حساب کاربری
​
زمان تقریبی مطالعه: 2 دقیقه
لینک کوتاه

نیترو اسید

نیتروس اسید یا نیترو اسید (به انگلیسی: Nitrous acid) با فرمول شیمیایی HNO۲ یک ترکیب شیمیایی با شناسه پاب‌کم ۲۴۵۲۹ است. که جرم مولی آن ۴۷٫۰۱۳ g/mol می‌باشد. شکل ظاهری این ترکیب، محلول آبی کمرنگ است. این ماده دارای خواص اسیدی است. هم‌چنین می‌تواند در واکنش‌های اکسایش و کاهش نیز شرکت نماید.

نیترو اسید
نام آیوپاک ارجح

Nitrous acid

نام‌گذاری اتحادیه بین‌المللی شیمی محض و کاربردی
Hydroxidooxidonitrogen
شناساگرها
شماره ثبت سی‌ای‌اس ۷۷۸۲-۷۷-۶
پاب‌کم ۲۴۵۲۹ 
کم‌اسپایدر ۲۲۹۳۶
شمارهٔ ئی‌سی 231-963-7
KEGG C00088
MeSH Nitrous+acid
ChEBI CHEBI:25567
ChEMBL CHEMBL۱۱۶۱۶۸۱
مرجع جی‌ملین
983
3DMet B00022
جی‌مول-تصاویر سه بعدی Image 1
SMILES

  • O=NO

InChI

  • InChI=1S/HNO2/c2-1-3/h(H,۲٬۳)
    Key: IOVCWXUNBOPUCH-UHFFFAOYSA-N

خصوصیات
فرمول مولکولی HNO2
جرم مولی 47.013 g/mol
شکل ظاهری Pale blue solution
چگالی Approx. 1 g/ml
دمای ذوب Only known in solution
اسیدی (pKa) 3.398
خطرات
شاخص ئی‌یو Not listed
نقطه اشتعال
ترکیبات مرتبط
دیگر آنیون‌ها نیتریک اسید
دیگر کاتیون‌ها سدیم نیتریت
پتاسیم نیتریت
نیتریت آمونیوم
ترکیبات مرتبط دی‌نیتروژن تری‌اکسید
به استثنای جایی که اشاره شده‌است در غیر این صورت، داده‌ها برای مواد به وضعیت استانداردشان داده شده‌اند (در 25 °C (۷۷ °F)، ۱۰۰ kPa)
 N (بررسی) (چیست: ✔Y/N؟)
Infobox references

فهرست

  • ۱ ساختار
  • ۲ خواص فیزیکی
  • ۳ خواص شیمیایی
    • ۳.۱ خصلت اسیدی
    • ۳.۲ اکسایش و کاهش
  • ۴ طرز تهیه
  • ۵ جستارهای وابسته
  • ۶ منابع

ساختار

در نیترو اسید، توالی اتمها به شکل HONO است و ساختار پیوندی آن به صورت H-O-N=O می‌باشد. نیتروژن دارای هیبریداسیون sp است و اتم‌های اکسیژن از هیبریداسیون sp استفاده می‌کنند. چرخش حول پیوند H-O در این مولکول موجب می‌شود صورت‌بندیهای مختلفی دیده شود که فرم ترانس از فرم سیس پایدارتر می‌باشد (به دلیل دافعهٔ کمتر ابر الکترونی پیوندهای H-O و N=O). به دلیل اختلاف الکترونگاتیوی بین اتم‌های پیوندی در این مولکول، و نیز به دلیل ساختار نامتقارن، مولکول نیترو اسید یک مولکول قطبی به شمار می‌آید.

خواص فیزیکی

نیترو اسید دارای مولکولهای قطبی است؛ بنابراین نیروی بین این مولکول‌ها از جنس جاذبه‌های دوقطبی-دوقطبی می‌باشد. از طرفی با توجه به ساختار مولکول که توالی H-O-N در آن دیده می‌شود؛ اتم هیدروژن در مولکول نیترو اسید دارای کمبود الکترون (اندکی بار مثبت) است و می‌تواند با اکسیژنِ متصل به نیتروژن مولکول دیگر، پیوند هیدروژنی برقرار نماید. با توجه به موارد گفته‌شده، نیترو اسید به خوبی در آب و سایر حلالهای قطبی دیگر (با خاصیت یونیزه‌کنندگی بالا=ثابت دی‌الکتریک بالا) حل می‌شود.

خواص شیمیایی

خصلت اسیدی

نیترو اسید یک اسید ضعیف است و می‌تواند با از دست دادن یون هیدروژن (=پروتون) به یون نیتریت تبدیل شود:

HNO2→H+NO2

بنابراین محلول نیترو اسید دارای pH (پی اچ) کم‌تر از 7 است.

اکسایش و کاهش

عدد اکسایش نیترژن در این ماده 3+ است؛ پس می‌تواند تا 5+ بالا رود و تا 3- پایین بیاید؛ بنابراین می‌توان نیترو اسید را به نیتریک اسید اکسید کرد یا آن را به مواد مختلف احیا نمود. چند نمونه از واکنش‌های مختلف را در زیر می‌بینید:

2HNO2+1O2→2HNO3

HNO2+ArNH2+H→ArN2+2H2O

طرز تهیه

یکی از رایج‌ترین روش‌های تهیه (سنتز) این ماده، حل کردن دی‌نیتروژن تری‌اکسید (نیتروژن(III) اکسید) در آب است:

N2O3+H2O→2HNO2

NaNo2+ HCl

جستارهای وابسته

  • ترکیب شیمیایی
  • نام‌گذاری اتحادیه بین‌المللی شیمی محض و کاربردی

منابع

  1. ↑ Chemistry; Charles E. Mortimer; Chap. 16
  2. ↑ Chemistry; Charles E. Mortimer; Chap. 8&9
  • «IUPAC GOLD BOOK». دریافت‌شده در ۱۸ مارس ۲۰۱۲.
آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.