سه‌گنبد

برخی در وجه تسمیه این بنا قدیمی می‌گویند: این بنا بخاطر وجود سه گنبد در سه طبقه آن بدین نام مشهور است و گروهی از مورخان نیز عقیده دارند که وجود دو بنای دیگر که در مجاورت روستائی بنام چهریق از دهستان‌های شهرستان سلماس وجود داشته‌است علت نامگذاری این مجموعه به سه گنبد می‌باشد.

ساختمان فعلی دو طبقه‌است و در چهار سمت آن دریچه‌هایی وجود دارد. طبقهٔ اول به نام سردابه که دارای پوششی قوس‌دار است و بدین وسیله از طبقهٔ دوم مجزا می‌شود. در کوچک طبقهٔ اول ۱/۷۰ متر ارتفاع دارد. طبقهٔ دوم که اتاق مقبره خوانده می‌شود دارای دری به ارتفاع ۲/۵۰ متر است. به عبارت دیگر، بنای استوانه‌ای شکل مدور دارای دخمه‌ایست که قسمت فوقانی آن را به وسیلهٔ آجر تبدیل به بنایی شامل اتاق مقبره کرده‌اند و مدخل آن در یک قالب معماری پر نقش و نگار محاط شده و در بدنهٔ استوانه‌ای برج تعبیه شده‌است؛ درگاه ورودی آن در میان طاق‌های سطحی واقع شده و از لحاظ معماری زینت خاصی به آن بخشیده‌است. مصالح قسمت تحتانی از سنگ و قسمت فوقانی آن از آجر است.

سه گنبد یادگاری از دوره سلجوقیان است که همه ساله به‌عنوان یکی از جاهای دیدنی استان آذربایجان مورد بازدید گردشگران زیادی قرار می‌گیرد. این اثر در تاریخ ۱۵ آذر ۱۳۱۴ هجری شمسی با شماره ثبت ۲۴۲ به‌عنوان یکی از آثار ملی به ثبت رسید.

سه گنبد در زمینی ساخته شده كه اطرافش را قبور زیادی اشغال کرده و احتمالا زمین مزبور صحن آن بوده است كه عده‌ای را پس از مرگ به‌لحاظ قدسیت محل در آنجا دفن كرده‌اند. در این صورت، قبوری كه در صحن مزبور وجود دارند، مربوط به طبقه ممتاز روحانی‌ها، سرداران و تجار و اشراف است.

• بر پایهٔ داده‌هایی در اطلاعات شهری ارومیه