شان پن
شان جاستین پن (انگلیسی: Sean Justin Penn؛ زادهٔ ۱۷ اوت ۱۹۶۰) بازیگر، کارگردان، نویسنده و تهیه‌کنندهٔ آمریکایی است. او برای نقش‌آفرینی در فیلم‌های رودخانه مرموز (۲۰۰۳) و میلک (۲۰۰۸) برندهٔ دو جایزهٔ اسکار بهترین بازیگر نقش اول مرد شده‌است.
| شان پن | |
|---|---|
پن در ۲۰۰۸ | |
| نام در زمان تولد | شان جاستین پن |
| زادهٔ | ۱۷ اوت ۱۹۶۰ (۶۲ سال) سنتا مونیکا، کالیفرنیا، ایالات متحده |
| پیشه |
|
| سال‌های فعالیت | ۱۹۷۴–اکنون |
| همسر(ها) |
|
| شریک(های) زندگی | شارلیز ترون (۲۰۱۳–۲۰۱۵) |
| فرزندان | ۲، از جمله دیلن پن |
| والدین | لئو پن آیلین راین |
| خویشاوندان | کریس پن (برادر) مایکل پن (برادر) |
پن فعالیت بازیگری را در تلویزیون و با حضور در قسمتی از مجموعهٔ تلویزیونی خانه کوچک (۱۹۷۴) به کارگردانی پدرش، لئو پن آغاز کرد. او بازیگری در فیلم را در ۱۹۸۱ با حضور در درام شیپور خاموشی آغاز کرد و در دههٔ ۱۹۸۰ در نقش‌های گوناگونی از فیلم‌ها، از جمله اوقات خوش در ریجمونت های (۱۹۸۲) و پسران بد (۱۹۸۳) ایفای نقش کرد. پن برای ایفای نقش در درام‌های جنایی از فاصله نزدیک (۱۹۸۶)، ایالات گریس (۱۹۹۰) و راه کارلیتو (۱۹۹۳) مورد توجه منتقدان قرار گرفت. او با بازی در درام راه رفتن مرد مرده (۱۹۹۵) به بازیگری برجسته بدل شد و برای نخستین بار نامزد دریافت جایزهٔ اسکار و جایزهٔ بهترین بازیگر مرد از جشنواره فیلم برلین شد. او بار دیگر برای ایفای نقش در درام-کمدی رذل و دوست‌داشتنی (۱۹۹۹) ساختهٔ وودی آلن و درام من سم هستم (۲۰۰۱) نامزد دریافت دو جایزهٔ اسکار شد. نقش‌آفرینی پن در سال ۲۰۰۳ برای رودخانه مرموز و در سال ۲۰۰۹ برای میلک دو جایزهٔ اسکار بهترین بازیگر مرد را در پی داشت. او برای اون خیلی دوست‌داشتنیه (۱۹۹۷) برندهٔ جایزهٔ بهترین بازیگر مرد از جشنواره کن و برای فیلم مستقل جارو جنجال (۱۹۹۸) و ۲۱ گرم (۲۰۰۳) برندهٔ جایزهٔ بهترین بازیگر مرد در جشنواره فیلم ونیز شد.
پن فعالیت کارگردانی یک فیلم بلند را در دونده هندی (۱۹۹۱) تجربه کرد و این فعالیت با درام نگهبان گذرگاه (۱۹۹۵) و فیلم معمایی قول (۲۰۰۱) ادامه یافت؛ این سه فیلم با نظرات مثبت منتقدان همراه بودند. چهارمین فیلم بلند او، درام زندگی‌نامه‌ای به‌سوی طبیعت وحشی (۲۰۰۷) با استقبال منتقدان همراه بود و نامزد دو جایزهٔ اسکار شد. پن علاوه بر کار سینمایی، به فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی نیز پرداخته‌است؛ از جمله انتقاد از دولت جورج دبلیو. بوش، تماس با روسای جمهور کوبا و ونزوئلا و کارهای بشردوستانه وی پس از توفند کاترینا در سال ۲۰۰۵ و زمین‌لرزه ۲۰۱۰ هائیتی.
زندگی شخصی
پن در ماهِ اوت ۱۹۶۰ در سانتا مونیکای ایالت کالیفرنیا در ایالات متحده آمریکا به دنیا آمد. پدرش، لئو پن، کارگردان یهودی، که به دلیل مخالفت با مک‌کارتیسم در لیست سیاه قرار گرفت، و مادرش، «ایلین ریان»، یک ایرلندی-ایتالیایی و پیرو مذهب کاتولیک بود. او دو برادر به نامهای کریس پن (هنرپیشه) و مایکل پن (موسیقی‌دان) دارد.
او شوهر سابق مدونا خوانندهٔ مشهور آمریکایی است. آن‌ها در سال ۱۹۸۸ میلادی و پس از آن‌که شان پن در پی یک اختلاف زناشویی با «چوب بیسبال» به مدونا حمله کرد و او را کتک زد، از هم جدا شدند. البته این ماجرا بعد از جدایی توسط مدونا تکذیب شد. بعدها، پن با رابین رایت آشنا شد و در سال ۱۹۹۶، در حالی که دو بچه از ازدواج پیشینش داشت با او ازدواج کرد.
حرفه
بازیگری
نخستین تجربه بازیگری شان پن، در فیلم زمان‌های هیجانی در بلندی‌های هیجانات در سال ۱۹۸۲ بود. وی برای فیلم‌های رودخانه میستیک و میلک جایزه اسکار بهترین بازیگر نقش اول مرد را دریافت کرده‌است. او همچنین برای سه فیلم من سام هستم، راه رفتن مرد مرده و رذل و دوست‌داشتنی هم نامزد جایزه اسکار شده بود. بازی وی و در تلفات جنگ ۱۹۸۹ ساخته برایان دی پالما در نقش یک گروهبان بسیار خشن در جنگ ویتنام مورد توجه منتقدان قرار گرفت. پن در سال ۱۹۹۳ بار دیگر جلوی دوربین برایان دی پالما رفت و در کنار آل پاچینو در فیلم راه کارلیتو به ایفای نقش پرداخت و به چهره تبدیل شد. شان پن در سال ۲۰۰۳ در چهار فیلم بازی کرد که دو فیلم از میان آن‌ها او را به اوج قلهٔ موفقیت رساندند. وی با فیلم رودخانه میستیک کلینت ایستوود با بازی درخشان خود برای اولین بار به جایزه اسکار بهترین بازیگر نقش اول مرد رسید. در سال ۲۰۰۸ نیز با بازی در فیلم میلک ساخته گاس ون سنت به اوج بازگشت و بیش از پیش بازی او مورد توجه منتقدین و عموم قرار گرفت و برای بار دوم برنده جایزه اسکار بهترین بازیگر نقش اول مرد شد.
کارگردانی
در سال ۱۹۹۱ اولین کارگردانی خود را با فیلم دونده هندی تجربه کرد. او دو فیلم دیگر نیز با بازی جک نیکلسون با نامهای نگهبان گذرگاه ۱۹۹۵ و قول (۲۰۰۱) کارگردانی کرده‌است. در فیلم قول، میکی رورک نیز به ایفای نقشی کوتاه پرداخت. وی در ۲۰۰۷ فیلم به‌سوی طبیعت وحشی را کارگردانی کرد و به توفیقات زیادی دست یافت.
کارهای بشر دوستانه و فعالیت‌های اجتماعی
پن یکی از فعالان حقوق بشر در یونیسف می‌باشد.
پیام به بوش
در اکتبر ۲۰۰۲ پن مبلغ ۵۶٫۰۰۰ دلار برای یکسری تبلیغ به واشینگتن پست پرداخت کرد که در آن تبلیغات، از جرج بوش، رئیس‌جمهور آمریکا، خواسته می‌شد روند خشونت‌ها را پایان ببخشد. تبلیغات به صورت نامه‌های سرگشاده نوشته شد و در جهت مخالفت با حمله احتمالی به عراق و جنگ‌های ضدتروریسم بود.
سفر به عراق
او در دسامبر ۲۰۰۲ سفر کوتاهی به عراق داشت. وی در عراق به تهیه تصاویر و گزارش‌های مختلف شهرها و وضعیت مردم این کشور پرداخت.
