عربی شبه‌جزیره‌ای
عربی رایج در شبه‌جزیره عربستان
عربی شبه‌جزیره‌ای (به عربی: لهجات شبه الجزيرة العربية) یا عربی جنوبی گویش‌های عربی هستند که در شبه‌جزیره عربستان سخن گفته می‌شوند. سخنوران گویش‌ها در عربستان سعودی، یمن، عمان، امارات متحده عربی، کویت، بحرین، قطر، جنوب عراق، جنوب ایران و مناطق قبیله ای اردن (اردنی‌های بومی) می‌زیند.
| عربی شبه‌جزیره‌ای | |
|---|---|
| عربی جنوبی | |
| پراکنش: | شبه‌جزیره عربستان |
| تبار: | آفروآسیایی
|
| زیرگروه‌ها: |
—
|
| گلاتولوگ | arab1393 |
پراکندگی گویش‌های عربی شبه‌جزیره‌ای.
عربی خلیجی
عربی بحرانی
عربی شحی
عربی عمانی
عربی نجدی
عربی حجازی
عربی ظفاری
عربی یمنی | |
این منطقه، سرزمین مادری زبان عربی است و گویش عربی آن نیز بیشتر از سایرین به عربی کلاسیک نزدیک است. آن‌ها اکثر نحو و واژگان کلاسیک را حفظ کرده‌اند اما با عربی کلاسیک مانند سایر گویش‌ها تفاوت‌هایی دارند.
گویش‌ها
گویش‌های عربی شبه‌جزیره‌ای شامل موارد زیر می‌شوند:
- عربی یمنی رایج در یمن
- عربی حجازی رایج در منطقه حجاز در غرب عربستان سعودی
- عربی نجدی رایج در منطقه نجد در مرکز عربستان سعودی
- عربی حضرموتی رایج در منطقه حضرموت
- عربی خلیجی رایج در ساحل خلیج فارس
- عربی بحرانی رایج در بحرین
- عربی عمانی رایج در عمان
- عربی ظفاری رایج در عمان و یمن
- عربی شحی رایج در منطقه کوهستانی امارات و مسندم عمان
مقایسه واژگان
| واژه | عربی معیار | حجازی شهری | قبیله حرب (حجازی) | قبیله حرب (نجدی) | نجدی شهری |
|---|---|---|---|---|---|
| "آب" | ماء māʼ | مویة mōya | ما mā یا مویة mōya | مویة mōya | |
| "می‌خواهم" | أرید ʼurīd | أبغی ʼabḡa یا گاهی أبی ʼaba | أبی ʼaba | أبی ʼabi | |
| "کجا؟" | أین ʼayn | فین fēn | وین wēn | ||
| "چی؟" | ماذا māḏā | إیش ʾēš | ویش wēš | وش wiš | |
| "چرا؟" | لماذا limāḏā | لیش lēš یا لیه lēh | |||
| "بامداد" | ضُحَی ḍuḥā | ضُحَی ḍuḥa | ضَحی ẓaḥa (ظَحی) | ||
| "اکنون" | الآن alʼān | دحین daḥīn یا daḥēn | ذحین daḥīn | هالحین hal-ḥīn | الحین il-ḥīn |
| "قهوه" | قَهْوَة qahwa | قَهْوَة gahwa | قْهَوَة ghawa | قْهَوَة ghawa یا قَهْوَة gahwa | |
| "نان" | خُبْز ḵubz | خُبْز ḵubuz یا عیش ʿēš | عیش ʿayš | خِبْز ḵibz | خِبْز ḵibz |
| "همچنین" | أیْضًا ʾayḍan یا کَذٰلِکَ ka-ḏālika | کمان kamān یا برضه barḍu | کمان kamān یا برضه barẓu (برظه) | کَذٰلِکَ ka-ḏālik | بَعَد baʿad |
| "بدو" | یَرْکُض yarkuḍu یا یَجْرِی yajrī | یِجْری yijri | یَجْرِی yajri | یَرْکُض yarkiẓ (یَرْکِظ) | |
| "شاید" | یُمْکِن yumkin | یِمْکِن yimkin یا بَلْکی balki* | یِمْکِن yimkin | ||
| "بودیم" | کُنَّا kunnā | کُنَّا kunna | کِنَّا kinna | ||
| "گفتند" | قالوا qālū | قالوا gālu | قالوا gālaw | قالوا gālaw یا قالوا gālu | |
| "گاوها" | بَقَر baqar | بَقَر bagar | بُقَر bugar | بِقَر bigar | |
| "گردن" | رَقَبة raqaba | رَقَبة ragaba | رْقُبة rguba | رْقَبة rgaba | |
| "کوچک" | قَلیل qalīl | قَلیل galīl | قِلیل gilīl | ||
