سفیدرود

بر اساس بررسی‌های انجام شده در طرح جامع شیلاتی طی سال‌های ۱۳۷۳ و ۱۳۷۴ در ناحیه دهانه رودخانه سفیدرود تا سد سفیدرود و سر شاخه‌های قزل‌اوزن و شاهرود، ۴۵ گونه و زیرگونه ماهی متعلق به ۳۶ جنس و ۱۷ خانواده شناسایی شده که در بین ماهی‌های مهاجر عمده‌ترین آن‌ها عبارتند از: اوزون برون، تاس ماهی، ماهی سفید، کپور معمولی، سس ماهی، لای ماهی، اسبله، سفید کولی، شاه کولی، سیاه کولی و البته ماهی‌های خانواده کپور بیشترین فراوانی را به خود اختصاص داده‌اند. رودخانه سفیدرود از لحاظ مهاجرت و زاد و ولد آبزیان بخصوص گونه‌های ماهیان خاویاری و گونه‌های ماهیان استخوانی از رودخانه‌های منحصربه فرد در حوزه جنوبی دریای خزر می‌باشد.

کم‌آبی

احداث بی ضابطه سدهای متعدد در بالادست و رودخانه‌های قزل اوزن و شاهرود سبب کم‌آبی این رود شده و این رودخانه که در گذشته حتی دارای قابلیت کشتیرانی کوچک و متوسط بود این قابلیت را از دست داده‌است.

آلودگی

فاضلاب انسانی و خانگی، پساب صنعتی و بیمارستانی بدون تصفیه مستقیماً در طول مسیر و سموم و کودهای کشاورزی بدون مدیریت از بالادست راهی رودخانه و دریاچه سد سفیدرود می‌شوند این آب سپس مورد استفاده کشاورزی، آبزی پروری و آشامیدنی قرار می‌گیرد؛ و سپس به دریای خزر می‌ریزد

نام بومی آن به ویژه در استان گیلان، اسپی بیه یا اسپی رو می‌باشد که در زبان گیلکی معنی رود سفید را می‌دهد. نام غیر بومی آن مختلف و معمولاً ترجمه‌های متفاوت نام بومی می‌باشد:

برخی از اوستاشناسان سفید رود را همان رود دائیتی در اوستا می‌دانند.

ابوالقاسم عبدالله بن محمد القاشانی در تاریخ الجایتو از این رود با عنوان سپیدرود یاد می‌کند و چنین می‌نویسد:

و سپیدرود با زنگان رود آمیخته، از کوه‌های گیلان منحدر، به میان گیلان می‌گذرد. بر سمت شمال متوجه دریا، ما بین مشرق و مغرب، شرقی از خطهٔ لیاهجان است، بر حدود آن.

نام‌های غیر بومی این رود را می‌توان در سه گروه، رده‌بندی کرد؛ نام‌های غیربومی دوران مهاجمان باستانی یونانی، مهاجمان اسلامی عربی، مهاجمان مغولی آلتائی، معاصر ایرانی. توجه شود که همگی این نام‌ها از خاستگاه (چهل چشمه) تا دهانه رود را در بر می‌گرفته‌است.

یونانی‌ها از زمان سفر اکتشافی پاتروکلس (سردار سلوکی) به رودخانه سفیدرود، «آماردوس» می‌گفتند.آماردوس، پنداشته می‌شود که نام این رود نزد مهاجمان یونانی‌تبار بوده‌است. این نام امروزه کاربرد ندارد. دیاکونوف نام قدیم سفیدرود را آماردوس ذکر می‌کند و می‌نویسد «منطقهٔ کوهستانی واقع در جنوب شرقی مسیر پایین رود ارس و نواحی مصب قزل اوزن که توسط قبایل کادوسیان و کاسپی‌ها مسکون بوده مطیع ماد نگشته و جز آن سرزمین محسوب نمی‌شود. یونانیان نام این رود را از قوم جنگجوی آمارد که در مازندران و شرق گیلان می‌زیستند، اخذ نموده‌اند.

النهرالابیض، نامی است که مهاجمان اسلامی عربی به کار می‌بردند. در زبان عربی، النهر به معنی رود، و الابیض به معنی سفید، می‌باشند.

هولان موران نخستین نامی است که مهاجمان مغول در این باره به کار بردند. سپس، ایشان در دوره تسلط، این نام را به قزل اوزن، تغییر دادند. هر دو این نام‌ها به معنی رود سرخ می‌باشند. نام قزل اوزن، امروزه بر پاره‌ای از این رود تا پیش از پیوستن به رود شاهرود، اطلاق می‌گردد. برای نمونه، کتاب نزهةالقلوب که در سال ۷۴۰ (قمری) نوشته شده این رود را به مغولی هولان‌موران خوانده که همان معنای نام ترکی آن را داراست.

سفیدرود این رود در محافل رسمی و اداری است نام درست آن سپیدرود است.

• باشگاه فوتبال سپیدرود رشت
• سد سفیدرود

• ابراهیم پورداوود؛ آناهیتا