حمایت از اعتراض‌ها در ایران و مصر
شان پن پس از سرکوب مردم معترض به نتایج انتخابات ۱۳۸۸ توسط دولت ایران با اعتصاب غذا این اقدام را محکوم نمود. شان پن در اکتبر ۲۰۱۱ به جمع معترضین مصری در میدان التحریر قاهره پیوست. او در این جمع گفت:
- «جهان از انقلاب شجاعانه مصر با هدف کسب آزادی الهام گرفته‌است و اینکه روشن است که آزادی در یک شب به دست نمی‌آید. هنوز مبارزه در پیش است و موضوعاتی مانند انتقال قدرت از نظامیان به مردم در دستور کار قرار دارد.»
این بازیگر آمریکایی از مبارزات مردم ایران و «شجاعت» جوانان ایرانی ستایش کرد
حمایت از جنبش زن زندگی آزادی
این بازیگر آمریکایی در مراسم اهدای جوایز سینمایی گولدن گلوب از جنبش زن زندگی آزادی در ایران و زنان افغانستان یاد و از «شجاعت» جوانان ایرانی ستایش کرده است.
به گفته او رویای برخورداری از آزادی یک کالای لوکس نیست و برای به دست آوردنش باید جنگید و فداکاری کرد.
سفر به ایران
در ژوئن ۲۰۰۵ شان پن در سفری پنج روزه به عنوان خبرنگار روزنامهٔ سان‌فرانسیسکو کرونیکل از ایران دیدار کرد. و مجموعه گزارش‌های خود از رویدادها و مصاحبه‌های پیش از انتخابات نهمین دوره ریاست جمهوری ایران را در روزنامهٔ سان‌فرانسیسکو کرونیکل به چاپ رساند. او در این سفر به عنوان خبرنگار در نماز جمعه شرکت کرد با مهدی هاشمی رفسنجانی، سید حسن خمینی، اکبر هاشمی رفسنجانی و نیز جمعی از اهالی سینما دیدار کرد. او پس از بازگشتش به آمریکا، در نامهای سرگشاده به جرج دبلیو بوش، دیک چینی و کاندولیزا رایس نوشت:
| ” | شما می‌خواهید یک رویکرد خصمانه نسبت به ایران در حال حاضر داشته باشید؟ اجازه بدهید به شما چیزی در مورد ایران بگویم؛ چرا که من در آنجا بودم ولی شما نبودید. ایران کشور فوق‌العاده‌ای است. واقعاً فوق‌العاده. شما فکر می‌کنید تنفرهای خودش را دارد؟ درست مانند ایالات متحده آمریکا که تنفرهایش را دارد. شما فکر می‌کنید یک رژیم فاسد دارد؟ همانند ایالات متحده که رژیم فاسدی دارد. آیا یک سلاح هسته‌ای می‌خواهد؟ شاید. اما آیا ما یکی نداریم؟ اما مردم ایران مردم عالی‌ای هستند. و ما با حمله نظامی به ایران، فرصتی برای متحد کردن یک کشور بزرگ را به نفرت علیه ما تبدیل می‌کنیم؛ و بااین کار یکی از امیدوارکننده‌ترین متحدان آینده‌مان در دهه‌های بعد را از دست می‌دهیم. من دارم در مورد اکثریت جوانان صحبت می‌کنم، که در تفکرشان بیشترین طرفدار جدایی دین و سیاست هستند. این جوانان الهام‌بخش‌ترین کسانی هستند که من در هر نقطه بر روی این سیاره ملاقاتشان کردم. اگر شما واقعاً چیزی در مورد ایران می‌دانید، این دقیقاً همان چیزی است که من بهش اشاره کردم. | “ |
زلزله هائیتی
پن به عنوان سفیر افتخاری در کشور هاییتی کارش را آغاز کرد، ابتدای فعالیتش را با رساندن داروهای مُسکن به آسیب‌دیدگان زلزله آغاز کرد و پس از آن مدیریت کمپ توانبخشی مجدد به حادثه‌دیدگان را برعهده داشت. او فعالیت‌های دیگری چون آواربرداری، تعمیر خانه‌های آسیب‌دیده و همچنین راه‌اندازی یک مرکز درمانی را در هاییتی انجام داد و بخاطر کارهای انسان دوستانه بسیار زیادی که بعد از زلزله سال ۲۰۱۰ هائیتی انجام داد، سفیر صلح هائیتی نامیده شد.
