محمدرضا سنگری

یکم آبان سال ۱۳۳۳ محمدرضا سنگری در دزفول متولد شد. رشته تحصیلی وی در دانشگاه زبان و ادبیات فارسی بوده که در این رشته با مدرک دکتری از دانشگاه تهران در سال ۱۳۷۳ فارغ‌التحصیل شده‌است. سنگری مؤلف چندین مقاله و کتاب است که در این میان کتب درسی سطوح مختلف ابتدایی و دبیرستان و همچنین دو منبع درسی دانشگاهی وجود دارد.

کتاب

• «زیر خیمه عطش» یک مجموعه شعر سنگری است. این کتاب شامل اشعار عاشورایی: مرثیه، اخلاق و پیام، حماسه و عرفان می‌باشد. انتشارات فصل پنجم در سال ۱۳۹۳ این کتاب را منتشر کرد؛
• «سیب و عطش» عنوان کتابی با نثر عاشورایی است که توسط انتشارات خورشید باران در ۱۳۹۳ از سنگری منتشر شد. این اثر با حضور اعضای کانون ادبی توتم در کتابخانه آیت‌الله نهاوندی شهر نهاوند در سال ۱۳۹۴ نقد شد؛
• زبان و ادبیات فارسی (عمومی) (دوره پیش دانشگاهی، درس مشترک کلیه رشته‌ها)؛ شرکت چاپ و نشر کتاب‌های درسی ایران، تهران ۱۳۹۳، گروه مؤلفان: محمد پارسانسب، حسن ذوالفقاری، محمدرضا سنگری؛
• ادبیات فارسی (قافیه، عروض، سبک‌شناسی و نقد ادبی) دوره پیش‌دانشگاهی رشته‌های علوم انسانی - علوم و معارف اسلامی، شرکت چاپ و نشر کتاب‌های درسی ایران، تهران ۱۳۹۶، گروه تألیف: تقی وحیدیان کامیار (بخش اول و دوم) محمد پارسا نسب، حسن ذوالفقاری و محمدرضا سنگری (بخش سوم) عبدالحسین زرّین کوب، حمید زرّین کوب (بخش چهارم)؛
• فارسی (۳) پایه دوازدهم دورهٔ دوم متوسطه، سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی، شرکت چاپ و نشر کتاب‌های درسی ایران، تهران؛ گروه تألیف: حسین قاسم‌پور مقدم، شهناز عبادتی، محمدرضا سنگری، و احمد تمیم‌داری؛
• «قلم‌های قد بلند»، انتشار از کانون اندیشه جوان؛
• «از نتایج سحر» (پیرامون تحلیل شعر انقلاب)، که اولین بار در سال ۱۳۹۳ توسط انتشارات سوره مهر منتشر شد، در این کتاب به ارائه تعریف وبررسی حدود و ثغور شعر انقلاب به عنوان گونه‌ای از شعر فارسی پرداخته شده و موضوعات مختلفی همچون: شعر آیینی، ادبیات دفاع مقدس، عاشقانه، عارفانه و شعر اجتماعی و اعتراض در این کتاب مورد تحقیق قرار گرفته‌است، این کتاب برنده جایزه قلم زرّین شد. همچنین این کتاب منبع درس «تحقیق در متون نثر ادبیات مقاومت ایران» در دانشگاه پیام نور می‌باشد؛
• «ادبیات دفاع مقدس»، این کتاب به عنوان یکی از منابع عنوان درسی «آشنایی با مبانی دفاع‌مقدس» که یک درس دو واحدی عمومی در دانشگاه است استفاده می‌شود همچنین این کتاب جزو منابع کارشناس و کارشناسی ارشد رشته ادبیات پایداری می‌باشد؛
• «سوگ سرخ»، نشر قو، شیراز ۱۳۷۶، با موضوع واقعه کربلا-زنان، حسین بن علی؛
• «پنجره معصوم»؛
• «یادهای سبز»، نشر قو، شیراز، با موضع نثر فارسی قرن ۱۴؛
• «یک جرعه تشنگی»، نشر اسپیدان، تهران ۱۳۸۰ با موضوع نثر فارسی-قرن۱۴؛
• «سلام موعود»: بیان تحلیلی و توصیفی از زیارت ناحیه مقدسه، نشر یاقوت، قم ۱۳۸۱، این کتاب شرح زیارت امام دوازدهم شیعه از امام سوم آن‌ها می‌باشد؛
• «چهل روز عاشقانه» ، انتشارات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان ۱۳۸۹، مخاطب این کتاب گروه سنی (د) تعیین شده که به معنی نوجوانان و دانش آموزان است؛
• «نقد و تحلیل ادبیات منظوم دفاع مقدس» در سه جلد، انتشارات پالیزان این مجموعه را منتشر کرده، در این کتاب به ادبیات منظوم در طول تاریخ اسلام علاوه بر ادبیات منظوم مربوط به جنگ ایران و عراق نیز می‌پردازد؛
• «پیوند دو فرهنگ ادبیات معاصر»؛
• «اربعین مرثیه»، برترین اشعار عاشورایی فارسی به داوری کارشناسان؛
• ح‍ن‍ج‍ره م‍ع‍ص‍وم؛
• ک‍رش‍م‍ه‌ه‍ای ق‍ل‍م (گ‍ل‍ب‍رگ‌ها)؛
• گ‍زی‍ده ادب‍ی‍ات م‍ع‍اص‍ر: ن‍ث‍ر ادب‍ی؛
• ع‍اش‍ورای‍ی ه‍ا؛
• دست‌های کوچک من!؛
• «ابوالفضل نهضت رضوی» زندگی‌نامه احمد بن موسی معروف به شاهچراغ، شایسته تقدیر یازدهمین جایزه کتاب سال رضوی؛
• «شعر هیئت» در سه فصل به محورهای چیستی، سیر تحول و ویژگی‌های شعر هیئت با رویکرد پژوهشی می‌پردازد.

