ترکمن‌آباد

آمل از شهرهای کهن ایرانی بود. برای آن‌که نام آن با آمل مازندران اشتباه نشود آن را آملِ کویر یا آملِ زَم نیز می‌گفتند. زم نام ایرانی قدیم شهری است در نزدیکی چهارجوی که امروزه کرکی نامیده می‌شود.آمودریا در اصل به معنای رود شهر آمو است. آمو کوتاه شدهٔ آمل است؛ اما این آمل در خراسان بوده‌است نه در طبرستان (مازندران امروزی). ولی نسب اصلی این قوم در آمل طبرستان بوده‌است. نام آمل برگرفته از نام آماردها بوده که به گفتهٔ ریچارد فرای، آملی کورت و کریستوفر برونر، آریایی بوده‌اند، و به مردمان سکا و داهه پیوند داده شده‌اند. نام شهر امروزی آمل برمی‌گردد به زندگی آنان در آن گستره. همچنین آن که دو آمل، یکی در مازندران و دیگری در گسترهٔ آمودریا، جای داشته که به مهاجرت قبیله ای ایرانی بنام آماردی یا مردی بازمی‌گردد. آمل (چهارجوی) در دوران‌های گوناگون بخشی از ایران بوده‌است. بنا بر قراردادی که میان نادرشاه و ابوالفیض خان، حاکم بخارا بسته شد آمودریا مرز طبیعی ایران و بخارا بود و سرزمینهای جنوبی آمودریا از بلخ تا چهارجوی (آمل) بخشی از خاک ایران شد.