فرهنگستان علوم (ایران)

پیش از انقلاب:

فرهنگستان علوم ایران به همت فرح پهلوی و در زیر چتر بنیاد شاهنشاهی فرهنگستان‌های ایران که تیر ماه ۱۳۵۳ به تصویب مجلس شورای ملی و خرداد ۱۳۵۳ به تصویب مجلس سنا رسید، آغاز به کار کرد.

پس از انقلاب ۱۳۵۷ ایران:

در یکصد و سی و پنجمین جلسهٔ شورای عالی انقلاب فرهنگی در تاریخ ۱۵ دی ۱۳۶۶، به استناد بند چهارِ قانون اهداف و وظایف آن شورا، تأسیس فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی ایران به تصویب رسید.

در ابتدا ۱۵ استاد برجسته رشته‌های مختلف کشور به عنوان اعضای پیوسته اولیه فرهنگستان علوم برگزیده شدند.

این فرهنگستان فعالیت خود را در سال ۱۳۶۹ رسماً آغاز کرد.

علی شریعتمداری اولین رئیس فرهنگستان علوم بود که از سال ۱۳۶۹ تا ۱۳۷۷ این مسئولیت را به عهده داشت.

در سال ۱۳۷۷ با رأی اعضای مجمع عمومی فرهنگستان، رضا داوری اردکانی به عنوان رئیس فرهنگستان به رئیس‌جمهوری پیشنهاد شد و رئیس‌جمهور ایشان را به سمت رئیس فرهنگستان تعیین و منصوب کرد. ریاست فرهنگستان علوم از سال ۱۳۷۷، برعهده رضا داوری اردکانی است.

در شمارهٔ پنجاه‌ویکِ خبرنامهٔ فرهنگستان علوم، داوری، طی یک یادداشتِ انتقادی، نوشت که دیگر تمایلی به ادامهٔ ریاست فرهنگستان علوم ندارد، اما سید مصطفی محقق داماد، به نمایندگی از دیگر اعضای مجمع عمومی فرهنگستان علوم، از داوری درخواست کرد تا در سِمَت خود باقی بماند.

در دو مراسم بزرگداشت برای رضا داوری اردکانی، سید مصطفی محقق داماد و محمدرضا عارف، حفظ استقلال علمی فرهنگستان علوم را از جمله نکات برجسته مدیریت علمی داوری اردکانی برشمردند.

• کمک به توسعهٔ علوم و فنون در کشور
• تقویت روح پژوهش
• ارتقای سطح علمی و فرهنگی کشور

• اعضای پیوسته فرهنگستان علوم ایران: رضا داوری اردکانی، سید مصطفی محقق داماد، محمدرضا عارف، سید محمد بلورچیان، یوسف ثبوتی، مهدی گلشنی، مهدی بهادری نژاد، عباس شریفی تهرانی، بهمن یزدی صمدی، علیرضا سپاسخواه، علی کاوه، حسن تاج بخش، محمدرضا اسلامی، پرویز جبه دار مارالانی، مهدی بهزاد، پرویز دوامی، مهدی رجبعلی پور، حسین نمازی، غلامحسین ابراهیمی دینانی، غلامرضا اعوانی، آیت‌الله محمد ابراهیم جناتی، لطف‌الله یارمحمدی، سید مهدی الوانی، جعفر توفیقی، نصرالله سفیدبخت، هادی ندیمی، محمدحسین حلیمی، رسول جعفریان، سیدحسین صفایی، حسن ظهور، فرامرز رفیع پور، سعید سهراب پور، محمود یعقوبی، حسن ابراهیم‌زاده، علی درویش زاده، فرید مر، فتح‌اله مضطرزاده، کرامت اله ایزدپناه، حسن احمدی، مرتضی خوشخوی، علیرضا کوچکی، علی اسلامی، محمدقلی نادعلیان، محمدحسن بزرگمهری فرد، علی رضاخانی،محمدرضا مخبر دزفولی، مگردیچ تومانیان، محمدمهدی شیخ جباری، عباس شاکری، عزت الله نادری، رضا نیلی پور، سیدمحمدمهدی کیایی، محمد سلطانیه، جواد فیض و امین علیزاده
• آیت الله اکبر هاشمی رفسنجانی و محمد ابراهیمی باستانی پاریزی از اعضای افتخاری و علیمحمد کاردان، علی شریعتمداری، ابوالقاسم گرجی، احسان اشراقی، غلامعباس توسلی، حسین شکویی، داریوش صفوت، سیدحسین میرشمسی، تقی ابتکار، مرتضی سهرابی، رضا نقشینه، بابا مخیر و کریم جوانشیر از دیگر اعضای پیوسته فرهنگستان علوم بوده‌اند که دار فانی را وداع گفته‌اند.
• فرهنگستان علوم همچنین دارای اعضای افتخاری، اعضای وابسته و همکاران مدعو است. عضویت اعضای افتخاری همانند اعضای پیوسته مادام العمر است. اعضای وابسته برای یک دوره چهار ساله انتخاب می‌شوند و انتخاب مجدد آنان بلامانع است. همکاران مدعو نیز برای مدت دو سال انتخاب می‌شوند و انتخاب مجددشان بلامانع است.

طی احکامی از سوی رضا داوری اردکانی رئیس فرهنگستان، رضا فرجی دانا هم اکنون دبیر فرهنگستان علوم و علی اکبر صالحی معاون پژوهشی این فرهنگستان است.

• وبگاه فرهنگستان علوم
• فهرست اعضای پیوسته فرهنگستان علوم