نشان رسمی جمهوری اسلامی ایران
نشان رسمی جمهوری اسلامی ایران نشان رسمی کشور ایران از سال ۱۳۵۹ می‌باشد. از این نشان در پرچم ایران و اسناد رسمی کشور استفاده می‌شود؛ همچنین از این نشان به عنوان بخشی از نشان‌وارهٔ نهادهای حاکمیتی (همچون قوهٔ قضائیه و نیروهای مسلح) بهره برده می‌شود.
| نشان رسمی جمهوری اسلامی ایران | |
|---|---|
نشان رسمی جمهوری اسلامی ایران | |
| پذیرفته‌شده | ۱۹ اردیبهشت ۱۳۵۹ |
| نگهدارها | چهار هلال و یک شمشیر این پنج جزء به گونه‌ای کنار هم چیده شده‌اند که علاوه بر عبارت لا اله الا الله، به پنج جزء اصول دین نیز اشاره داشته باشند. همچنین نشان به گونه‌ای طراحی شده‌است که به گل لاله شباهت داشته باشد. در فرهنگ اسلامی‌ایرانی، گل لاله نماد شهادت است. |
| سایر عناصر | بالای شمشیر تشدید آمده‌است که تکرار یک حرف می‌باشد. |
| کاربرد | نشان رسمی ایران، وزارتخانه‌ها و دیگر نهادهای دولتی |
ویژگی‌های نشان رسمی جمهوری اسلامی ایران
نشان رسمی جمهوری اسلامی ایران در واقع یک نشان‌واره از عبارت اسلامی لا اله الا الله است و طراحی آن به گونه‌ای است تا به صورت کلمه الله دیده شده و همچنین مشابه گل لاله باشد. روییدن لالهٔ سرخ بر مزار سربازی که جانش را در راه پاسداری از میهن فدا کرده، عقیده‌ای کهن نزد ایرانیان است و به اسطوره‌شناسی ایران بازمی‌گردد. اخیراً لالهٔ سرخ نمادی از شهادت در نظر گرفته‌می‌شود. اجزاء این نشان چهار هلال و یک شمشیر بوده که روی هم رفته به پنج جزء اصول پنج‌گانهٔ مذهب تشیع اشاره می‌کنندکه جزء مهمتر آن (توحید) در وسط قرارگرفته و ظاهر متفاوت‌تری دارد. همچنین رکن اصلی این نماد (شمشیر) نماد از ایستادگی و استقامت است. بالای شمشیر نیز حرکت تشدید (زبان‌شناسی) آمده‌است که در زبان عربی و فارسی نمایانگر تکرار یک حرف می‌باشد. همچنین تقارن کامل این شکل نشان از وجود تعادل در جهان است. دایره‌ای بودن واژه الله نشان از زمین است و تلاش برای ایجاد حکومتی توحیدی در آن که از اهداف انقلاب اسلامی ایران است. این نشان توسط حمید ندیمی طراحی شد و در ۹ مهٔ ۱۹۸۰ برابر با ۱۹ اردیبهشت ۱۳۵۹ به صورت رسمی مورد تأیید روح‌الله خمینی، بنیان‌گذار جمهوری اسلامی ایران قرار گرفت. این آرم در یونیکد در گروه نمادهای متفرقه جای گرفته و با نویسهٔ U+262B (☫) تحت عنوان FARSI SYMBOL شناخته می‌شود.
تاریخچه
پس از انقلاب اسلامی، در آغاز نشان شیر و خورشید به کار می‌رفت. در ۱۰ اسفند ۱۳۵۷، آیت‌الله خمینی خواستار برچیده شدن نشان شیر و خورشید شد. پس از این سخنرانی، دولت موقت مسابقه‌ای عمومی برای طراحی نشان جمهوری اسلامی برگزار کرد. اگرچه نشان کنونی جمهوری اسلامی نیز به این مسابقه ارسال شد، ولی نشان دیگری اثر صادق تبریزی که شامل ستاره‌ها و مشت‌هایی گره‌کرده بود، در تاریخ ۱۰ بهمن ۱۳۵۸ از سوی شورای انقلاب پذیرفته شد و بر روی سندهای حکومتی و اسکناس‌های اول انقلاب چاپ شد. رسمیت این نشان دیری نپایید و در تاریخ ۱۹ اردیبهشت ۱۳۵۹، نشان کنونی جمهوری اسلامی ایران که پیشتر به تصویب شورای انقلاب رسیده بود از سوی سید روح الله خمینی رهبر ایران ، تصویب‌گردید. با وجود طراحی و تصویب این دو نشان، شیر و خورشید تا سال ۱۳۵۹ بر روی برخی اسناد دولتی به کار می‌رفت که اعتراض خمینی را در ۶ تیر ۱۳۵۹ برانگیخت. وی در ۷ تیر ۱۳۵۹ برای تغییر نشان‌ها و آرم‌های شاهنشاهی مهلتی ۱۰ روزه تعیین کرد. همچنین پرچم کنونی جمهوری اسلامی که دارای نشان جمهوری اسلامی است، در ۱۵ تیر ۱۳۵۹ از سوی شورای انقلاب تصویب‌شد.
شباهت به نشان آیین سیک در هند
صحبت‌هایی مبنی بر شباهت این آرم با آرم خاندا مربوط به سیکهای هند در پرچم جمهوری اسلامی ایران مطرح است.
نگارخانه
جستارهای وابسته
- جمهوری اسلامی ایران
- پرچم ایران
- سرود ملی ایران
- شیر و خورشید
- آیین سیک
- خاندا (نماد سیک)
پیوند به بیرون
- طراح آرم جمهوری اسلامی کیست؟ +عکس خبرگزاری تسنیم
منابع
- ↑ «مبارزه با فساد و محو آثار طاغوت»، صحیفهٔ امام خمینی، جلد ۶، ص ۲۷۵
- ↑ «آرم جمهوری اسلامی به تصویب شورای انقلاب رسید». روزنامه بامداد: ۳. ۱۰ بهمن ۱۳۵۸. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۴ آوریل ۲۰۱۹.
- ↑ ماهنامهٔ سپیدهٔ دانایی، «گفتگو با دکتر حمید ندیمی، داستان این پرچم مقدس»، اسفند ۱۳۸۶
- ↑ «۴۰ نقاشی خط تبریزی در لندن به نمایش در می‌آید». خبرگزاری مهر. خبرگزاری مهر. ۲۹ تیر ۱۳۸۹. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۲۷ نوامبر ۲۰۱۸.
- ↑ «گفتگو با دکتر حمید ندیمی؛ داستان این پرچم مقدس». مجلهٔ «سپیدهٔ دانایی». سپیدهٔ دانایی. اسفند ۱۳۸۶. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۵ مارس ۲۰۱۸.
- ↑ «اخطار پیرامون محو آثار طاغوت»، صحیفهٔ امام خمینی، جلد ۱۲، ص ۴۷۷
- ↑ «مهلت ده‌روزه برای ایجاد تغییرات در کشور»، صحیفهٔ امام خمینی، جلد ۱۲، ص ۴۸۶
- ↑ مصوبهٔ ۶۹۳۰ شورای انقلاب
- ↑ http://www.parsine.com/fa/news/35315/آرم-جمهوری-اسلامی-را-چه-کسی-طراحی-کرد-چرا-طراح-آرم-نمی‌خواهد-نام-و-عکس-او-منتشر-شود
- ↑ ادمین (۱۳۹۵-۵-۱۷ ۱۱:۳۳:۲۲ +۰۰:۰۰). «حالا فهمیدم چرا خمینی که از قضا هندی هم بوده روی تغییر آرم پرچم اینقدر پافشاری می‌کرد». مرکز پاسخگویی به شبهات فضای مجازی. دریافت‌شده در 2019-06-26.
- ↑ razmigwolf (۲۰۱۴-۱۱-۲۵). «آرم پرچم جمهوری اسلامی بر درب ورودی مغازه یک سیک هندی!». werewolfbax. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۶-۲۶.
- ↑ «irancnn: این چه پرچمیه که آرم وسطش از سیکهای هنده و در حاشیه اش 22 الله اکبر به زبان عربی منقوش شده‌است». irancnn. ۱۳۹۰ تیر ۵, یکشنبه. دریافت‌شده در 2019-06-26.
- ↑ «آرم وِیژه سیکهای هند در پرچم جمهوری اسلامی». راه خرد. ۲۰۰۹-۰۲-۰۱. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۶-۲۶.