مسیحیت پولسی یا الهیات پولسی، که " Paulism " یا " Paulanity " نیز خوانده می‌شود، الهیات و مسیحیتی است که از اعتقادات و آموزه‌های پولس رسول از طریق نوشته‌های او شکل گرفته‌است. اعتقادات پولس ریشه در مسیحیت اولیه یهود داشت، اما با تأکید بر گنجاندن غیر یهودیان در میثاق جدید خدا و رد ختنه به عنوان نشانه ای غیر ضروری از فقه، از این مسیحیت یهودی منحرف شد.

به گفته هانس لیتزمن، اصطلاح «مسیحیت پولسی» برای اولین بار در قرن بیستم در میان دانشمندان مورد استفاده قرار گرفت که رشته‌هایی از تفکر متفاوت از مسیحیت اولیه را که در آن پولس نفوذ قدرتمندی داشت مطرح کردند. نویسنده مارکسیست آنتونیوگرامشی (۱۸۹۱–۱۹۳۷)، که بر شباهت‌های مسیحیت بدوی و مارکسیسم تأکید داشت، از عبارت «کریستو- پائولینیسم» نه تنها برای نشان دادن اهمیت بیشتر پولس استفاده کرد، همچنین این عبارت را برای تعیین اعتقادات کلامی و عقیدتی و سازمان تشکیلاتی کلیسای نیز به کار برد.

این اصطلاح همچنین توسط دانشمندان مسیحی مدرن مانند جان زیسلر و کریستوفر مونت که علاقه آنها به بازیابی ریشه‌های مسیحیت و اهمیت پولس برای پالئو ارتدکس (گروهی از پروتستان‌های آمریکا)، بازسازی مسیحیت christian reconstruction و تجدید گرایی restorationism. استفاده می‌شود.

لزوم اطاعت از حاکمان

او در نامه به رومیان می‌نویسد:

هر شخصي باید مطيع قدرتهاي برتر شود؛ زيرا قدرتي جز خدا نيست و آنهايي كه هست، از جانب خدا مرتب شده است حتي هر کس با قدرت مقاومت کند، با ترتيب خدا مقاومت کرده باشد...؛ زيرا خادم خداست براي توبه نيكويي، ولی هرگاه بدي كني، بترس؛ چون كه شمشير را عبث برنمي‌دارد؛ زيرا او، خادم خداست و با غضب، از بدكاران انتقام مي‌كشد. پس لازم است كه مطيع او شوی.

نجات به واسطه ایمان

از دیدگاه پولس مسیح به عنوان پسر خدا قربانی شد تا گناهان ذاتی بشر که توسط آدم وارد جامعه بشری گردید آمرزیده شود. به کفاره مرگ و احیاء عیسی مسیحیان آمرزیده می‌شوند. مرگ او کفاره و فرونشاننده خشم خدا است، و با خون مسیح صلح بین خدا و انسان برقرار می‌شود.با بخشش از راه ایمان، یک مسیحی در مرگ و برییروزی مسیح بر مرگ با مسیح شریک می‌شود، و پسرخواندگی جدید را رایگان بدست می‌آورد.

خلاصی از بندگی شریعت

شریعت فقط بردگی انسان‌ها را نسبت به گناه روشن می‌کند. نیرویی که باید به وسیله خدا شکسته شود.پولس قبل از مسیحی شدنش اعتقاد داشت غیر یهودیان خارج از آن پیمان الهی می‌باشند که خداوند با بنی اسرائیل عهد کرده بود، بعد از مسیحی شدنش اعتقاد پیدا کرد که غیر یهودی‌ها و یهودی‌ها در وجود عیسی به عنوان انسان‌های خدا اتحاد پیدا کردند.

مسیحیان اولیه یهودی بودند. به ادعای پولس، او در ابتدا مسیحیان اولیه را مورد آزار و اذیت قرار می‌داد، اما در یک مکاشفه عیسی بر او ظاهر می‌شود در نتیجه تغییر دین داده و شروع به تبلیغ درمیان غیر یهودیان کرد.

. به گفته کریستوفر رولند، «مشکلاتی که وی در نامه‌های خود با آنها دست و پنجه نرم می‌کند، شاید برای بسیاری از افراد که در آن دوره با فرقه مسیحیان روبرو بودند، روشن بود.» به گفته کریستر استندال، مهمترین دغدغه نوشته‌های پولس در مورد نقش عیسی و آموزه نجات به واسطه ایمان، مسئله ورود مجریان غیر یهودی تورات (یونانی) به پیمان خدا است. ورود غیر یهودیان به مسیحیت اولیه مشکلی برای هویت یهودی مسیحیان اولیه بود. بسیاری از مسیحیان یهودی کاملاً وفادار به شریعت یهود بودند وتنها تفاوت آنها، پذیرش عیسی به عنوان مسیح و منجی بود. رعایت دستورهای یهود، از جمله ختنه، نشانه عضویت در این پیمان قلمداد می‌شد و یهودی مسیحیان اولیه اصرار داشتند که این آداب را حفظ کنند. ولی تازه گروندگان از «فقه یهود» پیروی نکردند و از ختنه شدن امتناع ورزیدند، زیرا ختنه در دوره یونانی گرایی مدیترانه شرقی جنبه دافعه داشت.پولس با اصرار بر حفظ همه احکام یهود مخالفت شدیدی داشت و آن را تهدید بزرگی برای آموزه خود یعنی نجات از طریق ایمان به عیسی می‌دانست. در فرضیه پولس، مرگ و قیام عیسی مسئله مستثنی شدن مسیحیان غیر یهودی از عهد خدا را حل کرد. 'مردن عیسی برای گناهان ما' به مسئله غیر یهودیان مجری تورات اشاره دارد، که علی‌رغم ایمان خود، نمی‌توانند کاملاً مجری احکام، از جمله ختنه باشند، و از این رو «گناهکار» هستند، که از میثاق خدا مستثنی می‌باشند.

پولس اصرار دارد که نجات با لطف خدا حاصل می‌شود نه با اجرای شرع. طبق گفته سندرز، این اصرار مطابق دارد با یهودیت حدود است. ۲۰۰ سال قبل از میلاد تا ۲۰۰ میلادی، که عهد و پیمان خدا با اسرائیل را فیض خدا می‌دانست. رعایت قانون برای حفظ میثاق لازم است، اما این عهد با رعایت شرع حاصل نمی‌شود، بلکه با لطف خدا به دست می‌آید. ولی سایر رسولان مخصوصاً پطرس اجرای شریعت را برای غیر یهودیان نیز لازم می‌دانستند.

به جای انشعاب ناگهانی، شکاف بین مسیحیان و یهودیان به آرامی در حال رشد بود. قرن‌ها طول کشید تا شکاف کامل شود. ایرنئوس، اسقف لیون، در نیمه دوم قرن ۲ نوشت که ابیونی‌ها پولس را به عنوان ارتداد از شریعت مردود می‌دانستند و فقط از نسخه انجیل متی معروف به انجیل ابیونی‌ها استفاده می‌کردند، ابیونیان گروهی از مسیحیان یهودی‌نژاد در سده‌های نخست مسیحیت بودند، که سخت به قوانین شریعت پایبند بوده، آنان عیسی را بزرگ‌ترین پیامبر خدا و همان ماشیح و پیامبر موعود در تورات می‌دانستند، اما هیچ جنبه الوهیتی برای او قائل نبودند و او را انسان می‌شمردند.

مقاله اصلی اختلافات پولس و حواریون

پولس با حواریان نیز اختلاف نظر داشت. مهم‌ترین مورد اختلاف وی با حواریان مسئله ختنه تازه‌مسیحیان و نیز لزوم عمل به احکام شریعت بود. پولس که عمل به شریعت را لازم نمی‌دانست بر نظر خویش پای می‌فشرد و حتی حواریانی که به شریعت عمل می‌کردند را مورد طعنه و حمله قرار می‌داد. خود پولس در رساله به غلاطیان می‌گوید که با پطرس، جانشین عیسی (متی، ۱۶: ۱۸؛ یوحنا، ۲۱: ۱۵)، در مقابل همگان مخالفت کرده و او را «ریاکار» خوانده‌است.

