موتورسیکلت
موتورسیکلت (به فرانسوی: Motocyclettes) یا موتورچرخه، بنابر تعریف استاندارد ملی ایران به شماره ۷۵۵۸ عبارت است از وسیله نقلیه موتوری دو، سه یا چهار چرخ یا دارای چرخ‌های دوقلو.
نخستین موتورسیکلت در اشتوتگارت توسط مخترعان آلمانی گوتلیب دایملر و ویلهلم مایباخ در سالِ ۱۸۸۵ طراحی و ساخته شد. نخست بیشتر به دوچرخه‌ای موتوردار شباهت داشت و مخترعانش آن را (Reitwagen) ریت‌واگن به معنای (riding car) ماشین سواری نام‌گذاری کرده بودند.
گروه‌های موتورسیکلت
طبق تعریف استاندارد ملی ایران به شماره ۷۵۵۸ موتورسیکلت‌ها در هفت گروه تقسیم‌بندی می‌شوند:
گروه L1e (موتورگازی‌های دوچرخ) یا گروه L2e (وسایل نقلیه سه چرخ) که حداکثر سرعت طراحی آن‌ها بیشتر از ۴۵ کیلومتر بر ساعت نباشد؛ که در نوع احتراق داخلی، حجم سیلندر بیشتر از ۵۰ سانتی‌متر مکعب نباشد؛ و در نوع الکتریکی، حداکثر توان اسمی پیوسته بیشتر از ۴ کیلووات نباشد. گروه L3e (وسایل نقلیه دوچرخ بدون یدک‌کش کناری) و گروه L4e (وسایل نقلیه دوچرخ با یدک‌کش کناری) که دارای قوای محرکه احتراق داخلی با حجم سیلندری بیشتر از ۵۰ سانتی‌متر مکعب هستند. یا حداکثر سرعت طراحی آن‌ها بیشتر از ۴۵ کیلومتر بر ساعت است. گروه L5e، موتورسیکلت‌های سه چرخ (وسایل نقلیه با سه چرخ متقارن) که دارای قوای محرکه احتراق داخلی با حجم سیلندر بیشتر از ۵۰ سانتی‌متر مکعب هستند. یا حداکثر سرعت طراحی آن‌ها بیشتر از ۴۵ کیلومتر بر ساعت است. گروه L6e، موتورسیکلت‌های چهار چرخ سبک که جرم بدون بار آن‌ها کمتر از ۳۵۰ کیلوگرم باشد. گروه L7e، موتورسیکلت‌های چهار چرخ سنگین که جرم بدون بار آن‌ها کمتر از ۴۰۰ کیلوگرم باشد.
انواع موتورسیکلت
طبقه‌بندی موتورسیکلت‌ها بر اساس نوع کاربرد آن‌ها بوده؛ همچنین موتورسیکلت‌ها در هر کاربرد براساس حجم موتور کلاس بندی می‌گردند.
۱-آفرود که به انواع زیر تقسیم می‌شود
- اندرو
- کراس
- تریل (کراس شهری)
- بیابانی یا داکار
- ریس (مسابقه‌ای)
- استریت (خیابانی)
- نیکد (لخت خیابانی)
- اسکوتر
- مسافرتی، تراول (Touring) مانند گلدوینگ
- موتورهای تفریحی(Cruiser) مانند هارلی دیویدسون
- موتورهای چهارچرخ (ATV)
مسابقات جهانی
مسابقات جهانی رسمی موتور سیکلت در حجم‌های ۱۲۵ -۲۵۰ -۵۰۰ سی سی انجام می‌گیرد که به کلاس ۱۰۰۰ سی سی آن موتو جی پی می‌گویند. برخی از این موتورها مانند هوندا ان اس ار ۲۵۰ دو زمانه به ایران وارد شده‌اند ولی مسابقات حرفه‌ای این موتورها در ایران وجود ندارد.
اجزای موتور سیکلت
موتور سیکلت دارای اجزای اصلی زیر می‌باشد:
۱. موتور ۲. سیلندر
۳. سر سیلندر ۴. اگزوز ۵. صفحه کلاچ ۶. زین ۷. باک بنزین ۸. رادیاتور اب یا روغن۹. شاسی
برندهای مشهور موتورسیکلت
از برندهای موتورسیکلت می‌توان به نمونه های زیر اشاره کرد:
معروفترین موتورسواران جهان
در میان موتورسواران مسابقات قهرمانی موتوجی پی می‌توان به خورخه لورنزو دارنده ۵ عنوان قهرمانی جهان از اسپانیا، مارک مارکز دارنده ۴ قهرمانی جهان از اسپانیا، مکث بیاجی از ایتالیا، میک دوهان از استرالیا، جیاکومو آگوستینی از ایتالیا اشاره کرد. والنتینو روسی موتورسوار ایتالیایی، معروفترین موتورسوار جهان با دارنده ۹ عنوان قهرمانی جهان است.
