زبان یونانی نوین
یونانی نوین (به یونانی Νέα Ελληνικά یا Νεοελληνική Γλώσσα) یا به سادگی یونانی (Ελληνικά) شامل مجموعه‌ای از گویش‌های زبان یونانی است که در دوره معاصر سخن گفته می‌شوند. از جمله یونانی معیار، زبان رسمی یونان، که گاه به آن یونانی نوین معیار گفته می‌شود.
| یونانی نوین | |
|---|---|
| Νέα Ελληνικά | |
| بیان | [ˈne.a eliniˈka] |
| زبان بومی در | یونان قبرس آلبانی (اپیروس شمالی) ایتالیا (جنوب ایتالیا، سیسیل) |
شمار گویشوران | ۱۳٫۴ میلیون (۲۰۱۲) |
گونه‌های نخستین | نیا-یوتانی
|
گونه‌های معیار | یونانی نوین استاندارد
|
| الفبای یونانی یونانی بریل | |
| وضعیت رسمی | |
زبان رسمی در | |
زبان اقلیت شناخته‌شده در | |
| کدهای زبان | |
| ایزو ۱–۶۳۹ | el |
| ایزو ۲–۶۳۹ | gre (B) ell (T) |
| ایزو ۳–۶۳۹ | ell |
| گلاتولوگ | mode1248 |
| زبان‌شناسی | بخشی از زبان یونانی |
نقشه گویش‌های یونانی نوین | |
دوره یونانی نوین با پایان دوره یونانی میانه همزمان با سقوط امپراتوری بیزانس در سال ۱۴۵۳ آغاز می‌شود. با این وجود بین یونانی نوین و یونانی میانه مرز مشخصی وجود ندارد و بسیاری از ویژگی‌های بارز زبان نوین قرن‌ها قبل از آن تاریخ و از قرن چهارم میلادی شروع به شکل‌گیری کرده‌اند و می‌توان گفت در بیشتر دوران یونانی نوین، حالت دوزبان‌گونگی در یونان حاکم بوده‌است.
گویش‌ها
گویش‌های یونانی نوین شامل دموتیکی، کاتارووسا، پونتی، کاپادوکیایی، ماریپولیتیایی، ایتالیایی جنوبی، یوانیک و تساکونیایی است.
واج‌شناسی و دستور خط
الفبای یونانی ۲۴حرف دارد که در زیر از راست به چپ مرتب گردیده‌اند:
| حروف بزرگ | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| Α | Β | Γ | Δ | Ε | Ζ | Η | Θ | Ι | Κ | Λ | Μ | Ν | Ξ | Ο | Π | Ρ | Σ | Τ | Υ | Φ | Χ | Ψ | Ω | |||||||||
| حروف کوچک | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| α | β | γ | δ | ε | ζ | η | θ | ι | κ | λ | μ | ν | ξ | ο | π | ρ | σ/ς | τ | υ | φ | χ | ψ | ω | |||||||||
تلفظ حروف به شکل زیر است:
|
|
|
مجموعه‌ای از تغییرات صوتی شدید که از دوره یونانی کوینه آغاز گردید، منجر به تغییرات زیادی در واج‌شناسی یونانی نوین شد به طوری که این زبان از نظر واج‌شناسی نسبت به یونانی باستان به‌طور قابل ملاحظه‌ای متفاوت است. یونان نوین به جای سیستم واکه پیچیده یونانی باستان، با چهار سطح صدا-ارتفاع، تمایز طول و چندین ضرب، دارای یک سیستم ساده متشکل از پنج واکه است. این امر از طریق مجموعه‌ای از ادغام‌ها به ویژه ادغام به سمت /ی/ به وجود آمده‌است. هم‌خوان‌های یونانی نوین انسدادی، واکی یا سایشی هستند و یونان نوین کشش در واکه‌ها یا هم‌خوان‌ها را حفظ نکرده‌است.
الفبای یونانی دارای ۲۴ حرف است که هر کدام یک شکل بزرگ و یک شکل کوچک دارند به علاوه حرف سیگما که علاوه بر دو حالت یاد شده، دارای حالت پایانی نیز هست. یونانی دارای یک دستور خط ترکیبی تاریخی و واجی است و املای تاریخی هنگامی کاربرد دارد که تلفظ واژه، با تلفظ نوین آن یکسان باشد. تا سال ۱۹۸۲ تعدادی نشانهٔ حرکتی نیز مورد استفاده قرار می‌گرفت و در آن سال آن‌ها به‌طور رسمی از الفبای یونانی حذف شدند، زیرا دیگر مطابق با تلفظ نوین زبان نبودند. دستور خط یکنواخت یونانی امروزه در منابع رسمی، مدارس و برای بیشتر موارد روزمره در یونان مورد استفاده قرار می‌گیرد.
تفاوت‌ها با یونانی باستان
یونانی نوین در صرف و نحو با یونانی باستان تفاوت‌هایی دارد؛ بدین صورت که تعدادی ویژگی را از دست داده و تعدادی ویژگی را به دست آورده‌است.
یونانی نوین این ویژگی‌ها را از دست داده‌است:
- حالت برایی
- وجه تمنایی
- مصدر
- شمار دوتایی
- وجه‌های وصفی
- سوم شخص امری
یونانی نوین این ویژگی‌ها را به دست آورده‌است:
منابع
- ↑ "Greek". Ethnologue: Languages of the World (18 ed.). 2015.
- ↑ (Jeffries 2002، p. 69: "It is difficult to know how many ethnic Greeks there are in Albania. The Greek government, it is typically claimed, says there are around 300,000 ethnic Greeks in Albania, but most Western estimates are around the 200,000 mark ...")
- ↑ "Reservations and Declarations for Treaty No.148 - European Charter for Regional or Minority Languages". Official Website of the Council of Europe. Council of Europe. Retrieved 5 April 2020.
- ↑ "Greek in Hungary". Database for the European Charter for Regional or Minority Languages. Public Foundation for European Comparative Minority Research. Archived from the original on 29 April 2013. Retrieved 31 May 2013.
- ↑ "Italy: Cultural Relations and Greek Community". Hellenic Republic: Ministry of Foreign Affairs. 9 July 2013.
The Greek Italian community numbers some 30,000 and is concentrated mainly in central Italy. The age-old presence in Italy of Italians of Greek descent – dating back to Byzantine and Classical times – is attested to by the Griko dialect, which is still spoken in the Magna Graecia region. This historically Greek-speaking villages are Condofuri, Galliciano, Roccaforte del Greco, Roghudi, Bova and Bova Marina, which are in the Calabria region (the capital of which is Reggio). The Grecanic region, including Reggio, has a population of some 200,000, while speakers of the Griko dialect number fewer that 1,000 persons.
- ↑ (Tsitselikis 2013، صص. 294–295).
- ↑ Nordhoff, Sebastian; Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, eds. (2013). "Modern Greek". Glottolog 2.2. Leipzig: Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology.