شیء ناشناس پرنده

مطالعات یوفوشناس‌ها نشان داده‌است که اکثر گزارش‌های مربوط به یوفوها، درباره اجسام متعارف یا پدیده‌های طبیعی است که به اشتباه شناسایی شده‌اند‌. اجسام و پدیده‌هایی مانند هواپیماها، بالون‌ها‌، فانوس‌های دریایی، ماهواره‌ها‌ و اجرام آسمانی مانند شهاب‌سنگ‌ها‌، ستاره‌های پرنور و سیارات نزدیک به زمین هستند. همچنین درصد کمی از گزارش‌ها جعلی هستند. کمتر از ۱۰ درصد رویت‌ها، پس از بررسی علمی و مناسب، بدون دلیل باقی می‌مانند و می‌توان اشیاء مربوط به آن‌ها را به معنای دقیق، "ناشناخته" طبقه‌بندی کرد.

طرفداران فرضیه وجود زیست هوشمند فرازمینی (ETH) ادعا می‌کنند که گزارش‌های غیرقابل توجیه و حل نشدنی، مربوط به رویت فضاپیماهای بیگانگان هستند. در حالی که ممکن است این گزارش‌ها صرفاً مربوط به پدیده‌های طبیعی دیگری باشند که به دلیل کمبود اطلاعات علمی یا کمبود تحقیقات شناسایی نشده‌اند.

اصطلاح یوفوشناسی (Ufology) و یوفوشناس (Ufologist)، برای کسانی به کار می‌رود که به صورت فردی و یا گروهی، گزارش‌ها و شواهد مربوط به رویت اشیاء پرنده ناشناخته یا یوفوها را مطالعه می‌کنند.

محققان و نهادهای غیرانتفاعی بسیاری درباره یوفوها تحقیق و مطالعه می‌کنند؛ از جمله کمیته ملی تحقیقات پدیده‌های هوایی (NICAP)، سازمان همه‌جانبه یوفو یا موفان (MUFON) و مرکز مطالعات یوفو (CUFOS).

یوفوها (بشقاب‌پرنده‌ها) به موضوعی رایج در فرهنگ مدرن تبدیل شده‌اند و حوادث مربوط به رویت آن‌ها یکی از پدیده‌های اجتماعی مورد بررسی در جامعه‌شناسی و روانشناسی است.

سایر دلایل

هواپیماهای بدون سرنشین، راکت‌های‌ شلیک شده از هواپیماها، موشک‌های ماهواره‌بر‌ و قطعات‌شان، قطعات خرد شده شهاب‌سنگ‌ها که به دلیل انعکاس نور خورشید نورانی و درخشان می‌شوند، نورانی شدن ابرها در ارتفاع‌پایین توسط خورشید، نورهای رنگی حاصل از سوختن ماهواره‌ها در جو، گلوله‌های منور نظامی، بالون‌های آزمایشی و هواشناسی، دایره‌های درخشان و روشن حاصل از انعکاس نور خورشید توسط سطوح خارجی هواپیماها، دنبالهٔ بخار هواپیماها، پرندگان، هالهٔ نورانیِ اطراف خطوط سیم‌های انتقال برق فشار قوی بر اثر احاطه شدن با کریستال‌های یخ در زمستان، چراغ بدنهٔ هواپیماها، امواج انعکاس‌یافتهٔ رادارهای دوربرد روی صفحهٔ رادار (بر اثر تغییرات محلیِ جو)، سراب نوریِ جو، سراب الکترونیکیِ یونوسفری و...

برخی از هواپیماهای پیشرفته و یا سری که ممکن است افراد بر اساس مشاهدات‌شان، به اشتباه آن‌ها را به عنوان یوفو و شئ پرنده ناشناخته معرفی کرده باشند:

• نورث امریکن ایکس-۱۵ (دهه ۱۹۵۰ و ۱۹۶۰ میلادی)
• نورثروپ وای‌بی-۴۹ (اواخر دهه ۱۹۴۰ و اوایل دهه ۱۹۵۰ میلادی)
• نورثروپ گرومن بی-۲ اسپیریت (دهه ۱۹۸۰ و ۱۹۹۰ میلادی)

هواپیماهایی مانند وای‌بی-۴۹ و بی-۲ که به بال‌دیس هم معروف هستند، از بغل به شکل یک بشقاب‌پرنده و از پایین به شکل یک شیء مثلثی نورانی دیده می‌شوند.