استفاده از موتور سیکلت
معمولاً شرایط تهیه و نگهداری موتور سیکلت به‌دلیل ارزانی نسبت به اتومبیل آسان‌تر است.
موتورسیکلت در کشورها
ایران
موتور طرح هوندا ۱۲۵ سی‌سی بیشترین برند مورد استفاده در ایران است. به غیر از هوندا سی دی آی ۱۲۵ امروزه موتورسیکلت‌های جدیدی در ایران مورد استفاده قرار می‌گیرد. موتورهای طرح هوندا ۱۲۵ در ایران با نام‌های کارخانجاتی مانند: کویر، نیرو موتور، ساوین مونتاژ کننده ایرانی روانه بازار می‌شوند. همچنین شرکت‌هایی مشغول واردات و عرضه موتورهای خارجی به بازار ایران هستند.
موتور گازی نوعی خاصی از موتور است که جعبه‌دنده ندارد به رنگ آبی در ایران مورد استفاده قرار می‌گرفت. موتورسیکلت‌های سبک مانند تولیدات شرکت نیرو محرکه و موتورهای وسپا نیز در ایران استفاده‌کنندگان ویژه خود را دارند. از میانه‌های دهه ۶۰ خورشیدی به‌دلیل ترورهای انجام شده از سوی گروه‌های مخالف و کشته شدن شماری از افراد سرشناس با استفاده از موتورسیکلت‌های پرحجم که در ایران موتور سنگین نامیده می‌شوند، کمیته منحل شده انقلاب اسلامی طی صدور بیانیه‌ای رفت و آمد با موتورسیکلت‌های بالای ۲۵۰ سی‌سی در درون شهرها را تا اطلاع ثانوی ممنوع اعلام کرد و پلیس راهور در حال حاضر از شماره‌گذاری و ارائه اسناد مالکیت موتورسیکلت‌های بیش از ۲۵۰ سی‌سی خودداری می‌نماید.
در ایران تعداد زیادی موتورسیکلت سنگین مثل: کاوازاکی، سوزوکی، هوندا، یاماها و… وجود دارد که به صورت قاچاق در جاده‌ها و خیابان‌ها و هر از گاهی به گونه قانونی در معدود پیست‌های موتور سواری شماری از شهرهای ایران مورد استفاده موتورسواران قرار می‌گیرد.
یکی از معروفترین موتورسیکلت‌های وارد شده به ایران موتور سوزوکی جی‌اس ۱۰۰۰ مدل ۱۹۷۹ می‌باشد که موتورسیکلتی دارای چهار سیلندر و ۹۰ اسب بخار قدرت و ۲۲۰ کیلومتر در ساعت سرعت حداکثر است. این موتور سیکلت در سال ۱۳۵۶ توسط فردی بنام گلابچی برای اولین بار به ایران وارد شد و بخاطر شتاب بالا ظاهری زیبا و پرابهت و صدایی بسیار زیبا به یک موتور افسانه‌ای تبدیل شد. از دیگر موتورهایی که در ایران پر طرفدار هستند می‌توان به سوزوکی ار اف ۴۰۰ ۱۹۹۴ و هوندا سی بی ۴۰۰ نام برد که تقریباً ۵۰ اسب بخار قدرت و ۱۸۰ کیلومتر سرعت دارند و برای شروع موتور سواری حرفه‌ای مناسب می‌باشند.
بیمه موتور سیکلت
موتورسیکلت مانند تمام وسایل نقیله موتوری باید دارای بیمه‌نامه اجباری «مسئولیت مدنی دارندگان وسایل نقلیه موتوری زمینی در مقابل شخص ثالث» که به اختصار «بیمه شخص ثالث» نامیده می‌شود؛ باشد. بیمه موتورسیکلت، کمتر مورد توجه قرار گرفته اما این بیمه‌نامه بسیار ضروری است.
نگهداری
موتورسیکلت هم همانند دیگر وسایل موتوری نیازمند مراقبت می‌باشد و برای طولانی‌تر شدن عمر آن می‌بایست راکب، در سیکل زمانی مرتب؛ روغن موتور، زنجیر چرخ، باد لاستیک‌ها و...... را چک بکند.
پانویس
- ↑ En: motor+cycle Fr: motor+cyclette Ge: motor+rad فا: موتور+چرخ (مانند bicycle)
- ↑ «وسایل نقلیه دو یا سه چرخ -مقررات تأیید نوع و روش اجرایی». سازمان ملی استاندارد ایران. بایگانی‌شده از اصلی در ۱ اوت ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۱۳ مرداد ۱۳۹۷.
- ↑ https://en.wikipedia.org/wiki/Motorcycle#History
- ↑ https://en.wikipedia.org/wiki/Gottlieb_Daimler
منابع
ویکی‌پدیای انگلیسی https://en.wikipedia.org/wiki/Motorcycle