پژوهشگاه حوزه و دانشگاه

پژوهشگاه حوزه و دانشگاه در سال ۱۳۶۱ با نام اولیه «دفتر همکاری حوزه و دانشگاه» و به منظور اجرای طرح مقدماتی «بازسازی علوم‌انسانی» تأسیس شد. جامعه مدرسین حوزه علمیه قم این طرح را در پی درخواست ستاد انقلاب فرهنگی تهیه کرد و پس از تصویب ستاد، طرح به تأیید روح‌الله خمینی رسید. در سال ۱۳۶۹ و در پی یک دوره فعالیت «دفتر همکاری حوزه و دانشگاه» رسماً به عنوان یکی از نهادهای همکار با «سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها» (سمت) درآمد. در سال ۱۳۷۷ پس از ۹ سال همکاری نزدیک با سازمان سمت، در پژوهش و تولید کتابها و آثار علمی، با تصویب شورای گسترش آموزش عالی با نام «پژوهشکده حوزه و دانشگاه» و به عنوان یکی از مراکز آموزش عالی پژوهشی کشور، به جمع مؤسسات زیرمجموعه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری پیوست. در سال ۱۳۸۲ نیز، پس از یک دوره کوتاه «پژوهشکده» به «مؤسسه پژوهشی حوزه و دانشگاه» و سپس در سال ۱۳۸۳ نیز به پژوهشگاه ارتقاﺀ یافت.

این پژوهشگاه از چهار پژوهشکده علوم اسلامی، علوم رفتاری، علوم اجتماعی و مطالعات و همکاری های حوزه و دانشگاه تشکیل شده‌است و زمینه‌های پژوهشی پژوهشگاه، در قالب ۱۷ گروه پژوهشی سازماندهی شده‌است که بر بازنگری و اسلامی سازی علوم انسانی متمرکز می‌باشند.

اعضای هیآت علمی این پژوهشگاه برخی هم تحصیلات حوزوی و هم دانشگاهی و برخی دیگر تنها تحصیلات دانشگاهی دارند.

جامعه هدف برای محتوای علمی تولید شده توسط پژوهشگاه از طریق کتاب، مجلات علمی، نشست‌ها و همایشهای علمی، اساتید و دانشجویان دانشگاه‌ها می باشند. چنانکه اساتید حوزه و طلاب نیز از آثار این پژوهشگاه بهره مند می گردند.

محمد تقی مصباح یزدی از سال ۱۳۶۱ تا ۱۳۶۳ ؛ حسینی شاهرودی از سال  ۱۳۶۳  تا  ۱۳۶۹ ؛ محمود محمدی عراقی از سال ۱۳۶۹ تا ۱۳۷۵ ؛ علیرضا اعرافی از سال ۱۳۷۵ تا ۱۳۹۰ ؛ محمد باقر سعیدی روشن از سال ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۳ و حسن‌آقا نظری از سال ۱۳۹۳ تا بهمن ۱۳۹۷ ریاست پژوهشگاه حوزه و دانشگاه را عهده دار بوده اند. در حال حاضر علی محمد حکیمیان ریاست این پژوهشگاه را به عهده دارد.

شش نشریه علمی پژوهشی روش شناسی علم انسانی، جستارهای اقتصادی ایران، تربیت اسلامی، اسلام و مطالعات علوم اجتماعی، مطالعات اسلام و روان شناسی و اسلام و مدیریت توسط این پژوهشگاه منتشر می شود.

• «دربارهٔ پژوهشگاه». پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
• «کتابخانه پژوهشگاه حوزه و دانشگاه». پایگاه اطلاع‌رسانی کتابخانه‌های ایران.

• سایت پژوهشگاه حوزه و دانشگاه
• سایت پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی