فرمول شزی
فرمول شزی در مکانیک سیالات، رابطهای است که برای تعیین سرعت متوسط در جریان یکنواخت به کار میرود. فرمول شزی به صورت زیر نوشته میشود:
با استفاده از این فرمول، سرعت متوسط جریان V برحسب شعاع هیدرولیکی مقطع R و شیب S بستر کانالی که جریان از درون آن میگذرد، به دست میآید. ضریب C در این فرمول، ضریب شزی نامیده میشود و بیانگر رفتار هیدرودینامیکی بستر جریان است. این فرمول برای نخستین بار توسط شزی (دانشمند فرانسوی) برای انتقال آب به پاریس مورد استفاده قرار گرفت.
تعیین ضریب شزی
- رابطهٔ بیزن
بیزن، رابطهٔ زیر را برای محاسبهٔ ضریب شزی معرفی کرد:
که در آن، γ ضریب زبری بستر کانال در رابطهٔ بیزن است که وابسته به جنس بستر کانال میباشد.
- رابطهٔ گانگیلت-کاتر
ضریب شزی از رابطهٔ گانگیلت-کاتر به صورت زیر به دست میآید:
که در آن، n ضریب زبری کانال در رابطهٔ مانینگ است.
رابطهٔ ضریب شزی با ضرایب دیگر جریان
- رابطه با ضریب دارسی وایسباخ
با مقایسهٔ فرمول شزی و فرمول دارسی وایسباخ، رابطهٔ میان این دو ضریب به صورت زیر به دست میآید:
- رابطه با ضریب زبری مانینگ
مانینگ نشان داد که میتوان ضریب شزی را برحسب شعاع هیدرولیکی به صورت زیر نوشت:
که در آن n ضریب بیبعد مانینگ است.
جستارهای وابسته
پانویس
منابع
- حسینی، سید محمود؛ ابریشمی، جلیل (۱۳۸۹). هیدرولیک کانالهای باز. دانشگاه امام رضا. شابک ۹۶۴-۶۵۸۲-۱۹-۲.