| "نیرومند" | قَوِیّ qawiyy | قَوی gawi | قُوی guwi | ||
| "با تو سخن گفت" | کَلَّمَکَ kallamaka | کَلَّمَک kallamak | کَلَّمْک kallamk | ||
| "همه" یا "بخور!" | کُلّ kull | کُلّ kull | کِل kill | ||
| "بزرگ‌تر شد" | کَبُرَ kabura | کِبِر kibir | کِبَر kibar | ||
| "نوشید" | شَرِب šarib | شِرِب širib | شِرَب širab | ||
| "ایستاد" | سَکَن sakan | سَکَن sakan | سِکَن sikan | ||
| "راست گفت" | صَدَق ṣadaqa | صَدَق ṣadag | صِدَق ṣidag | ||
| "می‌داند" | یَعْرِف yaʿrif | یِعْرِف yiʿrif | یْعَرِف yʿarif | ||
| "نوشت" | کَتَبَ kataba | کَتَب katab | کِتَب kitab | ||
| "می‌نویسد" | یَکْتُبُ yaktubu | یِکْتُب yiktub | یَکْتِب yaktib | یَکْتِب yaktib یا یْکَتِب ykatib | |
| "وارد می‌شود" | یَدْخُل yadḵul | یِدْخُل yidḵul | یَدْخِل yadḵil | ||
| "می‌شماریم" | نَحْسِبُ naḥsibu | نِحْسِب niḥsib | نْحَسِب nḥasib | نْحَسِب nḥasib یا نِحْسِب niḥsib | |
| "تکه چوب" | خَشَبَة ḵašaba | خَشَبَة ḵašaba | خْشِبَة ḵšiba | خْشِبَة ḵšiba یا خَشَبَة ḵašaba | |
| "می‌نشیند" | تَقْعُد taqʿud | تِقْعُد tigʿud | تَقْعُد tagʿud | تَقْعِد tagʿid | |
| "گفتم" | قُلْت qult | قُلْت gult | قِلْت gilt | ||
| "بیدار شد" | صَحِیَ ṣaḥiya | صِحِی ṣiḥi | صَحَی ṣaḥa | ||
| "کَندن" | اِحْفِرْ iḥfir | اَحْفُر aḥfur | اِحْفِرْ iḥfir | ||
| "ببر!" | خُذْ ḵuḏ | خُذْ ḵud (خُد) | خُذْ ḵuḏ | خِذْ ḵiḏ | |
| "بگو!" | قُل qul | قول gūl | قِل gil یا rarely قول gūl | ||
| "برو!" | اِذْهَب iḏhab | روح rūḥ | رح riḥ یا rarely روح rūḥ | ||
| "رها کن!" | خَلِّ ḵalli | خَلِّی ḵalli | خل ḵall | ||
| "گور" | قَبْر qabr | قَبُر gabur | قبر gabir | ||
| "تنگ‌دستی" | فَقْر faqr | فَقِر fagir | فَقُر fagur | فَقِر fagir | |
| "پسین" | عَصْر ʿaṣr | عَصُر ʿaṣur | عَصِر ʿaṣir | ||
| "شتر" | جَمَل jamal | جَمَل jamal | جِمَل jimal | جِمَل jimal یا جَمَل jamal | |
| "راستی" | حَقیقة ḥaqīqa | حَقیقة ḥagīga | حِقیقة ḥigīga | ||
| "بزرگ" | کَبیر kabīr | کَبیر kabīr | کِبیر kibīr | کِبیر kibīr یا کَبیر kabīr | |
| "خشک شد" | یَبِس yabisa | یِبِس yibis | یِبَس yibas | ||
| "ما" | نَحْن naḥnu | احنا iḥna یا نحنا niḥna | حنا ḥinna | ||
| "ایشان" | هُم hum | َّهُم humma | هُم hum | ||
| "او" | هُوَ huwa | هُوَّ huwwa | هو hū یا huw یا huwah یا آهو ihwa | هو hū یا huw | |
| "این" | هذا hāḏā | هذا hāda (هدا) | هذا hāḏa | ||
| "همچون" | مِثْل miṯl یا کما kama | زَی zay | مِثْل miṯl یا کما kima یا زَی zay | مِثْل miṯil یا زَی zay | |
یادداشت‌ها:
- بَلْکی باستانی است و به ندرت در هردو گویش استفاده می‌شود.
جستارهای وابسته
منابع
- ↑ Nordhoff, Sebastian; Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, eds. (2013). "Arabian Peninsula Arabic". Glottolog 2.2. Leipzig: Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology.