کشکسرای

شهر کشکسرای در ۱۵ کیلومتری شهرستان مرند، نه یک شهر بلکه، یکی از باغ شهرهای ایران دارای موقعیت ارتباطی بالا و دروازه آذربایجان شرقی به اروپا محسوب می‌شود. این شهر آخرین شهر استان در مسیر اروپا و نزدیک‌ترین شهر استان به مرز ترکیه بوده که تا شهر مرزی بازرگان ۱۷۰ کیلومتر فاصله دارد.

از گذشته‌های بسیار دور، این شهر با زرد آلوی خود، در شهرستان‌های دیگر شناخته شده و دارای باغ‌های انبوه زردآلو می‌باشد. طبیعت بکر آن در سال‌های اخیر باعث جذب مرکز نشینان استان و مردم شریف تبریز گردیده به طوری‌که باغات وبلائی فراوانی در منطقه ساخته شده‌است. که این امر، از لحاظ زیبایی‌شناسی شهری باعث ترقی و آبادانی شهر کشکسرای گردیده‌است. بنا بر مصوبه سال پیش این شهر به بخش ارتقاء یافته که مقدمات تبدیل آن در حال اجرا است.

اکثر مردمان شهردر صنعت حمل و نقل و کشاورزی مشغول بکار بوده که در این راستا شرکت‌های حمل و نقل ،کامیون‌های تریلی و تعمیرگاه‌های سنگین به وفور در شهر دیده می‌شوند. همه این مسائل شهری زنده و پویا و متمول را به وجود آورده و از منظر اقتصادی این شهر را در سایر شهرهای اطراف و استان آوازه نموده‌است.

کوه گچی قالاسی در شهر کشکسرای که تقریباً در ۱ کیلومتری و در سمت جنوبی آن قرار دارد، یکی از مناطق تفریحی شهر محسوب می‌شود. روستای سرسبز ارلان که در پشت این کوه قرار دارد یکی از زیباترین روستاهای شهرستان مرند می‌باشد.

شاید علت نامگذاری کوه گچی قالاسی این بوده‌است که در زمان‌های قدیم، این کوه و اطراف آن محل زندگی بزهای کوهی بوده‌است. شاید هم درست بوده باشد طبق یک افسانه قدیمی ماجرا به گونه ای دیگر است.

مردم محلی نقل می‌کنند که از پدران خود و پدران آنها از اجداد خود شنیده‌اند که شهری باستانی و ییلاقی در در محل کنونی شهر و جود داشته که دارای قلعه و برج و بارو بوده‌است یکی از قلعه‌ها در محل میدان مرکزی شهر بوده (قلعه باشی – قالا باشی) است.

امرا و حاکمان شهر برای شکار به کوه‌های میشو که مملو از آهو و بزهای کوهی بودند می‌رفتند و از همان زمان نام گچی (بز) بروی کوه مرکزی آن نقش بسته‌است. این توصیف به واقعیت نزدیکتر می‌نماید.

شکل دیگری از این افسانه بسیار گسترده توصیف شده‌است، به نحوی که در یکی از شکارها یک بز توانسته‌است خود را به بالای کوهی در جنوب کشکسرای برساند؛ و به این طریق وجه تسمیه «گچی قالاسی» را که کوهی در قسمت جنوب کشکسرای است بیان می‌کنند.

سبد بافی از صنایع دستی ثبت شده بومی شهر کشکسرای می‌باشد.

لغتنامه دهخدا به نقل از جلد چهارم فرهنگ جغرافیایی ایران می‌نویسد: کُشک‌سرای شهری است که در بخش کشکسرای شهرستان مرند واقع در ۱۸هزار گزی باختری مرند و پانصد گزی شوسه خوی به مرند دارای ۲۸۹۲ تن سینه. آب آن از رودخانه و قنات و راه شوسه است.

اطلس گیتاشناسی استان‌های ایران، تهران: ۱۳۸۳خ.

منابع محلی