مارتین مک‌دونا
مارتین مک‌دونا (به انگلیسی: Martin McDonagh) نمایشنامه‌نویس، فیلمنامهنویس و فیلمساز ایرلندی - بریتانیایی است. او به‌عنوان یکی از مهم‌ترین نمایشنامه‌نویسانِ زندهٔ ایرلندی شناخته شده‌است.
مارتین مک‌دونا | |
|---|---|
| زاده | ۲۶ مارس ۱۹۷۰ کمبرول، لندن،  انگلستان |
| پیشه | نمایشنامه‌نویس، فیلمنامهنویس، فیلمساز |
| ملیت | ایرلند،  بریتانیا |
| دلیل سرشناسی | فیلم‌های در بروژ و هفت روانی |
| صفحه در وبگاه IMDb | |
مک‌دونا در ۲۶ مارس ۱۹۷۰ در خانواده‌ای ایرلندی در کمبرولِ (به انگلیسی: Camberwell) لندن به دنیا آمد. پدر و مادرش پس از مدتی او و برادرش را در لندن رها کردند و به شهرستان گلوی (به انگلیسی: County Galway) در ایرلند بازگشتند. مک‌دونا در ۱۶سالگی مدرسه را رها کرد و چند سال در جنوب لندن بیکار و سرگردان بود تا این‌که شغل سطح پایینی دست و پا کرد. پس از مدت کوتاهی آن شغل را هم رها کرد تا قلمش را امتحان کند.
شش اثر ابتدایی نمایشی او در واقع دو تریلوژی است که ماجراهای همگی‌شان در شهرستان گلوی یا اطراف آن می‌گذرد، جایی که مک‌دونا تعطیلات کودکی‌اش را می‌گذراند.
مارتین مک‌دونا سه‌گانهٔ «لی‌نین» را در سال ۱۹۹۵ به سالن‌های نمایش ایرلند و لندن فرستاد تا این‌که ملکهٔ زیبایی لی‌نین در فوریهٔ ۱۹۹۶ در گلویِ ایرلند به روی صحنه رفت. سپس در سالنِ «رویال کورت» لندن اجرا شد و منتقدان را به وجد آورد. مک‌دونا که ۲۷ساله بود توانست پس از شکسپیر دومین کسی باشد که همزمان چهار نمایشنامه‌اش در سالن‌های تئاتر لندن روی صحنه رفته‌است.
از سال ۲۰۱۸ وی با فیبر والدر بریج، برنده امی رابط عاشقانه دارد.
نمایشنامه‌ها و فیلمنامه‌ها
- ملکهٔ زیبایی لی‌نین (۱۹۹۶)، برگردان حمید احیاء، انتشارات نیلا
- جمجمه‌ای در کُنه‌مارا (یا کانه‌مارا) (۱۹۹۷)، برگردانِ بهرنگ رجبی، انتشارات بیدگل
- غرب غمزده (۱۹۹۷)، برگردانِ بهرنگ رجبی، انتشارات بیدگل
- چلاق آینیشمان (۱۹۹۷)، برگردانِ شادی فرزین، انتشارات نیلا
- ستوان آینیشمور (۲۰۰۱)، برگردانِ زهرا جواهری، انتشارات افراز
- بانشی‌های آینیشیر (منتشرنشده)
- مرد بالشی (۲۰۰۳)، برگردانِ زهرا جواهری، انتشارات افراز
- مراسم قطع دست در اسپوکن (۲۰۱۰)، برگردانِ بهرنگ رجبی، انتشارات بیدگل
- مأمورین اعدام (۲۰۱۵)، برگردانِ بهرنگ رجبی، انتشارات بیدگل
- یک ماجرای خیلی خیلی خیلی سیاه (۲۰۱۸) برگردان بهرنگ رجبی، انتشارات بیدگل
- سه بیلبورد خارج از ابینگ، میزوری (۲۰۱۸) برگردان سینا شاه بابا، انتشارات چترنگ
فیلم‌ها
| سال | فیلم | کارگردان | نویسنده | تهیه‌کننده | Notes |
|---|---|---|---|---|---|
| ۲۰۰۴ | شش‌لول | آری | آری | نه | فیلم کوتاه؛ نخستین کارگردانی |
| ۲۰۰۸ | در بروژ | آری | آری | نه | نخستین کارگردانی فیلم بلند |
| ۲۰۱۲ | هفت روانی | آری | آری | آری | |
| ۲۰۱۷ | سه بیلبورد خارج از ابینگ، میزوری | آری | آری | آری | |
| ۲۰۲۲ | ارواح اینیشرین | آری | آری | آری |
تهیه‌کننده اجرایی
- مرگ دوم (۲۰۰۰)
- نگهبان (۲۰۱۱)
جوایز و افتخارات
جوایز اسکار
| سال | جایزه | نام فیلم | نتیجه |
|---|---|---|---|
| ۲۰۰۴ | بهترین فیلم کوتاه | شش لول | برنده |
| ۲۰۰۸ | بهترین فیلمنامه | در بروژ | نامزدشده |
| ۲۰۱۷ | سه بیلبورد خارج از ابینگ، میزوری | نامزدشده | |
| بهترین فیلم | نامزدشده |
جوایز فیلم بفتا
| سال | جایزه | نام فیلم | نتیجه |
|---|---|---|---|
| ۲۰۰۵ | بهترین فیلم کوتاه | شش لول | نامزدشده |
| ۲۰۰۹ | بهترین فیلمنامه غیراقتباسی | در بروژ | برنده |
| بهترین فیلم بریتانیایی | نامزدشده | ||
| ۲۰۱۳ | هفت روانی | نامزدشده | |
| ۲۰۱۸ | سه بیلبورد خارج از ابینگ، میزوری | برنده | |
| بهترین فیلم | برنده | ||
| بهترین فیلمنامه غیراقتباسی | برنده | ||
| بهترین کارگردانی | نامزدشده |
گلدن گلوب
| سال | جایزه | نام فیلم | نتیجه |
|---|---|---|---|
| ۲۰۱۸ | بهترین کارگردانی | سه بیلبورد خارج از ابینگ، میزوری | نامزدشده |
| بهترین فیلم | برنده | ||
| بهترین فیلمنامه | برنده |
جشنواره ونیز
| سال | جایزه | نام فیلم | نتیجه |
|---|---|---|---|
| ۲۰۱۷ | بهترین فیلمنامه | سه بیلبورد خارج از ابینگ، میزوری | |
| برنده | |||
| ۲۰۲۲ | ارواح اینیشرین | ||
| برنده |
جایزه لارنس الیویه
| سال | جایزه | نام نمایشنامه | نتیجه | منبع |
|---|---|---|---|---|
| ۱۹۹۷ | بهترین نمایشنامه | ملکهٔ زیبایی لی‌نین | نامزدشده | |
| ۱۹۹۸ | بهترین نمایشنامه کمدی | جمجمه‌ای در کُنه‌مار | نامزدشده | |
| ۲۰۰۳ | ستوان آینیشمور | برنده | ||
| ۲۰۰۴ | بهترین نمایشنامه | مرد بالشی | برنده | |
| ۲۰۱۶ | مامورهای اعدام | برنده |
جوایز تونی
| سال | جایزه | نام نمایشنامه | نتیجه |
|---|---|---|---|
| ۱۹۹۸ | بهترین نمایشنامه | ملکهٔ زیبایی لی‌نین | نامزدشده |
| ۱۹۹۹ | غرب غمزده | نامزدشده | |
| ۲۰۰۵ | مرد بالشی | نامزدشده | |
| ۲۰۰۶ | ستوان آینیشمور | نامزدشده | |
| ۲۰۲۲ | مامورهای اعدام | نامزدشده |
حرفه
تئاتر
شش نمایشنامه اول مک‌دونا که به دو سه‌گانه تقسیم شده‌اند، در کانتی گالوی و اطراف آن واقع شده‌اند، جایی که او تعطیلات خود را در کودکی گذراند. داستان اول در ملکه زیبایی لی‌نین، دهکده‌ای کوچک در ساحل غربی ایرلند، اتفاق می‌افتد و شامل ملکه زیبایی Leenane (1996)، جمجمه در Connemara (1997) و The Lonesome West (1997) است. سه گانه دوم او در سراسر جزایر آران، در سواحل کانتی گالوی، اتفاق می‌افتد و شامل The Cripple of Inishmaan (1996)، ستوان Inishmore (2001) و Banshees of Inisheer است. سومین نمایشنامه هرگز منتشر نشد، زیرا مک‌دونا اصرار داشت که «خوب نیست»، اگرچه او تمایل خود را برای بازگشت به آن در سنین بالاتر ابراز کرده‌است.