• حادثه رازول در سال ۱۹۴۷، که مهم‌ترین حادثهٔ مربوط به رویت بشقاب پرنده هاست.
• حادثه لانی زامورا در سال ۱۹۶۴ که در شهر ساکورو اتفاق افتاد.
• حادثه رندلزهام که در سال ۱۹۸۰ اتفاق افتاد و به رازولِ بریتانیا معروف شد.
• در ۹ دسامبر ۱۹۶۵، بسیاری از مردم جسم عجیبی را دیدند که داخل جنگل‌های پنسیلوانیا سقوط کرد.
• صبح ۲۷ دسامبر ۱۹۸۰، دو تن از افراد نیروی هوایی انگلیس جسم فلزی نورانی را در آسمان مشاهده کردند.
• بین سال‌های ۱۹۸۹ تا ۱۹۹۰ صدها نفر وجود اجسام مثلثی شکل بزرگی را در آسمان بلژیک گزارش دادند.
• در ۵ ژانویه ۲۰۰۰، یک تاجر و چند مأمور پلیس جسم بزرگ نورانی‌ای را در حال حرکت در آسمان دیدند.
• گروهی از افسران بازنشسته آمریکایی بعد از سال‌ها مدعی شدند که اشیای پرنده ناشناس بارها روی تأسیسات هسته‌ای آمریکا در سراسر این کشور پرواز کرده‌اند. آن‌ها همچنین مدعی شدند که این اشیای پرنده سیستم موشکی پدافند هوایی این تأسیسات را از کار می‌انداختند.
• در سال ۱۳۸۳ گزارش‌هایی از مشاهدهٔ گوی‌های درخشان در آسمان بابل، مرزن‌آباد، مشکین‌شهر و بعد از آن در شهرهای دیگر ایران مخابره شد.
• در اول سپتامبر سال ۲۰۱۰ دولت چین اعلام کرد یک بشقاب‌پرنده باعث لغو پروازهای فرودگاه شهر هانگجو، مرکز استان ججیانگ در شرق چین شدند.
• در هفدهم آبان ۱۳۸۹ جسمی موشک مانند در غرب آسمان لس آنجلس دیده شد. مسئولین نظامی و هوانوردی از اینکه این جسم چه بوده‌است اظهار بی‌اطلاعی کردند.
• در ۴ دسامبر ۲۰۱۲ نیروی دریایی ژاپن تصویر سقوط یک بشقاب‌پرنده را در سواحل این کشور منتشر کرد.

در دورهٔ جدید که اخبار و گزارش‌های مربوط به رؤیت یوفوها در جهان به اوج رسید، ایران نیز در بین کشورهایی قرار گرفت که نه‌تنها پیگیری اخبار مربوط به یوفوها در آن طرفداران زیادی پیدا کرد، بلکه تعدادی از رویدادها (رویت‌ها) و گزارش‌های مهم در این کشور رخ داد.

در این بین، یکی از رویدادها اهمیت و اعتبار بیشتری داشت: شیء ناشناس پرنده ای که در بامداد روز ۱۹ سپتامبر سال ۱۹۷۶ (۲۸ شهریور ۱۳۵۵) در تهران دیده شد. بر اساس گزارشی از این ماجرا که در ۳۱ اگوست ۱۹۷۷ (۱۳۵۶) منتشر شد، ساعت ۱۲:۳۰ نیمه‌شب ۱۹ سپتامبر تلفن‌هایی از منطقهٔ شمیران به نیروی هوایی ارتش ایران زده می‌شود و طی آن، خبر رؤیت یک شیء پرندهٔ ناشناس در افق شمالی گزارش می‌شود. دقایقی بعد، برج مراقبت فرودگاه مهرآباد تهران حضور این جسم را در رادار خود تأیید می‌کند و بلافاصله یک فروند هواپیمای شکاری اف-۴ فانتوم از همدان عازم می‌شود و اقدام به تعقیب آن می‌کند.
برای چندین سال خبری از رویت یوفوها در ایران نبود؛ تا اینکه اوایل سال ۱۳۸۳ و با مشاهده اشیاء نورانی در برخی شهرها، بار دیگر اسم بشقاب‌پرنده بر زبان‌ها افتاد. اولین گزارش‌ها از مرزن‌آباد و سپس بابل و مشکین‌شهر آغاز شد؛ جایی که گوی‌های نورانی می‌توانست علاوه بر این‌که موجب وحشت اهالی شود، حتی خسارات زیادی به‌جای گذارد. این پدیده که هم‌زمان در برخی از کشورهای جهان هم رؤیت شد، به‌سرعت مورد بررسی قرار گرفت و نتیجه به‌زودی مشخص شد. آذرگوی‌های گلوله‌ای، که یک پدیدهٔ نادر ولی شناخته‌شده‌است. البته در مورد بابل، گونه‌ای از تخلیهٔ انرژی ژئوفیزیکی علت اصلی حادثه اعلام شد، اما مشکین‌شهر نه‌تنها پایان داستان آذرخش‌های گلوله‌ای را رقم زد، بلکه فصل جدید اخبار مربوط به بشقاب‌پرنده‌ها نیز از همان‌جا آغاز شد.

گزارش‌های اخیر درمورد یوفو

۲۵ و ۲۶ فروردین ۱۳۸۳ خبرگزاری‌ها خبر مشاهده شیء ناشناس نورانی را در آسمان مشکین‌شهر و اردبیل دادند، بلافاصله صدا و سیما تصاویری که توسط یک دوربین آماتور (ساده) از این اجرام تهیه شده بود منتشر ساخت و بدین ترتیب موج جدید آغاز شد. خبرگزاری ایرنا در کمتر از ۷۲ ساعت بیش از ۶ خبر از رؤیت این اجرام در آسمان شهرهای مختلف ایران از مشکین‌شهر و اهواز و اردبیل گرفته تا گنبدکاووس و تبریز و اراک و اشنویه و سنندج و… منتشر کرد.

گزارش اول از دو شیء پرندهٔ ناشناس در آسمان سخن می‌گفت که تلألوئی با رنگ‌های مختلف داشتند و حرکت‌هایی نامشخص در آسمان انجام می‌دادند هنوز دربارهٔ این گزارش نمی‌توان اظهار نظر کرد، چرا که هیچ داده مشخصی از آن وجود ندارد. اما در بقیهٔ موارد با شیء درخشان در افق جنوب غرب یا شمال غرب مواجه شدیم که حتی از آن هم تصاویری تهیه و پخش شد. به غیر از گزارش اول که مانند رؤیت بسیاری از اجرام پرنده اطلاعات ناقص و نامشخصی دارد، برای بقیهٔ پاسخ قاطعی وجود دارد. چیزی که حتی باور آن نیز مشکل است که چطور چنین شمار زیادی از مردم و رسانه‌ها به آن بی‌توجه بوده‌اند.

گزارش ایرنا از دیده شدن این شیء در تبریز را مرور کنید:

«تعدادی از شاهدان عینی گفتند یک شیء نورانی را چهارشنبه شب در آسمان تبریز مشاهده کرده‌اند. به گفته آنان، این شیء که طیف‌هایی از نورهای قرمز، آبی و سبز از آن به سرعت ساطع می‌شده‌است، مقارن ساعت ۲۰:۳۰ چهارشنبه در جنوب آسمان تبریز در منطقهٔ ولیعصر رؤیت شد، در طرفین این شیء نورانی دو بازوی نورانی خط‌گونه وجود داشت. یکی از شاهدان افزود، این شیء از سمت شرق به غرب با سرعتی بسیار کند و غیر محسوس در حرکت بود.»