پولس توانست رهبری مسیحیان غیر یهودی را به عهده گیرد و در واقع توانست به سبب سهل‌گیری در شریعت و به عهده گرفتن رهبری مسیحیان غیر یهودی، روز به روز پیروان بیشتری پیدا کند، درحالی که ابیونی‌ها و مسیحیان پیرو پطرس در میان جمعیت محدود صرفاً یهودی رشد اندکی داشتند، که پیروان آن هم پس از چندی در اثر درگیری‌های داخلی پراکنده شده، از صحنه تاریخ کنار رفتند. پولس همچنین با دعوت کلیساها به فرمانبرداری محض از حکومت و حاکمان، خود را به حاکمان رومی نزدیک می‌گرداند. پولس برای ترویج کیش خود تلاش بسیار کرد. بسیار باهوش و آینده نگر بود. در طول سفرهایش، در کنیسه شهرها به موعظه می‌پرداخت، و به تعداد طرفداران خود می‌افزود، و چون جایگاه خود را محکم یافت، به راحتی پطرس حواری را به ریاکاری متهم کرد. او در هر شهری که طرفدارانی پیدا می‌کرد، آنها را نظم می‌بخشید و تبلیغ در اطراف آن شهر را به آنها واگذار می‌نمود. سپس به جاهای دیگر می‌رفت، ولی از کار کلیساهایی که در شهرهای مختلف پایه‌گذاری می‌کرد غافل نبود؛ همواره با آنها مکاتبه می‌کرد وگاه نمایندگانی برای سرکشی به آن مناطق اعزام می‌نمود. و مدام پیروان خود را از پذیرا شدن بشارت دیگران بر حذر می‌داشت و وعده می‌داد که "چون اطاعت شما نسبت به ما کامل شد، آن وقت کسانی را که نافرمانی می‌کنند مجازات خواهیم کرد. ولی مسیحیت اولیه که توسط عیسی پایه‌گذاری شده بود نتوانست از حوزه فلسطین خارج شود. اما پولس به خوبی می‌دانست که چگونه از امپراتوری وسیع روم بهره‌برداری کند. او از زبان علم آن زمان که زبان یونانی بود، به عنوان زبان رسمی مسیحیت استفاده کرد و توانست سیل عظیمی از اصطلاحات یونانی را به مسیحیت وارد کند. او با شناخت از آداب و عقاید مشرکان توانست موقعیت خودش را در امپراتوری روم حفظ.

پولس به‌طور کلی یکی از تأثیر گذارترین شخصیتهای عصر رسولان به حساب می‌آید و از اواسط دهه ۳۰ تا اواسط دهه ۵۰ میلادی چندین گروه مسیحی را در آسیای صغیر و اروپا تأسیس کرد. . محققان دربارهٔ میزان تأثیر پولس بر مسیحیت امروز نظرهای متفاوتی دارند.

• از نظر کریستوفر رولند، مسیحیت پولسی توسعه تفکر در مورد عیسی مسیح در مفهوم توسعه مسیحیت در میان غیر یهودیان بود. رولند ادعا می‌کند که «میزان تأثیر او در اندیشه مسیحی بیش از حد تخمین زده شده‌است»، نتیجه‌گیری می‌کند که پولس مواد تعالیم مسیح را تغییر نداده‌است.
• پروفسور جیمز دی. تابور برای روزنامه هاف پست می‌گوید: پولس و عقاید او در سرودها، اعتقاد نامه، مواعظ کلیسا اعم از کاتولیک رومی، پروتستان، یا ارتدوکس یونانی نقش محوری دارد، نیایش و دعای بعد از نماز، و مراسم تعمید، عشاء ربانی. چه در تعمید تولد، ازدواج و مرگ، اغلب توسط پولس تعریف شده. به گفته جیمز تابور، پولس با قطع ارتباط قاطع خود با ابیونی‌ها، که تعالیم آنها حاوی آموزه‌های اصیل عیسی بود، کلیسا را رهبری کرد.
• هورتادو: نکته نظرهای پولس اساساً مشابه نکته نظرهای کلیسای اورشلیم است. عقیده هورتادو، در مقابل ادعای بعضی از محققان است که می‌گفتند مسیحیت پولسی از جنبش‌های مسیحی یهودی دور شده‌است.
• آگوستین اهل هیپو بعد از خواندن رومی‌ها ۱۳ خود را وقف مسیح می‌کند کارهای بنیادین آگوستین بر روی انجیل، در اخلاقیات، در تقدیر، و در گناه اولیه همه از پولس آورده شده، مخصوصاً از رومی‌ها.
• مارتین لوتر نوشت دربارهٔ درستی رومی ها۱ را به عنوان تطابق کامل با انجیل ستود، در آن اصلاحات متولد شد. تفسیر لوتر از نوشته‌های پولس در دکترین ایمان خالص لوتر تأثیر گذار بود.
• جان کالوین می‌گوید کتاب رومی‌ها بر روی همه گان باز است و فهمی به کتاب مقدس می‌باشد.
• این ایده که پولس مسیحیت را ابداع کرد، مورد بحث نویسندگان مسیحی زیادی است.

برخی از محققان معتقدند که تعالیم پولس با آموزه‌های عیسی که در اناجیل یافت می‌شود تفاوت چشمگیری دارد

• باری ویلسون اظهار می‌کند که پولس از نظر منشأ پیام، تعالیم و شیوه‌هایش با عیسی تفاوت دارد.
• نقادان مسیحی، مانند لئوتولستوی و آمون هناسی، معتقدند که پولس تعالیم عیسی را تحریف کرده‌است. تولستوی ادعا می‌کند که پولس در «انحراف» کلیسا از تعالیم و اعمال عیسی مسیح نقش مهمی داشت، و هنسی معتقد بود «پولس پیام مسیح را خراب کرد».
• به عقیده تام اوگولو پولس یک پیامبر دروغین بود که نمی‌خواست رومیها را مسیحی کند بلکه می‌خواست مسیحیان را رومی‌کند.
• برخی از منتقدان سکولار مانند فریدریش نیچه و برتراند راسل معتقدند که پولس ایمان اصلی و واقعی را تحریف کرده یا ادعا می‌کنند که مسیحیت تا حد زیادی اختراع وی است.
• نویسندگان دیگری مانند اسلاو ژیژک و آلن بدیو نیز با این تفسیر موافق هستند، اما در مورد تأثیر الهیات پولس نظرات بسیار مثبت تری دارند.
• روبرت آیزنمن مسیحیت پولسی را روشی برای تعدیل فرقه ای خطرناک در میان یهودیان رادیکال و وهمچنین مناسب ذائقه مقامات رومی می‌داند. مسیحیت پولسی اساساً مبتنی بر روم بود و از مهارتهای اداری روم استفاده می‌کرد.
• از نظر برت ایرمان، سیستم سازماندهی آن با یک اسقف واحد برای هر شهر وسیله ای بود که به وسیله آن سلطه خود را بدست می‌آورد.
• FC Baur (1760–1860)، استاد الهیات در توبینگن آلمان اولین دانشمندی که به انتقاد از اعمال و رساله‌های پولس پرداخت و بنیانگذار مکتب الهیات توبینگن بود، می‌گوید: پولس، به عنوان «رسول غیر یهودیان» با ۱۲ رسول اصلی دیگر درتضاد شدید بود. Baur معتقد است اعمال رسولان دیرهنگام و غیرقابل اعتماد است. این بحث از زمان آدولف دایسمان (۱۹۳۷–۱۸۶۶) و ریچارد ریتزنشتاین (۱۹۳۱–۱۹۸۱) با تأکید بر ارث یونانی پولس و تأکید آلبرت شوایتزر بر وابستگی او به یهودیت ادامه داشته. و ادعا می‌کرد که مسیحیت کاتولیک حاصل ترکیبی از دیدگاه‌های پولس و کلیسای یهودیت اورشلیم می‌باشد.
• پولس تأثیر شدیدی در مسیحیت اولیه داشت و عیسی، مسیح یهودیت را به منجی جهانی تبدیل کرد. این تز بر اساس تفاوت بین دیدگاه‌های پولس و مسیحی یهودهای اولیه قرار دارد. و همچنین برمبنای نوشته‌های پولس در رساله‌های او بنا شده‌است. در این دیدگاه، پولس به عنوان طرفدار یونانی شدن یا رومی شدن شناخته می‌شود.

مسیح به شاگردان خود می‌گفت که او (مسیح) خدا نیست

عیسی وی را گفت: «از بهر چه مرا نیکو می‌گویی و حال آنکه هیچ‌کس نیکو نیست جز یکی که خدا باشد.»

و در هیچ موردی خود را خدا نخوانده‌است؛ اما پولس مسیح را خدا می‌دانست.

عیسی تأکید می‌کرد که احکام شریعت، برای همیشه، باید رعایت شوند و شریعت را راه رسیدن به حیات ابدی معرفی می‌کرد؛ اما پولس احکام شریعت را منسوخ و باطل می‌دانست. پولس شریعت را لعنت می‌خواند و عاملان به شریعت را کسانی که زیر لعنت هستند می‌خواند.

طبق تعالیم عیسی، اعمال در رسیدن به رستگاری دخیل‌اند؛ اما پولس تعلیم می‌دهد که نجات تنها به وسیله ایمان است و عمل هیچ تأثیری در نجات ندارد.

خود مسیحیان در مورد مقدار اختلاف نظر بین پولس و کلیسای اورشلیم اختلاف نظر دارند. کاتولیک‌های روم، ارتدکس‌های شرقی و پروتستان‌های محافظه کار، معتقدند که نوشته‌های پولس تفسیر قانونی انجیل بود. این ایده که پولس مسیحیت را ابداع کرد، مورد بحث نویسندگان مسیحی زیادی است.

استفاده تحقیرآمیز از عبارات «مسیحیت پولسی»، «پاولیسم»، یا «پاولانیتی»، تا حدی به این تز متکی است که طرفداران پولس، به عنوان یک گروه مشخص، تأثیر نامناسبی در شکل‌گیری قانونی کتاب مقدس داشتند، و همچنین تأثیر بر اسقف‌های خاص به ویژه اسقف رم دارد. که بر مباحثی که از طریق فرمولهای دگماتیکی معروف به اعتقادنامه نیقیه ایجاد می‌شود، تأثیر می‌گذارد، که از این طریق تفسیر پولسی از انجیل حمایت می‌کند.

نویسندگان مقاله Pauline Christianity از ویکی‌پدیای انگلیسی

1. ↑ Lietzmann, Hans History of the Early Church Vol. 1 p. 206.
2. ↑ James Leslie Houlden, Jesus in History, Thought, and Culture: An Encyclopedia, Volume 1, ABC–CLIO, 2003, p. 595.
3. ↑ Ziesler John, Pauline Christianity (OUP 2001) Zielsler comments "Pauline Christianity is the earliest for which we have direct documentary evidence.
4. ↑ Mount, Christopher, Pauline Christianity – Luke, Acts and the Legacy of Paul, Brill, 2002.
5. ↑ روميان، 13:1 ـ5.
6. ↑ Cross & Livingstone 2005, Atonement.
7. ↑ زیرا که محض فیض نجات یافتهاید، بوسیله ایمان و این از شما نیست بلکه بخشش خداست، و نه از اعمال تا هیچ‌کس فخر نکند. افسیان 8:2-9
8. ↑ لیکن چون زمان به کمال رسید، خدا پسر خود را فرستاد که از زن زاییده شد و زیر شریعت متولد، تا آنانی را که زیر شریعت باشند فدیه کند تا آنکه پسرخواندگی را بیابیم. اما چونکه پسر هستید، خدا روح پسر خود را در دلهای شما فرستاد که ندا می‌کند «یا ابا» یعنی «ای پدر.» لهذا دیگر غلام نیستی بلکه پسر، و چون پسر هستی، وارث خدا نیز بوسیله مسیح. غلاطیان 4:4-7
9. ↑ 20ازآنجا که به اعمال شریعت هیچ بشری در حضور او عادل شمرده نخواهد شد، چونکه از شریعت دانستن گناه است رومیان 20:3
10. ↑ 7پس چه گوییم؟ آیا شریعت گناه است؟ حاشا! بلکه گناه را جز به شریعت ندانستیم؛ زیرا که شهوت را نمی‌دانستم، اگر شریعت نمی‌گفت که طمع مورز. 8لکن گناه از حکم فرصت جسته، هر قسم طمع را در من پدیدآورد، زیرا بدون شریعت گناه مرده‌است. 9و من از قبل بدون شریعت زنده می‌بودم؛ لکن چون حکم آمد، گناه زنده گشت و من مردم. 10و آن حکمی که برای حیات بود، همان مرا باعث موت گردید. 11زیراگناه از حکم فرصت یافته، مرا فریب داد و به آن مرا کشت. 12خلاصه شریعت مقدس است و حکم مقدس و عادل و نیکو رومیها 7:7-12
11. ↑ هیچ ممکن نیست که یهود باشد یا یونانی و نه غلام و نه آزاد و نه مرد و نه زن، زیرا که همه شما در مسیح عیسی یک می‌باشید. علاصیان 3 :28
12. ↑ Hurtado 2005, p. 79-80.
13. ↑ Rowland 1985, p. 196.
14. ↑ Stendahl 1963.
15. ↑ Dunn 1982, p. n.49.
16. ↑ Finlan 2004, p. 2.
17. ↑ Stephen Westerholm (2015), The New Perspective on Paul in Review, Direction, Spring 2015 · Vol. 44 No. 1 · pp. 4–15
18. ↑ McGrath 2006, p. 174.
19. ↑ Bokenkotter 2004, p. 19.
