یوکان
یوکان (به انگلیسی: Yukon) کوچکترین و غربی‌ترین قلمرو از سه قلمرو کانادا است. یوکان بسیار کم‌جمعیت است و در کل این قلمرو ۳۵ هزار نفر زندگی می‌کنند که ۲۸ هزار نفر از آن‌ها ساکن مرکز این قلمرو یعنی شهر وایت‌هورس هستند. مساحت یوکان در حدود نیم میلیون کیلومتر مربع است و وایت‌هورس تنها شهر موجود در این قلمرو است.
یوکان | |
|---|---|
| شعار(ها): نامعلوم | |
موقعیت قلمرو یوکان در کانادا | |
| مختصات: ۶۳°۳۸′ شمالی ۱۳۵°۴۶′ غربی / ۶۳٫۶۳۳°شمالی ۱۳۵٫۷۶۷°غربی | |
| کشور |  کانادا |
| مرکز | وایت‌هورس |
| بزرگ‌ترین شهر | وایت‌هورس |
| پیوستن به کنفدراسیون کانادا | ۱۳ ژوئن ۱۸۹۸ |
| مدیریت | |
| • نوع | سلطنت مشروطه فدرال |
| • پادشاه | چارلز سوم |
| • کمیسیونر | دوگ فیلیپس |
| • وزیر | دارل پاسلوسکی |
| مساحت | |
| • کل | ۴۸۲۴۴۰ کیلومتر مربع (۱۸۶٬۲۷۲ مایل مربع) |
| • خشکی | ۴۷۴۳۹۰ کیلومتر مربع (۱۸۳٬۱۶۳ مایل مربع) |
| • آب | ۸۰۵۰ کیلومتر مربع (۳٬۱۰۹ مایل مربع) |
| رتبه مساحت | ۹ام |
| بلندی | ۵۹۵۹ متر (۱۹۵۵۱ پا) |
| جمعیت (۲۰۱۰) | |
| • کل | ۳۴٬۲۴۶ |
| • رتبه | ۱۲ام |
| منطقه زمانی | یوتی‌سی ۸- (UTC) |
| نمایندگان فدرال | در پارلمان کانادا |
| House seats مجلس سنا | ۷ ۶ |
| زبان رسمی | انگلیسی، فرانسوی |
| وبگاه | |
یوکان تا ۱۳ ژوئن ۱۸۹۸ جزئی است نواحی شمال غرب بود و در آن تاریخ از آن قلمرو جدا شد.
جغرافی
نام یوکان برگرفته از رودخانه یوکان به معنی رود بزرگ در زبان گویچین است. بلندترین نقطه آن کوه لوگن با ارتفاع ۵٬۹۵۹ متر (۱۹٬۵۵۱ فوت) است که بعد از کوه مک‌کینلی در آلاسکای آمریکا مرتفع‌ترین نقطه آمریکای شمالی به‌شمار می‌رود.
بیشتر مناطق یوکان در اقلیم زیرشمالگانی قرار دارد که زمستان‌های طولانی سرد و تابستان‌های کوتاه و گرم از ویژگی‌های آن است.
یوکان در دوران باستان بخشی از ناحیه جغرافیایی برینگیا بود و گونه‌های متنوعی از جانوران بزرگی که بسیاری از آن‌ها منقرض شده‌اند در آن زندگی می‌کردند، حیواناتی چون: بایسون، بیزون دشتی، شیر آمریکایی، خرس کوتاه‌چهره، ماموت پشمالو، بیدستر بزرگ، پستانک‌دندان، موس پرشاخ، تنبل زمینی، شترچهره, چاقودندان, گرگ وحشت، گوزن شمالی، گاو مشک، کل سکایی، یوزپلنگ آمریکایی، خرس خاکستری، اسب اسکات، اسب یوکان، گرگ و غژگاو.
تاریخ
پیشینه سکونت انسان در منطقه یوکان به عصر یخ بازمی‌گردد. خاستگاه بومیان این منطقه از سیبری است. این مردم حدود ۲۰ هزار سال پیش از تنگه برینگ که در آن زمان دو سوی آن هنوز به‌وسیله خشکی به هم وصل بود گذشته و به آمریکای شمالی آمدند. در سده هیجدهم کاشفان روس در امتداد کرانه‌های آلاسکا آغاز به دادوستد با مردم بومی کردند و دادوستد آن‌ها بر مردم یوکان نیز تأثیرگذار بود.
در حدود سال ۸۰۰ میلادی فوران شدید آتشفشان در کوه چرچیل در نزدیکی مرز آلاسکا بخش جنوبی یوکان را با لایه‌ای از خاکستر پوشاند که خاکسترهای آن هنوز در امتداد بزرگراه کوندایک دیده می‌شود. در داستان‌های عامیانه بومیان یوکان آمده‌است که بر اثر این آتشفشان، تمامی حیوانات و ماهی‌ها مردند. داستان‌های مشابهی در ادبیات عامه اقوام ناواهو و آپاچی در جنوب غرب ایالات متحده وجود دارد که وجود این داستان‌ها باعث شده که مردم‌شناسان احتمال این‌که مهاجرت مردم آتاباسکی (که ناواهو و آپاچی جزو آن‌ها هستند) از شمال به جنوب به خاطر این فوران آتشفشانی بوده را زیاد بدانند. در این دوره کمبود شکار بود که مردم بومی این نواحی استفاده از نیزه‌انداز را کنار گذاشته و برای شکار به تیروکمان روی آوردند.
در سال ۱۸۹۶ نزدیک به داوسون‌سیتی طلا کشف و خبر این کشف هجوم حدود صد هزار جوینده طلا به منطقه یوکان را به دنبال داشت، تحولی که به تب طلای کلوندایک معروف است. همین حضور گسترده مهاجران و جویندگان طلا به یوکان بود که باعث شد دولت کانادا این منطقه را به عنوان یک قلمرو جدید و جدا از نواحی شمال غرب به‌رسمیت بشناسد.
تحول بعدی بزرگ در تاریخ یوکان، احداث بزرگراه آلاسکا در خلال سال‌های جنگ دوم جهانی بود که تدارکات را به جبهه جنگ می‌رساند. وایت‌هورس به مرور زمان پیشرفت کرد و تبدیل به بزرگ‌ترین شهر یوکان و در سال ۱۹۵۳ مرکز این قلمرو شد.
منابع
- ↑ CanLII - Federal - S.C. 2002, c. 7
- ↑ Hart, C. "The Geological Framework of the Yukon Territory" (PDF). The Yukon Geological Survey. Archived from the original (PDF) on 28 February 2012. Retrieved 2012-03-04.
- ↑ Bill C-39, The Yukon Act (LS-422E). Parliamentary Research Branch.
- ویکی‌پدیای انگلیسی
- Whitcomb, Dr. Ed. A Short History of the Canadian North. Ottawa. From Sea To Sea Enterprises, 2011. ISBN 978-0-9865967-2-8. 62 pp.