فیلم‌شناسی
| سال | عنوان |
|---|---|
| ۱۹۸۱ | شیپور خاموشی |
| ۱۹۸۲ | سه‌گانه اسب آبی |
| اوقات خوش در ریجمونت های | |
| ۱۹۸۳ | پسران بد |
| تجارت پرمخاطره | |
| سامرزپل | |
| ۱۹۸۴ | کرکرها |
| مسابقه با ماه | |
| ۱۹۸۵ | شاهین و آدم‌برفی |
| ۱۹۸۶ | از فاصله نزدیک |
| سورپرایز شانگهای | |
| ۱۹۸۸ | رنگ‌ها |
| قضاوت در برلین | |
| ۱۹۸۹ | ضایعات جنگ |
| ما فرشته نیستیم | |
| ۱۹۹۰ | ایالات گریس |
| آبی خنک | |
| ۱۹۹۲ | کروز کنترل |
| ۱۹۹۳ | راه کارلیتو |
| ۱۹۹۵ | راه رفتن مرد مرده |
| ۱۹۹۷ | معشوق |
| اون خیلی دوست‌داشتنیه | |
| دور برگردان | |
| بازی | |
| استخر هوگو | |
| ۱۹۹۸ | جارو جنجال |
| خط باریک سرخ | |
| ۱۹۹۹ | جان مالکوویچ بودن |
| رذل و دوست‌داشتنی | |
| ۲۰۰۰ | بالا در ویلا |
| پیش از آغاز شب | |
| وزن آب | |
| ۲۰۰۱ | من سم هستم |
| ۲۰۰۳ | پالی شور مرده‌است |
| همه چیز درباره عشق است | |
| رودخانه مرموز | |
| ۲۱ گرم | |
| ۲۰۰۴ | قتل ریچارد نیکسون |
| ۲۰۰۵ | مترجم |
| ۲۰۰۶ | همه مردان پادشاه |
| ۲۰۰۷ | پرسپولیس |
| ۲۰۰۸ | الان چه اتفاقی افتاد |
| تندر استوایی | |
| میلک | |
| ۲۰۱۰ | بازی منصفانه |
| ۲۰۱۱ | درخت زندگی |
| اینجا باید همان‌جا باشد | |
| ۲۰۱۲ | آمریکایی‌ها |
| ۲۰۱۳ | جوخه گانگستر |
| زندگی پنهان والتر میتی | |
| ۲۰۱۵ | تفنگدار |
| ۲۰۱۶ | فیلم پرندگان خشمگین |
| آوای خورشید | |
| ۲۰۱۹ | پروفسور و مرد دیوانه |
| ۲۰۲۱ | روز پرچم |
| ساگی باتم |
منابع
- ↑ Brisco, Elise. "Sean Penn and Leila George finalize divorce after having a 'COVID wedding' in 2020". USA TODAY (به انگلیسی). Retrieved April 24, 2022.
- ↑ "Sean Penn Biography (1960-)". FilmReference.com. Retrieved January 13, 2014.
Sean Justin Penn; born August 17, 1960, in Santa Monica (some sources cite Burbank or Los Angeles), CA...
- ↑ "Sean Penn". Biography.com (به انگلیسی). A&E Television Networks. Retrieved 14 August 2020.
Sean Justin Penn was born on August 17, 1960, in Santa Monica, California. His father, Leo, was an actor and director. His mother, Eileen Ryan, was an actress. Penn grew up in Los Angeles and attended Santa Monica High School along with fellow students and future actors Emilio Estevez, Charlie Sheen and Rob Lowe....
- ↑ Staff and agencies (۷ سپتامبر ۲۰۰۵). "Leak sinks Penn's rescue mission hopes". The Guardian (به انگلیسی). Retrieved 8 October 2021.
- ↑ No more free passes to famous men who abuse women, The Washington Post
- ↑ «شان پن به معترضین مصری در میدان التحریر پیوست». پایگاه خبری آفتاب. ۹ مهر ۱۳۹۰. دریافت‌شده در ۱ شهریور ۱۳۹۲.
- ↑ Sean Penn (31 March 2010). "An Open Letter to the President...Four and a Half Years Later" (به انگلیسی). The Huffington Post. Retrieved 9 September 2014.
پیوند به بیرون
- شان پن در IMDb
- شان پن در بانک اطلاعات اینترنتی برادوی
- شان پن در توییتر