ممیوند
ممیوند یکی از پنج باب از شاخه چهارلنگ در ایل بختیاری است، که در گویشِ بختیاری میوند خوانده میشود. باب ممیوند از ۵ طایفه تشکیل میشود.
طوایف
- عبدالوند
- عیسوند
- حاجیوند
- بُساک
- فولادوند
پیشینه
ایل ممیوند در زمان نادرشاه به رهبری علیمراد خان بر علیه نادر قیام کردند. که در آخرین نبرد توسط سپاهی که شخص نادر هدایت میکرد شکست خورده و کشته شدند. بعد از علیمراد خان، بخشی از ایل ممیوند دستگیر و تبعید شدند. گروهی مجبور شدند داوطلب عضویت در ارتش نادرشاه شوند و جمعیتی نیز در فصل زمستان در منطقه کوهستانی بدون هیچ سرپناهی در سرما رها شدند اما بخش عمده ایل به دستور علیمراد خان به مناطق دور دست متواری شده بودند و نادرشاه نتوانست به آنها دسترسی داشته باشد. ایل ممیوند شامل سه شاخه اصلی پولادوند بساک، حاجیوند، عبدالوند و عیسوند است که به زبان لری بختیاری گویش میکنند. ممیوندهایی که ساکن دهلران آبدانان و زرین آباد از توابع استان ایلام میباشد که این شاخه ایل ممیوند شامل طوایف گل گلی، قطب الدین، گوران، مموس و بسیاری طوایف دیگر میباشد که زبان همگی آنها لری فیلی میباشد.
زیستگاه
استان چهارمحال و بختیاری: شهرستان کوهرنگ
استان لرستان: شهرستان الیگودرز، دورود و ازنا
استان اصفهان:در شهرستانهای چادگان، فریدونشهر و فریدن
استان خوزستان: در شهرستانهای دزفول، گتوند، شوشتر، مسجدسلیمان، لالی و اندیمشک
بُساک
بساک به ۲۴ تیره تقسیم میشود:
- تشمال
- جلیل وند
- جمشیدوند
- آلیگر
- ملکمحمودی
- میرزاوند
- شهریسوند
- خانهصلاتین
- آدینهوند
- علی مرادی
- ملکی
- صوفی
- گرگیوند
- اتابک
- کریوند
- شیخمیر
- محمد باقری
- کردی
- علی یتیم
- تودویی
- خان
- پوری
- سارزن
- قیاسوند
فولادوند
فولادوند به ۵ تیره تقسیم میشود:
عبدالوند
طایفه عبدالوند به ۱۰ تیره تقسیم میشود:
- زرین چغای
- بِیروِن
- کوشاری
- ماهرویی
- ده قاضی
- تُونی
- دُورِش
- چکان و شیخی
- خواجه
- بیرالوند
حاجیوند
حاجیوند به ۱۱ تیره تقسیم میشود:
- آ آ
- غالبی
- الیاسی
- خسروی
- کائد
- هیلهیل
- قاسمعلی
- شیخ سوختهزار
- گرپی
- تاسمالی
- تاتخیری
عیسوند
عیسوند به ۱۸ تیره تقسیم میشود:
- ۱. شاهون
- ۲. بابا
- ۳. خان
- ۴. محمدقلیوند
- ۵. طهماس وند
- ۶. دعاوی
- ۷. علی رضاوند
- ۸. ورگی
- ۹. کـُیروی
- ۱۰. جافر وند
- ۱۱. اداوی
- ۱۲. گیلاوند
- ۱۳. گمار
- ۱۴. گورویی
- ۱۵. هیوند
- ۱۶. شاودی وند
- ۱۷. مرادوند
- ۱۸. دهدار
جستارهای وابسته
- چهار لنگ
- هفت لنگ
منابع
- سردار اسعد بختیاری. تاریخ بختیاری
- شِهنی، داروش. نگرشی بر ایل بختیاری و طایفه شِهنی. اهواز: انتشارات معتبر، ۱۳۸۵
- مهرزادقنبری سردار اکبری خرادآذر. سرگذشت ایل چهارلنگ