«یک شیء نورانی بار دیگر سه شنبه شب در ارتفاع پائین در ضلع جنوبی شهر گنبد کاووس دیده شد. به گفتهٔ منابع مردمی، این شیء از ساعت ۲۰ تا ۲۲:۳۰ دقیقه در آسمان ظاهر شده و رنگهای مختلف از خود انعکاس می‌داد. این شیء نورانی، کم‌کم در آسمان ناپدید شد. دوشنبه شب نیز یک شیء نورانی در ارتفاع پایین در ضلع جنوبی شهر گنبد کاووس مشاهده شده بود.»

ایرنا گزارش داده بود که «این شیء به مدت ۹۰ تا۱۲۰ دقیقه در آسمان ظاهر شده و رنگهای مختلف از خود انعکاس می‌داد. از این شیء نورانی، دو نور جدا شده و کم‌کم در آسمان ناپدید شد.»

«در ساعت ۲۲:۱۵ پنج شنبه ۱۸ خرداد ۱۳۹۱ شیئی نورانی به مدت ۱۰ دقیقه در ضلع شمالی آسمان گنبد کاووس مشاهده شد که ابتدا به صورت حبابی بود که داخل آن یک نور روشنی بود، سپس این حباب به دوقسمت تقسیم شد و یک شکل مخروطی کنار آن تشکیل شد و در آخر به‌صورت غباری آسمان را گرفت و ناگهان ناپدید شد.»

آذر ۱۳۹۵ شیء بزرگ از آسمان مازندران رد شد و به گفته شاهدان عینی بی‌سیم پلیس و آنتن تمام تلفن‌های خانگی و تلفن‌های همراه تا چند ساعت قطع بودند. اما صحت آن را تاکنون هیچ منبع رسمی اعلام نکرده‌است.

یکی از تحقیقات رسمی انجام شده درباره رویدادهای مربوط به یوفوها، پروژه کتاب آبی بود که طی آن، ۱۲۶۱۸ مورد از گزارش‌های رویت یوفوها بررسی شدند.

پروژه کتاب آبی (۱۹۵۲–۱۹۶۹)

یکی از وقایع تاثیرگذار در شکل‌گیری پروژه کتاب آبی (Project Blue Book)، مشاهدهٔ کِنِت آرنولد (تاجر و هوانورد آمریکایی) در ۲۴ ژوئن ۱۹۴۷ بود‌. آرنولد ادعا کرد هنگامی که در نزدیکی کوه رینیر پرواز می‌کرده، ۹ شیء پرنده درخشان را در حال پرواز به صورت پلکانی با سرعتی حداقل ۱۲۰۰ مایل بر ساعت (۱۹۰۰ کیلومتر بر ساعت) دیده‌است که یکی از آن‌ها هلالی شکل، و بقیه بیشتر شبیه به دیسک (بشقاب) بودند.

بلافاصله پس از این گزارش، صدها مورد مشاهده از اشیاء معمولاً بشقاب‌مانند در سراسر ایالات متحده و همچنین برخی کشورها گزارش شد. خبرسازترین آن‌ها، مشاهده ۹ شیء دیسک‌مانند دیگر توسط خدمه هواپیمایی یونایتد در ۴ ژوئیه ۱۹۴۷ بود که بر فراز آیداهو پرواز می‌کردند. چند روز بعد، حادثه رازول که معروف‌ترین رویداد مربوط به یوفوهاست، اتفاق افتاد و در ۸ ژوئیه ۱۹۴۷، پایگاه نیروی هوایی ایالات متحده در رازول، بیانیه‌ای مطبوعاتی منتشر کرد و گفت که یک «بشقاب‌پرنده» در نزدیکی یک مزرعه در رازول سقوط کرده و قطعات آن پیدا شده است. این خبر تا صدور اطلاعیهٔ بعدی نیروی هوایی در صدر خبرها بود. ارتش متعاقباً اطلاعیه‌ای صادر کرد و گفت که جسم موردنظر یک بالون هواشناسی بوده‌است.

