پلیکان خاکستری
پلیکان خاکستری یا مرغ سقای خاکستری یا مرغ سقای کاکُلی (نام علمی: Pelecanus crispus) گونه‌ای پرنده از راسته پلیکان‌سانان و خانواده پلیکانان است. با داشتن طولی برابر ۱۷۰ سانتی‌متر و وزنی تا ۱۵ کیلوگرم این پرنده بزرگترین پلیکان، بزرگترین پرنده آب شیرین در رقابت با برخی از قوهای بزرگ است و حتی یکی از بزرگترین پرندگان به‌شمار می‌رود. این پرنده در مواقعی از سال مهاجرت داشته و در زمستان‌ها به مناطق گرم تر مهاجرت می‌کند. تا کنون زیرگونه ای برای این پرنده ثبت نشده‌است. محل زندگی پلیکان پاخاکستری از سراسر اوراسیا، جنوب شرقی اروپا تا هند و چین و تایوان است. غذای این پرنده، ماهی، دوزیستان و پرندگان کوچک است.
| پلیکان خاکستری | |
|---|---|
| وضعیت حفاظت | |
| رده‌بندی علمی | |
| فرمانرو: | جانوران |
| شاخه: | طنابداران |
| رده: | پرندگان |
| راسته: | سقامرغ‌سانان |
| تیره: | سقامرغان |
| سرده: | پلیکان‌ها |
| گونه: | P. crispus |
| نام دوبخشی | |
| Pelecanus crispus (بروخ، ۱۸۳۲)
| |
ویژگی‌های ریخت‌شناسی
طول بدن پلیکان خاکستری ۱۷۰–۱۹۰ سانتی‌متر و وزن آن ۱۱–۱۵ کیلوگرم است. فاصلهٔ میان دو بال این پرنده به هنگام باز شدن کامل نزدیک به ۳ متر است. پلیکان خاکستری اندکی بزرگ‌جثه‌تر از مرغ سقای سفید است. جنس نر آن بزرگ‌تر از جنس ماده است.
رنگ بدن این پرنده سفید چرکی است و کاکل ندارد، اما پرهای پشت سرش اندکی بلند و مجعد هستند و رنگ روشن صورتی در پر و بالش دیده نمی‌شود. پاهای آن خاکستری سربی هستند و بر خلاف پلیکان سفید، در زیر بال‌های خود سیاهی ندارد. پشت آن اندکی نقره‌ای‌وار است و لکهٔ بزرگی به رنگ زرد در پایین گلویش دیده می‌شود. در اطراف چشم‌ها، حلقه‌ای خاکستری همانند رنگ پاهایش وجود دارد. پرندهٔ نابالغ به رنگ قهوه‌ای کمرنگ و به پرندهٔ نابالغ مرغ سقای سفید شبیه است.
زیستگاه
پلیکان خاکستری در آب دریاچه‌های کم‌عمق شور و شیرین، رودخانه‌ها، تالاب‌ها، باتلاق‌ها، و کرانه‌ها زندگی می‌کند. این پرنده مهاجر است و بر اساس عواملی چون شرایط محیط، دمای هوا و میزان طعمه در فصول مختلف سال در مناطق متفاوتی حضور دارد. این پلیکان در بسیاری از قسمت‌های اروپا و آسیا از سواحل مدیترانه تا مناطق شمالی اروپا و اطراف رود دانوب و از خلیج فارس تا سیبری و روسیه در شمال تا چین و هند و شرق آسیا قابل مشاهده است و همچنین در سراسر ایران نیز به زندگی و مهاجرت می‌پردازد. دریاچه بختگان، دریاچه پریشان، جزیره قشم، و دریاچه هامون از جمله مکان‌های زیست فصلی این پرنده در ایران هستند.
منابع
- ↑ BirdLife International (2012), Pelecanus crispus (به انگلیسی), IUCN Red List of Threatened Species. Version 2013.2, retrieved 23 April 2014
- ↑ «Arkive closure». Wildscreen. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۱۴.
- ↑ جلودار. «صفحه پلیکان خاکستری در جلودار». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۸ فوریه ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۱۶ فوریه ۲۰۱۷.
- منصوری، جمشید (۱۳۹۲). راهنمای پرندگان ایران. فرزانه. ص. ۴۲. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۷۲۳۹-۵۳-۰.