اولین نمایشنامه غیرایرلندی مک‌دونا، مرد بالشی، در یک حالت توتالیتر ساختگی می‌گذرد و پس از خوانش در تئاتر فینبورو در سال ۱۹۹۵، در تئاتر ملی سلطنتی در سال ۲۰۰۳ به درآمد.
A Behanding in Spokane اولین نمایشنامه مک دونا است که در ایالات متحده اتفاق می‌افتد و در مارس ۲۰۱۰ در برادوی نمایش داده شد. کریستوفر واکن بازیگر نقش اول نامزد دریافت جایزه تونی برای بهترین بازیگر مرد در یک نمایشنامه شد برای بازی در نقش قاتل به دنبال دستی که در جوانی از دست داده بود.
مک دونا همچنین دو نمایشنامه رادیویی برنده جایزه نوشت که یکی از آنها داستان گرگ و هیزم شکن است.
در فوریه ۲۰۱۰، اعلامیه ای فاش کرد که مک دونا در حال کار بر روی یک صحنه موزیکال جدید با تام ویتس آهنگساز و کارگردان رابرت ویلسون است.
منابع
- ↑ «روایتگر مردمی سرکوب‌شده» (PDF). روزنامه اعتماد. ۶ آبان ۱۳۹۴. بایگانی‌شده از اصلی (PDF) در ۵ مارس ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۲۹ اکتبر ۲۰۱۵.
- ↑ Hess, Amanda (14 February 2019). "Phoebe Waller-Bridge Will Make You Laugh So Hard It Hurts" – via NYTimes.com.
- ↑ «معمای قتل یک زن و روایتی بی‌پرده از جامعه آمریکایی». همشهری آنلاین. ۲۴ آذر ۱۳۹۸.
- ↑ "Olivier Award 1997" olivierawards.com, Retrieved 4 April 2016
- ↑ "Olivier Award 1998" olivierawards.com, Retrieved 4 April 2016
- ↑ "Olivier Award 2004" olivierawards.com, Retrieved 4 April 2016
- ↑ "Olivier Awards 2016: The winners". BBC News. Retrieved 2016-05-17.
- ↑ Hicklinh, Alfred. "'A Skull in Connemara' review – a sprited revival that redefines the concept of graveyard humour The Guardian, 28 May 2015
- ↑ McDonald, Henry. "Profile" The Guardian, 25 April 2008
- ↑ The Pillowman (2006–2007) at Berkeley Repertory Theatre. Retrieved 5 March 2009. بایگانی‌شده در ۲۶ ژانویه ۲۰۰۷ توسط Wayback Machine
- ↑ Jason Zinoman (2 March 2010). "Is He Mellower? Ask the Guy Missing a Hand". The New York Times. Retrieved 21 January 2018.
- ↑ Wolf, Matt. "Review: The Pillowman " Variety, 26 November 2003. Retrieved 7 May 2016
- ↑ " A Behanding in Spokane Broadway" Playbill (vault). Retrieved 7 May 2016.
- ↑ Finkle, David. "Review" theatermania.com, 2 March 2010
- ↑ The Tale of the Wolf and the Woodcutter بایگانی‌شده در ۲۱ مارس ۲۰۰۷ توسط Wayback Machine
- ↑ "New Musical From Tom Waits on the Horizon". Tom Waits. Tom Waits & ANTI Records. 2 February 2010. Retrieved 14 April 2013.