مقاله

طبق پایگاه مجلات تخصصی نور، سنگری ۲۶۲ مقاله فارسی دارد که در ۲۰ مجله مختلف منتشر شده‌است.

• «رویکردی در تحلیل و نقد رمان‌های انقلاب اسلامی با تأکید بر نقد رمان‌های رضا امیرخانی»؛
• «راهبرد عاشورایی برای بسیج»؛
• با نسل امروز؛
• سرمقاله: زنان پارسی گوی نیک‌اندیش؛
• سرمقاله: نوآوری در ادبیات انقلاب اسلامی؛
• بررسی تطبیقی و تحلیل ساختاری سفرنامه‌های عتبات عالیات سِفر عشق و ملک ری؛
• تجلی نمادهای قرآنی در مثنوی؛

• سنگری در چند رویداد ادبی در حوزه تخصصی خود به عنوان کارشناس، داور و منتقد شناخته شده‌است. وی در دهمین دوره جایزه کتاب سال دفاع مقدس؛ دبیر جایزه بود، و در بخش نقد ادبی جایزه جلال آل احمد به عنوان داور هفتمین، هشتمین و دهمین دورهحضور داشته‌است. همچنین در جایزه دعبل (کتاب سال عاشورا)؛ به عنوان دبیر جایزه فعالیت داشته‌است، در جشنواره خاتم وی جزو هیئت داوران بخش بزرگسالان بود و بیانیه این بخش را قرائت کرد، این جشنواره از آثار ادبی راجع به محمد پیامبر مسلمانان در دو بخش «کودک و نوجوان» و «بزرگسالان» تقدیر می‌کند. سنگری عضو شورای سیاست گذاری جایزه ملی سرو(انتخاب برگزیدگان کتاب چهل سال انقلاب اسلامی و دفاع مقدس) بود که در این جشنواره از برگزیده برگزیدگان ۲۳۲ دور جایزه مختلف کتاب تقدیر شد.
• سردبیر فصلنامه رشد آموزش زبان و ادب فارسی؛
• مسئول دفتر «هنر و ادبیات عاشورایی»؛
• رئیس هیئت علمی بنیاد دعبل خزاعی.

کتاب‌های «آینه‌داران آفتاب» و «آینه در کربلاست» نوشته سنگری در تاریخ ۲۵ آذر ۱۳۹۳ در فرهنگسرای سرو با حضور سید علی موسوی گرمارودی، علیرضا کمری، قاسم صرافان، کورش علیانی، محسن مظاهری و نویسنده دو اثر طی نشستی با عنوان «گفت‌وگو دربارهٔ دو کتاب عاشورایی» بررسی شدند.

کتاب «آینه داران ولایت» نوشته محمدرضا سنگری، در تاریخ ۲۰ بهمن ۱۳۸۷ در فرهنگ سرای رسانه با حضور محمد اسفندیاری نقد و بررسی شد.

کتاب «چهل روز عاشقانه» در مهرماه ۱۳۹۶ با حضور شاعران و نویسندگان و استادان چهارمحال بختیاری در گالری شهید آوینی شهرکرد نقد شد؛ در این نشست نقد، وضعیت ظاهری و محتوایی، تناسب متن و واژگان به کار رفته در کتاب با گروه سنی مخاطب کتاب (نوجوانان و دانش آموزان) بررسی شد همچنین این کتاب در مجتمع فرهنگی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان زنجان در آبان ۱۳۹۶ نقد شد. اعضای کارگاه داستان این کانون در بررسی این کتاب اظهار داشتند که نام، طرح روی جلد، تعیین گروه سنی مخاطب، زبان و تناسب مطالب کتاب به خوبی انتخاب شده‌است، در پایان این کتاب جزو آثار برتر مذهبی تلقی شد.

به گزارش ایکنا (خبرگزاری بین‌المللی قرآن) و نافع (مرجع اخبار استان همدان) کتاب «سیب و عطش» با حضور ده نفر از اعضای کانون ادبی توتم و کتابدار و مسئول کتابخانه آیت‌الله نهاوندی، در کتابخانه آیت‌الله نهاوندی شهرستان نهاوند طی جلسه‌ای مورد نقد قرار گرفت.

کتاب "همسایه سدر و همسفر رود زندگی و زمانه محمدرضا سنگری" عنوان کتاب خاطرات است که توسط حسین قرائی نوشته شده؛ این کتاب حاصل ۳۰ جلسه مصاحبه است که از کودکی تا زمان حال سنگری را روایت می‌کند. مراسم رونمایی از این کتاب در تاریخ ۲۳ تیرماه ۱۳۹۸ برگزار شد. در این مراسم حداد عادل رئیس فرهنگستان ادب و هنر فارسی در سخنانی راجع به این کتاب گفت که در زمینه آموزش و پرورش خلأ نظری داریم و باید از تجربه مدیران در این زمینه ثبت شود، خاطرات سنگری در سن ۶۴ سالگی نوشته شده که به نظر عادل سن مناسبی برای ثبت این خاطرات و تجربیات است. همچنین او در مورد این که سنگری در بهبود وضع کتب فارسی و ادبیات تأثیر گذار بوده چنین گفت: «ای کاش سنگری ۱۰ سال زودتر متولد شده بود و به سازمان می‌آمد در این صورت کتاب‌های فارسی و ادبیات وضع بهتری می‌داشت.»

شایسته تقدیر بخش نقد و پژوهش سیزدهمین جایزه قلم زرین برای کتاب «از نتایج سحر» در سال ۱۳۹۴

برگزیده جایزه کتاب سال دفاع مقدس، برای کتاب سه جلدی «بررسی ادبیات منظوم دفاع مقدس»

برگزیده کتاب سال ولایت برای کتاب «آینه داران ولایت»، و «آیینه‌داران آفتاب» به عنوان اثر تشویقی دهمین دوره این جایزه در سال ۱۳۸۷

شایسته تقدیر در جایزه کتاب سال رضوی برای کتاب «اباالفضل نهضت رضوی»

در تاریخ ۲۶ بهمن ۱۳۹۳ مراسمی جهت نکوداشت محمدرضا سنگری با عنوان «سومین عصر هنر انقلاب» برگزار شد. علیرضا قزوه، محسن مؤمنی شریف، وحید یامین‌پور، محمدعلی مجاهدی، محمدرضا زائری، علیرضا کمره‌ای، اسماعیل امینی، رضا اسماعیلی، علی داوودی و سعید حدادیان در این مراسم حاضر بودند و در وصف سنگری و آثارش هریک صحبت‌هایی داشتند؛

وحید یامین‌پور: «او عاشورا پژوهی را در فرهنگ ایران اسلامی بنا گذاشت»؛

سعید حدادیان: «نگاه روایت گری در مسئله عاشورا دارد و اهتمام جدی به تاریخ اسلام به ویژه در زمینه کربلا داشته‌است»؛

علیرضا کمره‌ای (نویسنده): «او پیوند بین ادبیات دفاع مقدس و ادبیات آیینی برقرار کرده‌است»؛

محمدعلی مجاهدی (شاعر): «شاید از نظر من و شما نوحه سرایی از نازل‌ترین و بی‌ارزش‌ترین به لحاظ هنری باشد ولی او وارد حوزه نوحه سرایی شد و تعریف کاملی از نوحه ارائه داد و باید و نبایدهای این حوزه را روشن کرد».

در طرح «چهل قلم» که توسط نهاد کتابخانه‌های عمومی ایران در سال ۱۳۹۷ اجرا شد، از چهل نویسنده طی چندین مراسم در سراسر کشور تقدیر شد. محمدرضا سنگری نیز در «چهل قلم» مورد تقدیر قرار گرفت، به گزارش ایکنا در ۲۴ بهمن ۱۳۹۷ طی مراسمی از محمدرضا سنگری و موسی حقانی، در کتابخانه عمومی سید مرتضی تهران تجلیل، و از کتاب «قلم‌های قد بلند» سنگری نیز رونمایی شد.

مراسم رونمایی از کتاب «از نتایج سحر» تألیف محمدرضا سنگری در بیست و نهم اردیبهشت ماه ۱۳۹۴ در فرهنگ سرای سرو برگزار شد. شاعرانی همچون میلاد عرفان پور، محمدمهدی سیار و علیرضا قزوه در این مراسم حضور داشتند و مطالبی در وصف کتاب مذکور و شخصیت سنگری ابراز کردند. سیار گفت کار سنگری در ادبیات مانند این است که سراغ ساختن فیلم در مورد شخصیت‌های زنده برجسته برویم که کاری دشوار است و اکثر فیلم سازان از آن واهمه دارند ولی سنگری به خوبی از عهده این کار برآمده است. وی افزود که سنگری به دنبال یافتن جاهای خالی فرهنگ و پر کردن آن‌ها است. عرفان پور نیز در این مراسم خاطر نشان کرد که در سال‌های اخیر در نتیجه فعالیت سنگری دیدگاه‌ها نسبت به شعر انقلاب اسلامی تغییر کرده و او در کتاب از نتایج سحر تعریف جامعی از این موضوع کرده‌است.

سنگری در تأثیر انقلاب اسلامی بر شعر فارسی گفت: «من بر خلاف برخی که معتقدند شعر انقلاب اسلامی باعث عقب‌گرد و بروز دوباره شعر سنتی شد، بر اساس آمار دقیق اثبات کردم اتفاقاً در آغاز انقلاب اسلامی گرایش به شعر سپید و نیمایی خیلی زیاد شده بود.»

• نشست بررسی آثار و نکوداشت محمدرضا سنگری: خبر، گزارش خبرگزاری مهر،
• مراسم نقد دو کتاب عاشورایی سنگری در فرهنگسرای سرو
• دوران طلایی ادبیات مقاومت، ارزیابی فراز و فرود ادبیات دفاع مقدس در گفت و گو با دکتر محمدرضا سنگری، روزنامه ایران مهر ماه ۱۳۹۷.