20. ↑ "The Ideal Prepuce in Ancient Greece and Rome: Male Genital Aesthetics and Their Relation to Lipodermos, Circumcision, Foreskin Restoration, and the Kynodesme"(PDF)doi10.1353/bhm.2001.0119PMID11568485. Retrieved 2007-07-24.
21. ↑ "CIRCUMCISION - JewishEncyclopedia.com". jewishencyclopedia.com.
22. ↑ McGrath 2006, p. 174-175.
23. ↑ Mack 1997, p. 91–92.
24. ↑ Mack 1997, p. 88–89, 92.
25. ↑ Dunn 1991.
26. ↑ غلاطیان، 2: 11-15.
27. ↑ رومیان 13: 1.
28. ↑ غلاطیان 2: 1.
29. ↑ 2قرنتیان، 10: 1;10: 6.
30. ↑ Dunn 2001, p. 577, Ch 32.
31. ↑ Sanders 2019.
32. ↑ Rhoads 1996, p. 39.
33. ↑ از جمله رادیکال ترین‌ها جی.ال. ولز، استاد آلمانی است که دیدگاه او این است که عیسی شخصیتی اسطوره ای است و بخش عمده ای از مسیحیت توسط پولس ابداع شده‌است.
34. ↑ Rowland 1985, p. 194.
35. ↑ James Tabor The Jesus Dynasty (Simon & Schuster 2006).
36. ↑ Hurtado 2005, p. 160.
37. ↑ "Guzik".
38. ↑ Augustine, of Hippo, Saint, 354–430, author. (2019). Confessions. ISBN 978-1-62466-782-4. OCLC 1057245526.
39. ↑ HERRMANN, ERIK H. (2016), "Preface to the Wittenberg Edition of Luther's German Writings, 1539", The Annotated Luther, Volume 4, Augsburg Fortress, pp. 475–488, doi:10.2307/j.ctt19qgg0d.20, ISBN 978-1-4514-6510-5
40. ↑ Parker, Thomas Henry Louis. (1993). Calvin's New Testament commentaries. T. and T. Clark. ISBN 0-567-29241-X. OCLC 716774834.
41. ↑ David Wenham, "Paul: Follower of Jesus or Founder of Christianity?".
42. ↑ L. Michael White, "From Jesus to Christianity".
43. ↑ F. F. Bruce, "Paul & Jesus".
44. ↑ Machen, J. Gresham. "The Origin of Paul's Religion".
45. ↑ Maccoby 1998, p. 14.
46. ↑ Wilson 2011, chapters 9, 10, 12.
47. ↑ Tolstoy, Leo (1882). Church and State. This deviation begins from the times of the Apostles and especially from that hankerer after mastership Paul.
48. ↑ Hennacy, Ammon (1970). The Book of Ammon. Hennacy. p. 475. Paul and the Churches.
49. ↑ "Articles - People Who Have Understood Paul is Anti-Christ's Teachings - Oneness - True Faith". www.wizanda.com. Retrieved May 30, 2020.
50. ↑ Eisenman 1997.
51. ↑ Ehrmann, Bart: Lost Christianities (OUP) p 175.
52. ↑ Paulus, der Apostel Jesu Christi (Eng trans. 1873–5).
53. ↑ لوقا18 :19.
54. ↑ مرقس 10 :18.
55. ↑ لوقا ۱۸: ۱۹.
56. ↑ آیاتی که طرفداران پولس در این زمینه به آنها استدلال می‌کنند، هیچ‌کدام صراحتی در مدعای آنان ندارند. یک دسته از این آیات، آیاتی هستند که در آنها عیسی پسر خدا خوانده شده‌است (مانند متی 3: 17). برای معلوم شدن بطلان این استدلال نگاه کنید به آیاتی که افراد دیگری نیز پسر خدا خوانده شده‌اند (مانند تثنیه 14: 1؛ اول‌یوحنا 5: 1).
57. ↑ (تیطُس 2: 13؛ فیلپیان 2: 6-7)
58. ↑ متی 5: 17-20.
59. ↑ متی 19: 18.
60. ↑ غلاطیان 3: 13.
61. ↑ غلاطیان 3: 10.
62. ↑ متی 19: 16-20؛ مرقس 10: 17-19.
63. ↑ رومیان، 3: 28.
64. ↑ غلاطیان، 2: 16.
65. ↑ غلاطیان فصل 3.
66. ↑ David Wenham, "Paul: Follower of Jesus or Founder of Christianity?".
67. ↑ L. Michael White, "From Jesus to Christianity".
68. ↑ F. F. Bruce, "Paul & Jesus".
69. ↑ Machen, J. Gresham. "The Origin of Paul's Religion".