعیت بومی شهر اکثراً به کارهای آزاد و کشاورزی و تجارت مشغولند و به تازگی پذیرای سیل مهاجران از استان‌های همجوار و حتی دور هستند.
این شهر دارای تنوع محصولات کشاورزی زیادی می‌باشد که مهترین آن‌ها خربزه سوسکی و انار است. دارای آب و هوای سرد و خشک در زمستان و گرم در تابستان می‌باشد و حدوداً در ارتفاع ۱۲۰۰ متری از سطح دریا می‌باشد. از معدود شهرهای است که در آن ۳ شهرک صنعتی دایر است این شهر از چند صد سال پیش تا به امروز در مسیر تاریخی جاده ابریشم بوده‌است و دارای معدن های زیادی از جمله نمک، گچ و آهک می‌باشد. وجود شهرکهای صنعتی بسیار گسترده موجب گسترش این شهر گردیده‌است.
دانشگاه‌هاو موسسات آموزش عالی ایوانِ کِی
طی چند سال گذشته ۵ دانشگاه در این شهر تأسیس شده‌است. از دانشگاه‌های فعال در ایوانِ کِی می‌توان به دانشگاه‌های ذیل اشاره کرد:
- دانشگاه ایوان کی
- مؤسسه آموزش عالی مولوی
- دانشگاه پیام نور ایوانِ کِی
- دانشکده سما واحد ایوانِ کِی
- مؤسسه آموزش عالی آریا
پانویس
- ↑ نتایج سرشماری ۱۳۹۰ وبگاه مرکز آمار ایران
- ↑ علمداری، مهدی. «گویش دماوندی». دماوند نامه. دریافت‌شده در ۲ آوریل ۲۰۲۱.