حساب کاربری
​
زمان تقریبی مطالعه: 3 دقیقه
لینک کوتاه

گروه گالوا

در ریاضیات، بخصوص در شاخه‌ای از جبر مجرد به نام نظریه گالوا، گروه گالوا برای نوع خاصی از توسیع‌های میدانی تعریف می‌شود. مطالعهٔ توسیع‌های میدانی و روابطشان با چند جمله‌ای‌هایی که منجر به تولیدشان می‌شود را نظریه گالوا می‌گویند. این اسم به افتخار اواریسته گالوا که ابتدا آن را کشف کرد، نامگذاری شده‌است.

گالوا

فهرست

  • ۱ تعریف
  • ۲ مثال‌ها
  • ۳ یادداشت‌ها
  • ۴ منابع

تعریف

فرض کنید E

توسیعی از میدان F
باشد (به صورت E / F
نوشته شده و به صورت " E
بر روی F
" خوانده می‌شود). اتومورفیسم E / F
به صورت اتومورفیسم E
که F
را نقطه وار ثابت نگه می‌دارد تعریف می‌شود. به زبان دیگر، یک اتومورفیسم از E / F
ایزومورفیسمی چون α
از E
به E
است چنان‌که برای تمام x ∈ F
‌ها داریم α ( x ) = x
. مجموعه تمام اتومورفیسم‌های E / F
تشکیل گروهی می‌دهند که عمل دوتایی آن ترکیب توابع است. این گروه را برخی مواقع به صورت A u t ( E / F )
می‌نویسند.

اگر E / F

یک توسیع گالوا باشد آنگاه به A u t ( E / F )
گروه گالوای (توسیع) E
بر روی F
گویند و اغلب آن را با G a l ( E / F )
نمایش می‌دهند.

اگر E / F

توسیع گالوا نباشد، آنگاه گروه گالوای (توسیع) E
روی F
را برخی مواقع به صورت A u t ( G / F )
تعریف می‌کنند که در آن G
بستار گالوای E
می‌باشد.

مثال‌ها

در مثال‌های پایین F

یک میدان است و C
، Q
، R
به ترتیب میدان اعداد مختلط، حقیقی و گویا هستند. نماد F ( a )
بیانگر توسیع میدانیست که از الحاق a
به میدان F
بدست آمده است.

  • G a l ( F / F )
    گروه بدیهی تک عضویست، به آن خودریختی همانی گویند.
  • G a l ( C / R )
    دو عنصر دارد، خودریختی همانی و خودریختی مزدوج مختلط.
  • A u t ( R / Q )
    بدیهیست. می توان نشان داد که هر خود ریختی از R
    باید ترتیب اعداد حقیقی را حفظ کرده و لذا باید همانی باشد.
  • A u t ( C / Q )
    یک گروه بی نهایت عضویست.
  • G a l ( Q ( 2 ) / Q )
    دو عضو دارد، خودریختی همانی و خودریختی که + 2
    و − 2
    را با هم تعویض می کند.
  • میدان Q ( 2 3 )
    را در نظر بگیرید. گروه A u t ( K / Q )
    تنها شامل خودریختی همانیست. علتش آن است که K
    یک توسیع نرمال نبوده، لذا چون دو ریشه سوم مختلط 2 در توسیع وجود ندارد، K
    یک میدان شکافنده نخواهد بود.
  • اکنون L = Q ( 2 3 , ω )
    را در نظر بگیرید که در آن ω
    ریشه سوم واحد است. گروه G a l ( L / Q )
    یک ریخت با S 3
    است و L
    در حقیقت میدان شکافنده ی x 3 − 2
    بر روی Q
    می باشد.
  • اگر q
    توانی از عددی اول باشد و F = G F ( q )
    و E = G F ( q n )
    به ترتیب میدان‌های گالوا از مرتبه q
    و q n
    باشند، آنگاه G a l ( E / F )
    دوری از مرتبه n
    بوده و توسط هم‌ریختی فروبنیوس تولید شده است.
  • اگر f
    یک چندجمله ای تحویل ناپذیر از درجه p
    با ضرایب گویا باشد و دقیقا دو ریشه غیر حقیقی داشته باشد، آنگاه گروه گالوای f
    به صورت گروه تقارنی کامل S p
    خواهد بود.

یادداشت‌ها

  1. ↑ برخی از مؤلفان از A u t ( E / F )
    به عنوان گروه گالوای توسیع E / F
    استفاده کرده و همین نماد را به کار می‌برند، به عنوان مثال (Jacobson 2009).
  2. ↑ Cooke, Roger L. (2008), Classical Algebra: Its Nature, Origins, and Uses, John Wiley & Sons, p. 138, ISBN 9780470277973.

منابع

  • Jacobson, Nathan (2009) [1985]. Basic Algebra I (2nd ed.). Dover Publications. ISBN 978-0-486-47189-1.
  • Lang, Serge (2002). Algebra (3rd ed.). Springer-Verlag. ISBN 978-0-387-95385-4.
    آخرین نظرات
    کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.