قضیه‌های رویارو

بین دو قضیهٔ رویارو چهار حالت ممکن است وجود داشته باشد:

• تضاد: دو قضیه که سور هر دو کلی است ولی نسبت یکی موجبه و دیگری سالبه است. شکل کلی دو قضیهٔ متضاد این‌گونه است: «هر الف ب است. هیچ الف ب نیست.»
• هم‌ستیزی: دو قضیه که هم در سور و هم در نسبت تفاوت داشته باشند. ۱. «هر الف ب است. بعضی الف‌ها ب نیست.» ۲. «هیچ الف ب نیست. بعضی الف‌ها ب است.»
• تداخل: دو قضیه که در سور متفاوت و در نسبت یکسان باشند. ۱. «هر الف ب است. بعضی الف‌ها ب است.» ۲. «هیچ الف ب نیست. بعضی الف‌ها ب نیست.»
• تداخل زیر تضاد: دو قضیه که هر دو سور جزئی دارند اما در نسبت متفاوت‌اند. «بعضی الف‌ها ب است. بعضی الف‌ها ب نیست.»

اگر یک قضیه درست باشد، قضیهٔ متقابل آن چه هنگام درست است. جدول‌های زیر به این پرسش پاسخ می‌دهند. علامت فلش نشان می‌دهد که کدام قضیه باید از کدام قضیه نتیجه شود.

جدول تضاد

جدول تناقض

جدول تداخل

جدول تداخل زیر تضاد