قطع بزرگ (دوربین)

یک شاسی، دو صفحه استاندارد و فانوس، قسمت‌های اصلی یک دوربین قطع بزرگ هستند. بعضاً از کیسه‌های ضد نور و امن نایلونی نیز، بخاطر قدرت مانور بیشتر، به جای فانوس استفاده می‌شود. مخصوصاً زمانی که از لنزهای زاویه باز استفاده می‌شود و قسمت میانی دوربین باید کاملاً جمع شود. تصویر حاصله بر روی شیشه مات دوربین‌های قطع بزرگ معکوس دو طرفه (چپ، راست و بالا، پایین) است.

اندازه محبوب

محبوب‌ترین اندازه دوربین قطع بزرگ، اندازه ۴x۵ اینچ آن است. نسبت اندازه این قطع از فیلم به فیلم ۱۳۵ تقریباً ۱۵ برابر است. لنز در این دوربین‌ها از قدرت پوششی وسیعی برخوردار است تا امکان حرکات چهارگانه میسر گردد. نصب کاش فیلم در استاندارد عقب، معمولاً به دو صورت افقی و عمودی امکان پذیر است. چرا که برای عکسبرداری با کادر عمودی یا افقی، کج کردن یک دوربین قطع بزرگ بر روی سه پایه تقریباً غیر عملی است.

فوکوس

معمولاً برای دیدن واضح تصویر منعکس شده بر روی شیشه مات از پارچه ضخیم سیاه رنگی به عنوان سایه انداز استفاده می‌کنند. برای کارهای دقیق و ماکرو استفاده از ذره‌بین‌های مخصوصِ فوکوس در کار با این دوربین‌ها الزامی است.

اگر فاصله استاندارد فیلم با لنز دوربین تغییر کند، درجات دیافراگم و شاتر ارزش اسمی خود را از دست داده و باید متغییرها را برای بدست آوردن ارزش جدید لحاظ کرد. به عنوان مثال با استفاده از یک حلقه گسترش فاصله کانونی، دیگر عمق میدان همانی نیست که بر روی جدول لنز دیده می‌شود. با توجه به اینکه در دوربین‌های قطع بزرگ فاصله لنز و فیلم همواره در حال تغییر است، باید برای بدست آوردن نتیجه‌ای درخور این دوربین‌ها، نور را از روی شیشه مات دوربین خوانده و اعمال نمود.

اصلاح پرسپکتیو

اصلاح پرسپکتیو در دوربین‌های قطع بزرگ به عهده صفحه استاندارد عقب است. معمولاً این کار به حرکت ریزینگ صورت می‌گیرد. بعضاً با استفاده از حرکت تیلت نیز این کار انجام می‌گیرد.

اندازه 4x5 این دوربین‌ها، کارایی بسیار مناسبی در عکاسی مطبوعاتی داشت. چرا که با چاپ تماسی تصویر مستقیماً بر روی صفحات روزنامه‌ها انتقال می‌یافت. این کار در سال‌های ۱۹۴۰ تا ۱۹۵۰ رواج زیادی یافت. حتی با ظهور و ورود دوربین‌های ۱۳۵ - سال ۱۹۳۰ - که راحت‌تر و جمع و جورتر بودند، استفاده از دوربین قطع بزرگ 4x5 اینچی تا اواسط دهه ۱۹۵۰ ادامه داشت.

عکاسی با دوربین قطع بزرگ محدود به سیستم آنالوگ نشده و پشتی دیجیتال با قابلیت نصب بر روی این دوربین‌ها، آن‌ها را به نسل جدید پیوند داده است. بعضاً با نصب پشتی دیجیتال دوربین قطع متوسط و عکسبرداری با قبول مقداری کراپ و بعضاً با استفاده از سیستم مولتی شات یا اسکنرهایی که برای دوربین‌های قطع بزرگ طراحی شده‌اند، با زمان نوردهی چند ثانیه تا چند دقیقه، می‌توان تصاویری عالی، با حجم بیش از ۱ گیکابیت بدست آورد. میکرواسکن سینار یکی از مشهورترین این سیستم‌ها است.

عکاسی قطع بزرگ، با قابلیت استفاده از فیلم و پشتی دیجیتال، هنوز هم برای بسیاری از کارهای عکاسی، استفاده می‌شود. به عنوان مثال : عکاسی منظره، عکاسی تبلیغاتی، عکاسی هنری، عکاسی صنعتی و کلیه عکاسی‌های که درون آتلیه انجام می‌شود برنامه‌های علمی و به‌طور کلی برای تصاویری که به بزرگنمایی بالا همراه با حفظ جزئیات نیاز دارند. از عکاسان بزرگی که عکس‌های بسیاری با این قطع گرفته اند، می‌توان به انسل آدامز و ادوارد وستون اشاره کرد.

از مشهورترین کارخانه‌های سازنده دوربین‌های قطع بزرگ می‌توان از لینهوف Linhof، تویو Toyo، پلوبل، سینار Sinar، چامبر Chambre، و... نام برد.

• سینار
• لینهوف
• فیلم تخت

کتاب

• صفاکار، علی (۱۳۸۰). عکاسی و دوربین‌های عکاسی. تهران: انتشارات ابجد. ص. ۲۰۴. شابک ۹۶۴-۶۴۱۷-۲۲-۱.
• آدامز، انسل (۱۳۸۳). دوربین عکاسی. ترجمهٔ پیروز سیّار. تهران: انتشارات سروش. ص. ۲۴۶. شابک ۹۶۴-۳۷۶-۱۳۵-۵.
• فرهنگ عکّاسی، اسماعیل عباسی، انتشارات سروش، چاپ چهارم، ۱۳۸۵.
• ویکی انگلیسی

دانشنامه‌ها

انگلیسی: