معاون اول رئیس‌جمهور ایران
معاون اول رئیس‌جمهور ایران دومین مقام عالی‌رتبه در هیئت دولت است. او وظیفه اداره هیئت وزیران در غیاب رئیس‌جمهور و مسئولیت هماهنگی سایر معاونان رئیس‌جمهور را بر عهده دارد. رئیس‌جمهور می‌تواند برای انجام وظایف قانونی خود معاونانی داشته باشد. معاون اول رئیس‌جمهور با موافقت وی اداره هیئت وزیران و مسئولیت هماهنگی سایر معاونت‌ها را به‌عهده خواهد داشت.
| معاون اول رئیس‌جمهور ایران | |
|---|---|
نشان رسمی جمهوری اسلامی ایران | |
| اقامت‌گاه | تهران، خیابان پاستور، نهاد ریاست‌جمهوری |
| نامزدکننده | رئیس‌جمهور ایران |
| مدت دوره | چهار سال |
| بنیادگذاری | ۶ مرداد ۱۳۶۸ (قانونی‌شدن سمت) |
| نخستین دارنده | حسن حبیبی |
| وبگاه | fvpresident.ir |
معاون اول رئیس‌جمهور مانند دیگر معاونان وی از سوی رئیس‌جمهور انتخاب شده و احتیاج به رأی اعتماد مجلس ندارد. همچنین در صورت «فوت، عزل، استعفا، غیبت یا بیماری بیش از دو ماه رئیس‌جمهور یا در موردی که مدت ریاست‌جمهوری پایان یافته و رئیس‌جمهور بر اثر موانعی هنوز انتخاب نشده یا امور دیگری از این قبیل» مسئولیت‌ها و اختیارات او برعهده معاون اول قرار می‌گیرد و او به همراه رؤسای مجلس و قوه قضائیه بایستی در مدت کمتر از ۵۰ روز انتخابات ریاست‌جمهوری را برگزار کند.
این مقام در اصلاح قانون اساسی ۱۳۶۸ به قوه مجریه افزوده شد و حسن حبیبی اولین شخصی بود که معاونت رئیس‌جمهور را در دولت هاشمی رفسنجانی و بعد از آن محمد خاتمی به مدت ۱۲ سال در اختیار داشت. محمدرضا عارف در دوره دوم ریاست‌جمهوری خاتمی (از ۱۳۸۰ تا ۱۳۸۴) به این مقام منصوب شد و پرویز داوودی هم معاون اول دولت اول احمدی‌نژاد (۱۳۸۴ تا ۱۳۸۸) و محمدرضا رحیمی معاون اول دولت دوم او بوده‌اند. همچنین حسن روحانی طی حکمی در ۱۴ مرداد ماه ۱۳۹۲ اسحاق جهانگیری را به معاونت اول خود منصوب کرد.همچنین در ابتدای دولت سیزدهم سید ابراهیم رئیسی طی حکمی در تاریخ ۱۷ مرداد ماه ۱۴۰۰ محمد مخبر را به سمت معاون اول خود منصوب کرد.
در دوران ریاست‌جمهوری سید محمد خاتمی، با تغییراتی که در پروتکل‌های تشریفاتی ایران به وجود آمد، معاون اول رئیس‌جمهوری ایران هم‌رتبه نخست‌وزیر قرار گرفت و در پی آن مراسم استقبال از نخست‌وزیر کشورهای مختلف که به ایران سفر می‌کنند توسط معاون اول رئیس‌جمهوری برگزار می‌شود.
ساختار اداری
- معاونت‌ها
- معاونت توسعه روستایی و مناطق محروم کشور
- معاونت برنامه‌ریزی و امور زیربنایی
- اداره‌کل برنامه‌ریزی
- اداره‌کل امور زیربنایی
- معاونت سرمایه‌گذاری، فرهنگی و اجتماعی
- اداره‌کل سرمایه‌گذاری
- اداره‌کل فرهنگی و اجتماعی
- معاونت برنامه‌ریزی و امور زیربنایی
- معاونت هماهنگی و نظارت اقتصادی و زیربنایی
- معاونت هماهنگی و نظارت فرهنگی، اجتماعی و همکاری‌های منطقه‌‌‌ای
- سایر حوزه‌ها
- دبیرخانه هیئت دولت
- دبیرخانه ستاد هماهنگی مبارزه با مفاسد اقتصادی
- دفتر معاون اول رئیس‌جمهور
- معاونت ارتباطات و اطلاع‌رسانی
- اداره‌کل امور اطلاع‌رسانی و خدمات کارشناسی
- …
- معاونت ارتباطات و اطلاع‌رسانی
فهرست معاونان اول
| ر. | نام | نگاره | آغاز تصدی | پایان تصدی | حزب | هیئت دولت | رئیس‌جمهور | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ۱ | حسن حبیبی | ۳۰ مرداد ۱۳۶۸ | ۴ شهریور ۱۳۸۰ | — | دولت پنجم | اکبر هاشمی رفسنجانی | ||
| دولت ششم | ||||||||
| کارگزاران | ||||||||
| دولت هفتم | سید محمد خاتمی | |||||||
| ۲ | محمدرضا عارف | ۴ شهریور ۱۳۸۰ | ۱۹ شهریور ۱۳۸۴ | جبهه مشارکت | دولت هشتم | |||
| ۳ | پرویز داودی | ۱۹ شهریور ۱۳۸۴ | ۲۶ تیر ۱۳۸۸ | — | دولت نهم | محمود احمدی‌نژاد | ||
| ۴ | اسفندیار رحیم مشایی | ۲۶ تیر ۱۳۸۸ | ۳ مرداد ۱۳۸۸ | — | ||||
| ۵ | محمدرضا رحیمی | ۲۲ شهریور ۱۳۸۸ | ۱۴ مرداد ۱۳۹۲ | — | دولت دهم | |||
| ۶ | اسحاق جهانگیری | ۱۴ مرداد ۱۳۹۲ | ۱۷ مرداد ۱۴۰۰ | کارگزاران | دولت یازدهم | حسن روحانی | ||
| دولت دوازدهم | ||||||||
| ۷ | محمد مخبر | ۱۷ مرداد ۱۴۰۰ | در حال تصدی | — | دولت سیزدهم | سید ابراهیم رئیسی | ||
پانویس
- ↑ اصل یکصد و بیست و چهارم قانون اساسی
- ↑ اصل یکصد و سی و یکم قانون اساسی
- ↑ http://www.yjc.ir/fa/news/6195390
- ↑ https://www.isna.ir/news/1400051712055
- ↑ «محمدرضا رحیمی معاون اول رئیس‌جمهوری ایران شد». وبگاه بی‌بی‌سی. ۲۴ شهریور ۱۳۸۸. دریافت‌شده در ۱۵ شهریور ۱۳۸۸.
