سد سردار
سد سردار یا سد گل سردار مربوط به دوره قاجار بوده و در جاده بوکان به میاندوآب، روستای اوچ‌تپه واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۹ مهر ۱۳۷۸ با شمارهٔ ثبت ۲۴۶۲ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.
| سد سردار | |
|---|---|
| نام | سد سردار |
| کشور | ایران |
| اطلاعات اثر | |
| نام‌های دیگر | سد قورمیش |
| کاربری | سد |
| دیرینگی | دوره قاجار |
| دورهٔ ساخت اثر | دوره قاجار |
| اطلاعات ثبتی | |
| شمارهٔ ثبت | ۲۴۶۲ |
| تاریخ ثبت ملی | ۱۹ مهر ۱۳۷۸ |
سد سردار در ۴ کیلومتری روستای اوچ‌تپه بوکان قرار دارد و حدوداً از روستای کل‌تپه قورمیش ۱۵۰ متر فاصله دارد. اهالی بوکان، این بنا را از آثار عزیزخان مکری سردار کل در بوکان می‌دانند.
سد گل سردار در روستای قرمیش شهرستان بوکان و منتهی‌الیه جلگهٔ وسیعی قرار دارد که کوهستان عظیم قراول در حد شرقی آن واقع شده‌است.
بنای این سد به دوره ساسانی برمیگردد، سدگل سردار بوکان در معبری به پهنای ۱۸۰ تا ۲۰۰ متر در پایین و ۳۰۰ متر در بالا زده شده و دیوارهٔ آن توسط ۶ پایهٔ مدور بزرگ که به فاصله ۳۰ متری یکدیگر قرار دارد پشتیبانی می‌شود.
ارتفاع این سد در قسمت شمال غربی و بین ۱۰ تا ۱۵ متر است و دهانه و آبریز سد نیز در قسمت غربی همین بخش قرار دارد که بر روی لایه سنگی کوه واقع است.
دریاچه پشت سد به وسعت ۵ کیلومتر در جبههٔ شمالی و بین ۱۰ تا ۱۵ کیلومتر در جبههٔ شرقی-غربی بوده‌است. آب این به مصرف آبیاری و زراعت زمین‌های حاشیهٔ شمالی و شرقی جاده بوکان-میاندوآب زراعت استفاده می‌کنند.
جستارهای وابسته
پانویس
- ↑ «سد تاریخی سردار بوکان در معرض نابودی کامل+تصاویر». شبکه اطلاع‌رسانی راه دانا. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۴-۲۴.
- ↑ «دانشنامهٔ تاریخ معماری و شهرسازی ایران‌شهر». وزارت راه و شهرسازی. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۶ اکتبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۰ اکتبر ۲۰۱۹.
- ↑ «بررسی باستان شناختی و معرفی سد روستای قورمیش بوکان» (PDF). مجله ایران ورجاوند. ۱۳۹۸.
- ↑ علی صدرایی، دایره معارف بناهای تاریخی ایران در دوره اسلامی، ۴۵.
- ↑ یوسف حسن‌زاده، یادگارهای ایزیرتو، ۷.
منابع
- صدرایی علی، دائرةالمعارف بناهای تاریخی ایران در دوره اسلامی، بناهای عام المنقعه، حوزهٔ هنری سازمان تبلیغات اسلامی، تهران ۱۳۷۹