یونسی

وجود روستاهای معروف در این بخش باعث افتخار و عزت ناحیه است. روستاهای فخرآباد و سردق و مرندیز و چاه فالیز و… ستارگان درخشان این مجموعه هستند. آثار تاریخی نشان از قدمت این بخش دارد.

بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵ جمعیت این شهر ۳٬۴۲۶ نفر (در ۱٬۱۱۳ خانوار) بوده‌است.

آب وهوای یونسی گرم و خشک است و زمستان‌هایی بسیار سرد و تابستان‌هایی بسیار گرم دارد که این بیشتر بخاطر قرار گرفتنش در کویر بجستان است.

از آثار تاریخی یونسی می‌توان به آب‌انباری معروف به حوض نو، رباط یونسی، پل یونسی معروف به «پول کال»، و قلعهٔ تاریخی اشاره کرد که در حال ویرانی است.

سه کوه معروفش زهلی، خر پشت و کمر زردک نام دارد.

غاربلور:ارتفاع دهانه غار از سطح دریا: ۹۸۵ متر - طول غار: ۱۲۱ متر - عمق غار: ۳۶ متر. ورودی غار دارای ۲ چاه ۵ و ۱۴ متری متوالی است. وجود این چاه‌ها باعث شده تا افراد عادی نتوانند وارد غار شوند و اغلب زیبایی‌های غار سالم و دست نخورده باقی مانده‌است.

غارتکسرا:این غار زیبا در ۸ کیلومتری جنوب شهر یونسی شهرستان بجستان می‌باشد ودارای استلاگتیت و استلاگمیتهای (اشک سنگ و آه سنگ و وصال سنگ) متنوع و فراوان است… این غار ۳۰۰ متر طول داشته و دارای دو چاه می‌باشد غارفنی بوده و امکان بازدید بدون تجهیزات امکان‌پذیر نمی‌باشد. دهانه آن در ارتفاع قرارداشته و برای ورود باید به صورت عمودی و با طناب وارد آن شد. این غار راه فرعی نداشته ولی در طی مسیر با قندیل‌های بسیار و زیبا مواجه خواهید شد. مسیر آن دارای شیب بودی به‌طوری‌که انتهای غار با دهانه آن ۶۰ متر اختلاف ارتفاع دارد. دمای داخل غار عکس دمای خارج آن می‌باشد از نظر اهالی بومی حضرت یونس نبی در کنار رودخانه یونسی قرار دارد. البته مقبره حضرت یونس پیامبر در چند مکان دیگر نیز در داخال ایران و سایر نقاط بیرون مرز مشاهده می‌گردد. در کتاب پیرامون فلات باستانی محمد تقی سیاه پوش اشاره ای به موضوع دارد. اسناد شفاهی حکایت از قدمت مکان و موضوع دارند.

برخی سفرنامه نویسان نیز از جغرافیای تاریخی بخش یونسی مطالب ارزشمندی ارائه کرده‌اند.

از محصولات کشاورزی می‌توان به پسته، گندم، جو، پنبه، چغندر اشاره کرد. یونسی دو قنات داشته‌است که یکی به کلی خشک و دیگری تا حد زیادی کم‌آب شده‌است. شغلهای اصلی مردم یونسی کشاورزی، دامداری و دامپروری است.