نیروهای حافظ صلح سازمان ملل مستقر در لبنان
نیروهای حافظ صلح سازمان ملل مستقر در لبنان که به اختصار یونیفیل (به انگلیسی: UNIFIL) نامیده میشوند، گروهی از نظامیان حافظ صلح سازمان ملل هستند که به این منطقه گسیل شدهاند. این نیروها که از سازمان ملل متحد دستور میگیرند، بر اساس تصمیم شورای امنیت سازمان ملل و صدور قطعنامه ۴۲۵ شورای امنیت و همچنین قطعنامه ۴۲۶ این سازمان که در مارس ۱۹۷۸ به تصویب رسید به این منطقه اعزام شدهاند تا عقبنشینی اسرائیل از لبنان را تأیید کرده، صلح و آشتی را به منطقه بازگردانند و به دولت لبنان کمک کند تا نفوذ خود را در منطقه افزایش دهد.
شکلگیری | ۱۹ مارس ۱۹۷۸ |
---|---|
نوع رکن | Peacekeeping Mission |
وضعیت | Active |
وبگاه |
اولین گروه از سربازان یونیفل در ۲۳ مارس ۱۹۷۸ وارد منطقه شدند. اعزام این نیروها بخشی از عملیات حافظ صلح سازمان ملل در منطقه بود (مخصوصا نیروهای واکنش سریع سازمان ملل و منطقه نیروهای دیدهبان رفع خصومت سازمان ملل).
طی جنگ ۱۹۸۲ لبنان، نیروهای تحت فرماندهی سعد حداد که به صورت غیرقانونی فعالیت میکردند موقعیت سازمان ملل در منطقه را به خطر انداختند. آنها نیروهای لبنانی بودند که توسط نیروهای دفاعی اسرائیل (IDF) حمایت میشدند.
در طول اشغال لبنان، یونیفل بیشتر وظیفه فراهم آوردن کمکهای انسان دوستانه را بر عهده داشت. در اوایل سال ۱۹۸۵ اسرائیل با حملات محدود و بمبگذاری به موقعیت قبل خود در لبنان بازگشت. از میان این حملات و بمبگذاریها میتوان به عملیات مسئولیت در سال ۱۹۹۳ و عملیات خوشههای خشم در سال ۱۹۹۶ اشاره کرد. در سال ۱۹۹۹، اسرائیل عقبنشینی کامل خود از لبنان را آغاز کرد و این فرایند در سال ۲۰۰۰ به پایان رسید و یونیفل توانست مجدداً فعالیت خود را آغاز کند. دولت لبنان اعلام کرد که مزارع شبا متعلق به خاک لبنان است. آنها میدانستند که با این استدلال میتوانند حضور نیروهای لبنانی ضد اسرائیل در خاک لبنان را قانونی جلوه دهند (اگر چه سازمان ملل رسماً خروج اسرائیل از اراضی اشغالی پس از سال ۱۹۷۳ را تأیید کرد)
در تاریخ ۳۰ اوت ۲۰۱۷ شورای امنیت سازمان ملل متحد مأموریت نیروهای بینالمللی حافظ صلح سازمان ملل در لبنان را برای یک سال دیگر تمدید کرد. در این تاریخ حدود ۱۰ هزار سرباز در مأموریت نیروهای کلاه آبی سازمان ملل در لبنان (یونیفیل) شرکت دارند که از ۴۰ کشور جهان هستند.
مأموریت
ماموریتهای یونیفل عبارتند از:
- تأیید عقبنشینی نیروهای اسرائیلی از جنوب لبنان.
- بازگرداندن صلح و امنیت به منطقه.
- کمک به دولت لبنان برای در دست گرفتن کنترل همه مناطق کشور.
مأموریت فعلی
یونیفل در امتداد خط آبی که اسرائیل و منطقه مورد مناقشه بلندیهای جولان را از جنوب لبنان جدا میکند مستقر شدهاست. مأموریت اصلی آن بررسی فعالیتهای نظامی حزبالله لبنان و نیروهای دفاعی اسرائیل (IDF) با هدف کاهش تنش بین دو طرف درگیر است. همچنین یونیفل در جمعآوری مینهای کار گذاشته شده از زمین، کمک به آوارگان و فراهم آوردن کمکهای انسان دوستانه نقش بسیار مهمی دارد. قرار است پانزده هزار نیروی دیگر به این نیروها اضافه شوند تا به جنگ اسرائیل و لبنان (۲۰۰۶) خاتمه دهند و به نیروهای نظامی لبنان کمک نمایند. طبق قطعنامه جدید، یونیفل میتواند «همه عملیاتهای لازم در مناطق تحت اختیار خود را به انجام برساند تا مطمئن شود هیچیک از دو طرف از این منطقه برای اهداف جنگطلبانه استفاده نمیکنند».
در ۲۷ آگوست سال ۲۰۰۶، کوفی عنان دبیرکل سازمان ملل متحد اعلام کرد که یونیفل حمل سلاح از مرز سوریه به لبنان را پیگیری نمیکند مگر آنکه دولت لبنان این درخواست را از این نیرو داشته باشد.
وضعیت سربازان
در ۱۳ اکتبر سال ۲۰۰۶، تعداد پرسنل نظامی یونیفل برابر ۵۸۲۷ بود و ۵۳ بازرس سازمان نظارت بر آتشبس سازمان ملل، ۹۷ کارمند غیرنظامی بینالمللی و ۳۰۸ کارمند غیرنظامی لبنانی این نیروها را همراهی میکردند.
بودجه سالیانه این نیروها حدود یکصد میلیون دلار آمریکا است. هماکنون ژنرال آلن پلگیرینی فرانسوی، فرستاده نظامی سابق دولت فرانسه به بیروت و رئیس شاخه خاورمیانه، رهبری این نیروها را بر عهده دارد. تا کنون ۲۵۸ نفر از نیروهای یونیفل کشته شدهاند که ۲۴۹ پرسنل نظامی، ۲ بازرس، ۳ کارمند غیرنظامی بینالمللی و ۴ کارمند غیرنظامی محلی در میان این کشته شدگان هستند.
بحث در مورد حضور یونیفل و بیطرفی آن
یونیفل از جانب هر دو طرف درگیر یعنی اسرائیل و حزبالله مورد انتقاد قرار گرفتهاست. اسرائیل این نیرو را به علت برقراری گفتگو بین اسرائیل و حزبالله و برخورد یکسان با موارد نقص آتشبس توسط هر دو گروه مورد انتقاد قرار دادهاست. قبل از درگیری سال ۲۰۰۶ حزبالله و اسرائیل که در ژوئیه ۲۰۰۶ به وقوع پیوست، اسرائیل تلاش میکرد با نفوذ بر یونیفل این نیرو را وادار به عکسالعمل در برابر حزبالله کند (مثلاً حزبالله را از استقرار در نزدیکی پستهای یونیفل محروم کند تا حزبالله نتواند به IDF و شمال اسرائیل حمله کند) یا یونیفل از منطقه خارج شود و بنابراین بهانه را دولت لبنان برای عدم استفاده از نیروهای مسلح لبنانی بگیرد.
همچنین یونیفل به طرفداری از اسرائیل متهم شدهاست و این اتهامات پس از تصویب قطعنامه ۱۷۰۱ به شدت افزایش یافتهاست. در ششم اکتبر سال ۲۰۰۶، محمدحسین فضلالله اعلام کرد که نیروهای سازمان ملل «برای محافظت از اسرائیل به منطقه آمدهاند و نه لبنان».
جنگ اسرائیل و لبنان (۲۰۰۶)
نوشتار اصلی: جنگ اسرائیل و لبنان (۲۰۰۶)
طبق آمار یونیفل، در طی درگیری لبنان و اسرائیل در سال ۲۰۰۶، مواضع سازمان ملل بارها مورد حمله قرار گرفتهاست. دبیرکل سازمان ملل در گزارش خود در مورد فعالیتهای یونیفل طی ۲۱ ژانویه تا ۱۸ ژوئیه سال ۲۰۰۶ که در ۲۱ ژوئیه همان سال منتشر شد اعلام کرد که «برخی از مواضع حزبالله بسیار نزدیک به مواضع نیروهای سازمان ملل است، مخصوصاً در منطقه جولان، که این مسئله یک تهدید امنیتی بزرگ برای پرسنل و تجهیزات سازمان ملل محسوب میشود».
- در روز دوشنبه، ۲۴ ژوئیه ۲۰۰۶، یک گلوله تانک به یک پست یونیفل در جنوب لبنان برخورد کرد و چهار سرباز غنایی را زخمی نمود. مهندسان چینی یونیفل جاده حد فاصله بین طائر و ناقورا را که توسط اسرائیل تخریب شده بود بازسازی کردند.
- در ۱۶ ژوئیه همان سال ترکشهای یک گلوله تانک که توسط IDF شلیک شده بود یک سرباز هندی را به شدت مجروح کرد.
- در ۲۵ ژوئیه سال ۲۰۰۶، چهار نیروی حافظ صلح به ملیتهای اتریشی، کانادایی، چینی و فنلاندی در اثر برخورد یک بمب به محل کارشان که توسط نیروهای اسرائیلی شلیک شده بود کشته شدند. طبق گزارشهای سازمان ملل، چهار نیروی حافظ صلح در یک گودال در زیر موضع استقراء خود سنگر گرفته بودند. مناطق اطراف این محل توسط ۱۴ بمب توپخانه اسرائیل به شدت بمباران شده بود.
علیرغم آنکه حضور این افراد در محل به ارتش اسرائیل اعلام شده بود و تماس تلفنی بین سازمان ملل و IDF برقرار شده بود بعدها تیم نجات دیگری مورد تهاجم قرار گرفت و این تیم که در حال پاکسازی خرابههای ساختمانها بود با مشکلات فراوانی مواجه شد.
مجروحان ناشی از حمله حزبالله
تقویت نیروها
پس از آتشبس، نیروهای حافظ صلح به شدت تقویت شدند و تعداد آنها به بیش از پانزده هزار نفر رسید. فرانسه قصد دارد تعداد نیروهایش را از ۴۰۰ نفر به نصف برساند و تانکهای سنگین لک کرب و توپهای سنگین اتوماتیک AMX 30 Auf۱ را به منطقه بفرستد.[۱] و این تعداد نیرو و تجهیزات اضافه بر نیروهای به خدمت گرفته شده در عملیات بالیسته است. ایتالیا سه هزار نیرو را به منطقه گسیل خواهد داشت. [۲] و قطر نیز بین دویست تا سیصد سرباز را به لبنان خواهد فرستاد.[۳]
همچنین بخش نیروی دریایی یونیفل فعال شده تا از ارسال اسلحه برای حزبالله از طریق دریا جلوگیری کند. این نیروها تحت فرماندهی نیروهای آلمانی هستند و اغلب کشتیهای آنها متعلق به نیروی دریایی آلمان است.
کشورهای همکاری کننده
این کشورها یا نیروهای نظامی خود را به لبنان گسیل داشتهاند یا به نحوی حمایت خود را از یونیفل اعلام کردهاند:
برونئی، بلغارستان، چین، دانمارک، فنلاند، فرانسه، آلمان، غنا، هند، اندونزی، ایرلند، هلند، نروژ، لهستان، اسپانیا، سوئد، ترکیه و اوکراین.
فرماندهی
فرماندهی نیروهای حافظ صلح سازمان ملل متحد مستقر در لبنان از سال ۲۰۱۶ به عهده سرلشکر ایرلندی مایکل بیری است.
تمدید مأموریت نیروهای یونیفیل
در تاریخ ۳۰ اوت ۲۰۱۷ شورای امنیت سازمان ملل متحد مأموریت نیروهای بینالمللی حافظ صلح سازمان ملل در لبنان را برای یک سال دیگر تمدید کرد. در قطعنامه ۲۳۷۳ شورای امنیت از نیروهای یونیفیل خواسته شدهاست که «در همکاری با نیروهای مسلح لبنان در جهت خلق یک فضای استراتژیک تازه برای زندگی در جنوب لبنان» تلاش کنند. این تصمیم علیرغم اختلاف نظر میان ایالات متحده با فرانسه که سرپرستی این مأموریت را به عهده دارد با اتفاق آرا اتخاذ شد. نیکی هیلی، نماینده آمریکا در سازمان ملل، همراه با رأی مثبت خود به تمدید مأموریت نیروهای یونیفل متذکر شد ب که این نیروها به عملیات نظارت خود شدت بخشند، با فعالیت حزبالله مقابله و از نقل و انتقال اسلحه در جنوب لبنان جلوگیری کنند.
حدود ۱۰ هزار سرباز در مأموریت نیروهای کلاه آبی سازمان ملل در لبنان (یونیفیل) شرکت دارند که از ۴۰ کشور جهان هستند. این نیروها از سال ۱۹۷۸ تا کنون(۲۰۱۷) در مرز لبنان و اسرائیل برای جلوگیری از درگیریهای احتمالی مستقر هستند
نقل قول
- «یونیفل بیشتر به یک جوک شبیه است. بیست و شش سال است که آنجا هستند و از آن زمان تا کنون حملات چریکی فراوانی در امتداد مرز رخ دادهاست.» (نماینده سابق اسرائیل، ایتامار را بینوویچ، در ۲۰ ژوئیه سال ۲۰۰۶).
- «یونیفل درسال ۱۹۷۸ وارد اینجا شد. در آن زمان چیزی به نام حزبالله وجود نداشت و ما متهم بودیم که نسبت به فلسطینیها ترحم زیادی نشان میدهیم. نیروهای حافظ صلح وقتی به اینجا آمدند برای خود دشمن پیش فرض نداشتند. در نیروهای حافظ صلح حتی کلمه دشمن را نمیشنوید. یونیفل یک نیروی حافظ صلح است. نیروی ضربتی اسرائیل یا نیروی ضد تروریستی نیست. چیزی که آنها دوست دارند نیست. تا زمانی که طبق منافعشان عمل نکنیم مورد تهاجم و اتهام قرار داریم». (تیمور گوکسل، سخنگوی سابق یونیفل).
جستارهای وابسته
- عملیات لیتانی
- جنگ داخلی لبنان
- مناقشه جنوب لبنان
- جنگ اسرائیل و لبنان (۲۰۰۶)