- ↑ «دکتر سید امیرحسین مدنی به سمت "معاون توسعه روستایی و مناطق محروم کشور" منصوب شد». پایگاه اطلاع‌رسانی دولت. ۲۳ شهریور ۱۴۰۰.
- ↑ «چارت سازمانی». معاونت توسعه روستایی. دریافت‌شده در ۲۰ مهر ۱۴۰۱.
- ↑ «معاون هماهنگی و نظارت اقتصادی و زیربنایی معاون اول رئیس‌جمهور منصوب شد». معاون اول رئیس‌جمهور. ۲۵ تیر ۱۴۰۱.
- ↑ «معاونین معاون اول رئیس‌جمهور منصوب شدند». معاون اول رئیس‌جمهور. ۷ اسفند ۱۳۹۷.
- ↑ «علی بهادری جهرمی دبیر هیئت دولت شد». معاون اول رئیس‌جمهور. ۲۲ اسفند ۱۴۰۰.
- ↑ «رئیس دبیرخانه ستاد هماهنگی مبارزه با مفاسد اقتصادی منصوب شد». معاون اول رئیس‌جمهور. ۱۸ آبان ۱۴۰۰.
- ↑ «معاون ارتباطات و اطلاع‌رسانی دفتر معاون اول رئیس‌جمهوری تعیین شد». ایسنا. ۲۶ مهر ۱۴۰۰.
- ↑ «دو تن از معاونین رئیس‌جمهور منصوب شدند». ایرنا. ۳۰ مرداد ۱۳۶۸.
- ↑ «معاون اول رئیس‌جمهوری و رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی منصوب شدند». همشهری. سال دهم (۲۴۸۶). ۵ شهریور ۱۳۸۰.
- ↑ «انتصاب معاون اول و معاون رئیس‌جمهور در امور اجرایی». ایسنا. ۱۹ شهریور ۱۳۸۴.
- ↑ ««اسفندیار رحیم مشایی» معاون اول رئیس‌جمهور شد». پایگاه اطلاع‌رسانی ریاست‌جمهوری. ۲۶ تیر ۱۳۸۸. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۰ سپتامبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۱۰ سپتامبر ۲۰۲۲.
- ↑ «موافقت رئیس‌جمهوری با کناره‌گیری مشایی». پایگاه اطلاع‌رسانی ریاست‌جمهوری. ۳ مرداد ۱۳۸۸. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۰ سپتامبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۱۰ سپتامبر ۲۰۲۲.
- ↑ انتصاب مهندس جهانگیری به عنوان معاون اول رئیس‌جمهورپایگاه اطلاع‌رسانی ریاست‌جمهوری ایران
| مناصب سیاسی | ||
|---|---|---|
| پیشین: وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به عنوان رئیس شورای هماهنگی تبلیغات دولت | رئیس شورای عالی سیاست‌گذاری تبلیغات دولت ۱۳۷۶–۱۳۶۸ | پسین: سخنگوی دولت به عنوان رئیس شورای اطلاع‌رسانی دولت |
| پیشین: نخست‌وزیر | رئیس شورای پژوهش‌های علمی کشور ۱۳۸۲–۱۳۶۸ | انتقال به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری |
| رئیس شورای عالی عشایر ایران اکنون–۱۳۶۸ | در حال تصدی | |
| عنوان جدید | رئیس شورای عالی امنیت فضای تبادل اطلاعات کشور ۱۳۹۵–۱۳۸۲ | ادغام در شورای عالی فضای مجازی |
| پیشین: وزیر امور اقتصادی و دارایی | دبیر ستاد هماهنگی مبارزه با مفاسد اقتصادی ۱۳۹۰–۱۳۸۴ | پسین: خودش به عنوان رئیس ستاد |
| پیشین: خودش به عنوان دبیر ستاد | رئیس ستاد هماهنگی مبارزه با مفاسد اقتصادی اکنون–۱۳۹۰ | در حال تصدی |
| عنوان جدید | رئیس ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی اکنون–۱۳۹۴ | |