پل شکسته (خرمآباد)
پل شکسته یا پل شاپوری (به لری: طاقه پیل اِشکهسه) (طاقِ پیل اِشْکِسَّه) یکی از شاهکارهای معماری دوره ساسانیان محسوب میشود و در ضلع جنوبی قلعه فلک افلاک در جنوب شهر خرمآباد در استان لرستان واقع شدهاست.
پل شکسته (خرمآباد) یا پل شاپوری | |
---|---|
نام | پل شکسته (خرمآباد) یا پل شاپوری |
کشور | ایران |
استان | استان لرستان |
شهرستان | شهرستان خرمآباد |
اطلاعات اثر | |
نام محلی | طاقِ پیل اِشْکِسَّه طاقه پیل اِشکهسه |
نامهای دیگر | پل شکسته (خرمآباد) |
کاربری | پل |
دیرینگی | دوره ساسانی |
دورهٔ ساخت اثر | دوره ساسانی |
اطلاعات ثبتی | |
شمارهٔ ثبت | ۱۰۵۸ |
تاریخ ثبت ملی | ۱۵ اردیبهشت ۱۳۵۴ |
اطلاعات بازدید | |
امکان بازدید | خرمآباد، خیرآباد، انتهای خیابان تمدن |
در تاریخ ۱۵ اردیبهشت ۱۳۵۴ با شمارهٔ ثبت ۱۰۵۸ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
پیشینه
پل شاپوری عامل ارتباط غرب استان لرستان (طرهان) با شرق و از آنجا به خوزستان و تیسفون (پایتخت ساسانیان) بودهاست. از این پل احتمالاً کاربری آبرسانی و پخش آب را نیز داشتهاست.
معماری
این پل نزدیک به ۳۱۲ متر درازا و حدود ۱۰ متر بلندا داشتهاست. پل از ۲۸ چشمه طاق و ۲۷ پایه پل تشکیل شده بود که هم اینک تنها ۵ چشمه طاق از آنها بر جای ماندهاست و دیگر چشمهها بر اثر عوامل طبیعی ویران شدهاست. سطح هرپایه ۶۱ متر و فاصله بین دو پایه ۷.۵ متر است. طاقهای پل به صورت جناقی ساخته شده و سبکسازی پل در قسمت طولی پل در زیر روگذر پل صورت گرفتهاست و پایههای پل و موج شکنهای آن به صورت لوزی شش ضلعی از سنگ ساخته شدهاست مصالح این پل از سنگ، ملات گچ و ساروج است. مصالح پل را سنگهای قلوه رودخانهای و لاشه سنگ در چشمه طاقها و از سنگهای پاکتراش در قسمت پایهها بهره گرفته شدهاست. کف پل سنگفرش است. نوع سنگفرش، سنگ بلوک قرمز است که در اثر فرسایش آب از صورت کادر بودن خارج شدهاست.
نگارخانه
جستارهای وابسته
- پل شاپوری کاکارضا
- پل شاپور
- پل کشکان
- پل گاومیشان
- پل شکسته خسروآباد
منابع
«پل ساسانیان فرو ریخت». روزنامه همشهری. ۴ آبان ۱۳۸۷. بایگانیشده از اصلی در ۱۲ ژوئن ۲۰۰۸. دریافتشده در ۱۹ بهمن ۱۳۸۷.
پانویس
- ↑ «"پل شاپوری" از دوران ساسانیان در "خرمآباد"». وبگاه خبرنگاران جوان. ۳ تیر ۱۳۹۳. دریافتشده در ۱۱ اکتبر ۲۰۱۴.
- ↑ «پل شاپوری (طاقِ پیل اِشْکِسَّه) - خرمآباد». وبگاه سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان لرستان. بایگانیشده از اصلی در ۷ آوریل ۲۰۱۴. دریافتشده در ۱۱ اکتبر ۲۰۱۴.
- ↑ «دانشنامهٔ تاریخ معماری و شهرسازی ایرانشهر». وزارت راه و شهرسازی. بایگانیشده از روی نسخه اصلی در ۶ اکتبر ۲۰۱۹. دریافتشده در ۱۰ اکتبر ۲۰۱۹.