در ۹ ژوئیه ۱۹۴۷، ادارهٔ اطلاعات نیروی هوایی ایالات متحده، با کمک اف‌بی‌آی، مطالعه‌ای محرمانه را در مورد بهترین گزارش‌های بشقاب پرنده، از جمله گزارش آرنولد و خدمهٔ پرواز یونایتد ایرلاینز آغاز کرد. سه هفته بعد، آن‌ها یک برآورد اطلاعاتی منتشر کردند که ویژگی‌های اشیاء مشاهده شده را توصیف می‌کرد (از جمله این‌که آن‌ها اغلب به‌صورت دیسک‌مانند و فلزی گزارش می‌شدند) و به این نتیجه رسیدند که اجسامی ناشناخته واقعاً در حال پرواز هستند. تحقیقات بعدی فرماندهی تجهیزات هوایی در پایگاه نیروی هوایی رایت-پترسون در اوهایو به همین نتیجه رسید. ژنرال ناتان توئینینگ یک مطالعهٔ رسمی گسترده در مورد این اجسام بشقاب‌مانند آغاز کرد که به پروژه‌های نشانه (Project Sign) (۱۹۴۹–۱۹۴۷)، کینه (Project Grudge) (۱۹۵۱–۱۹۴۹) و در نهایت پروژه کتاب آبی (۱۹۵۲–۱۹۶۹) منجر شد.

دکتر جی الن هاینک، اخترفیزیکدان، استاد فیزیک و یوفوشناس آمریکایی، از جمله کسانی بود که در پروژه کتاب آبی و دو پروژه قبلی مشارکت داشت. در طول دو دهه‌ فعالیت پروژه کتاب آبی، این گروه بیش از ۱۲٬۶۰۰ مورد گزارش از رؤیت بشقاب‌پرنده‌ها را دریافت کرد و در مورد آن‌ها تحقیقاتی انجام داد.

ویدیوهای منتشر شده توسط وزارت دفاع ایالات متحده آمریکا (۲۰۲۰)

در آوریل ۲۰۲۰، وزارت دفاع ایالات متحده آمریکا سه ویدیو از «پدیده‌های هوایی توضیح‌ناپذیر» را از حالت طبقه‌بندی خارج و منتشر کرد.

این ویدیوها که مربوط به وقایع رویت اشیای ناشناس پرنده یواس‌اس تئودور روزولت (۲۰۱۵) و حادثه رویت شیء ناشناس پرنده یواس‌اس نیمیتز (۲۰۰۴) بودند، قبلاً در سال‌های ۲۰۱۷ و ۲۰۱۸ میلادی درز کرده بودند.

یکی از این ویدیوها که به گفته نیویورک تایمز دو خلبان جنگنده‌های نیروی دریایی در سال ۲۰۰۴ ضبط کرده‌اند، شیء پرنده‌ای را نشان می‌دهد که بالاتر از سطح آب در اقیانوس اطلس در حال پرواز است. دو ویدیوی دیگر که در سال ۲۰۱۵ فیلمبرداری شده‌اند، اشیاء پرنده‌ای را نشان می‌دهند که یکی از آن‌ها در حال چرخش است. در این ویدیو صدای خلبان شنیده می‌شود که می‌گوید: "نگاه کن پسر! دارد می‌چرخد!"

• فهرست مشاهده یوفوهای گزارش شده
• حادثه رازول
• برخورد نزدیک
• رؤیت یوفو در ایران
• اشیای پرنده ناشناخته در آسمان تهران (۱۳۵۵)
• پروژه کتاب آبی
• پرونده‌های ایکس
• بشقاب‌پرنده
• رائلیان
• منطقه ۵۱

۹. بری پارکر، (۱۹۹۸). زندگی بیگانه: جستجو برای خارج از کشور و فراتر از آن، ترجمه: مهدی محمدی عزیزآبادی، نشر هیرمند، تهران.

• گزارش‌ها یو فوها در آرشیو ملی انگلستان
• جزوهٔ آموزشی سیا بایگانی‌شده در ۱ اکتبر ۲۰۱۹ توسط Wayback Machine