پیوند عضو در ایران

در نوشته‌های تاریخی بزرگان و شخصیت‌های برجسته پزشکی ایران، همچون ابن سینا و جرجانی اشاراتی مبهم از انتقال اعضا وجود دارد ولی پیوند اعضا به مفهوم نوین و کنونی آن یعنی جایگزینی یک عضو با عضو مشابه؛ در ایران برای نخستین بار در سال ۱۳۱۴ با انجام پیوند قرنیه توسط دکتر محمدقلی شمس در بیمارستان فارابی تهران انجام شد. در پی آن نخستین پیوند کلیه در سال ۱۳۴۷ توسط دکتر سید محمد سنادی‌زاده در بیمارستان نمازی شیراز، نخستین پیوند مغز استخوان در سال ۱۳۷۰ توسط دکتر اردشیر قوام‌زاده در بیمارستان شریعتی تهران، نخستین پیوند روده باریک در سال ۱۳۷۱ توسط دکتر ایرج فاضل در بیمارستان طالقانی تهران، نخستین پیوند کبد در سال ۱۳۷۲ توسط دکتر علی ملک‌حسینی در بیمارستان نمازی، نخستین پیوند قلب توسط دکتر حسین ماندگار در بیمارستان شریعتی، نخستین پیوند ریه در سال ۱۳۷۹ توسط دکتر سید حسن احمدی در بیمارستان امام خمینی تهران و نخستین پیوند پانکراس در سال ۱۳۸۵ توسط دکتر سامان نیک‌اقبالیان در بیمارستان نمازی انجام گرفت. اولين پيوند دست از بيمار مرگ مغرى در سال ١٣٩٢ در بيمارستان ١٥ خرداد تهران ،به سرپرستى دكتر عبدالجليل كلانتر هرمزى توسط دكتر فرهاد فيروزى ، دكتر مسعود ياورى و دكتر احسان آراسته با موفقيت انجام شد.(Int.J.Organ Transplant Med.2013;4(3):125-127)

در ۱۵ اوت ۲۰۱۵ شورای عالی پیوند اعضا در ایران تصویب کرد که «از این پس جراحی پیوند اعضای بدن به اتباع غیرایرانی در هر شرایطی در ایران ممنوع است.» به تصویب همه اعضای شورا رسید و از اول مهر اجرایی شد. این قانون برای «حفظ حرمت ایرانیان و منافع کشور» وضع شد. سید حسن قاضی‌زاده هاشمی در ۲ شهریور ۱۳۹۵ از قانون ممنوعیت پیوند عضو ایرانیان به اتباع خارجی دفاع کرد و تأکید کرد که مخالف پیوند عضو از هموطنانش به اتباع خارجی است؛ و اینکه «باید بپذیریم که پیوند اعضای بدن ایرانیان به اتباع خارجی به صلاح عزت و منافع ایرانیان نیست.» در ۱ شهریور ۱۳۹۵ بیان شد که اصلاح این قانون لازم است.