حساب کاربری
​
تغیر مسیر یافته از - سدهٔ ۱۰ (میلادی)
زمان تقریبی مطالعه: 3 دقیقه
لینک کوتاه

سده ۱۰ (میلادی)

سده ۱۰ میلادی یا قرن دهم (میلادی) در تقویم گریگوری به فاصله سال‌های ۹۰۱ تا ۱۰۰۰ میلادی گفته می‌شود.


سده‌ها: سده ۹ - سده ۱۰ - سده ۱۱
دهه‌ها: ۹۰۰ ۹۱۰ ۹۲۰ ۹۳۰ ۹۴۰ ۹۵۰ ۹۶۰ ۹۶۰ ۹۷۰ ۹۸۰ ۹۹۰

فهرست

  • ۱ رویدادها
  • ۲ چهره‌های برجسته
  • ۳ یافته‌ها و نوآوری‌ها
  • ۴ دهه‌ها و سال‌ها
  • ۵ منبع

رویدادها

  • آغاز سده‌های میانه گرم.
  • شماری از وایکینگ‌ها در شمال فرانسه جاگیرشدند.
  • پیدایش کلونی، نخستین سامان هم‌پیمان دینی.
  • ۹۱۰ (میلادی)؛ پارانتاکای یکم از دودمان چولا پاندایاها را از هندوستان به سری‌لانکا بیرون‌راند.
  • ۹۱۷ (میلادی)؛ بلغاری‌ها ارتش بیزانس را در جنگ آنخیالوس درهم‌شکستند.
  • ۹۲۷ (میلادی)؛ استقلال نخستین کلیسای ملی در اروپا، کلیسای پدرشاهی بلغارستان.
  • تاخت‌وتاز سواران مجار در اروپای باختری.
  • ۹۶۵ (میلادی)؛ روس‌های کیفی به خزرستان تاختند و آنان را شکست‌دادند.
  • ۹۶۶ (میلادی)؛ میژکوی یکم نخستین دوک لهستان به کیش مسیحی درآمد.
  • ۹۸۸ (میلادی)؛ ولادیمیر یکم شاهزاده روس‌های کیفی مسیحی‌شد.
  • فروپاشی بخش مرکزی پایین تمدن مایا.
  • برآمدن تولتک در مکزیک.
  • عصر طلایی پوئبلوهای باستان.
  • فروپاشی موراویای بزرگ.
  • آغاز ساخت نیایشگاه بودایی در باگان میانمار.
  • ۹۳۲ (میلادی)؛ نخستین بهره‌بری جنگی از باروت در چین.
  • برپایی پادشاهی همبسته کروات به رهبری تومیسلاو.
  • پادشاهی‌هایی در شهرهای بندری شبه‌جزیره مالایا
  • برآمدن فاطمیان در خاور الجزایر.
  • نفوذ سوئد به دریای سیاه رسید.
  • نوبه مسیحی به کامیابی و نیروی جنگی توانمند رسید.
  • آغاز فرهنگ می‌سی‌سی‌پی
  • بیزانس به بالاترین اندازه توانمندی جنگی و اقتصادی رسید.
  • ۹۸۸ (میلادی)؛ پدیدآمدن دوبلین.
  • گوزن شمالی در سوئد از میان رفت.
  • شیرها در قفقاز از میان‌رفتند.

چهره‌های برجسته

  • توپیلتسین سه آکتال کتسالکوآتل فرمانروای نیمه‌افسانه‌ای تولتک.
  • عبدالرحمان سوم فرمانروای کوردوبا
  • آدیکاوی پامپا شاعر کاننادازبان.
  • سیمئون بزرگ امپراتور بلغارستان.
  • نیکه‌فوروس دوم امپراتور روم شرقی.
  • اوتوی بزرگ امپراتور مقدس روم.
  • ادموند یکم پادشاه انگلستان
  • یوانیس یکم امپراتور روم شرقی.
  • راننا شاعر کاننادازبان.
  • هوگو کاپه.
  • هویان تسان.
  • گزا فرمانروای مجارها.
  • اوتوی دوم امپراتور مقدس روم.
  • تئوفانو همسر اوتوی دوم.
  • تایلاپای دوم هندی.
  • تزار ساموئیل فرمانروای بلغارستان.
  • ژانگ سیژون ستاره‌شناس و مهندس مکانیک چینی.
  • ولادیمیر یکم.
  • باسیل دوم امپراتور روم شرقی.
  • اوتوی سوم امپراتور مقدس روم.
  • فردوسی.
  • محمد بن جریر طبری.
  • لی فانگ پژوهشگر و دانشنامه‌نویس چینی.
  • اریک سرخ یابنده گرینلند.
  • لیف اریکسون، پسر اریک سرخ و یابندهٔ آمریکا.
  • عبیدالله المهدی بالله بنیادگذار دودمان فاطمی مصر.
  • امپراتور تایتسو بنیادگذار دودمان سونگ در چین.
  • پارانتاکای یکم فرمانروای دودمان چولا در هندوستان.
  • ابن سینا فیلسوف و دانشمند ایرانی.
  • هارالد یکم، پادشاه نروژ.
  • ابوریحان بیرونی
  • زکریای رازی

یافته‌ها و نوآوری‌ها

  • کاربرد رازک در آبجوسازی.
  • کاربرد پیکان‌های آتشین و کاربرد باروت در آن به دست چینیان.
  • ساخت نیایشگاه بریهادیسوارار در هندوستان.

دهه‌ها و سال‌ها

‎

منبع

  • نویسندگان ویکی‌پدیای انگلیسی، 10th century. (نسخه ۱۲ ژوئیه ۲۰۰۷)
هزارهسده
۹ پ‌م: ۹۰ پ‌م ۸۹ پ‌م ۸۸ پ‌م ۸۷ پ‌م ۸۶ پ‌م ۸۵ پ‌م ۸۴ پ‌م ۸۳ پ‌م ۸۲ پ‌م ۸۱ پ‌م
۸ پ‌م: ۸۰ پ‌م ۷۹ پ‌م ۷۸ پ‌م ۷۷ پ‌م ۷۶ پ‌م ۷۵ پ‌م ۷۴ پ‌م ۷۳ پ‌م ۷۲ پ‌م ۷۱ پ‌م
۷ پ‌م: ۷۰ پ‌م ۶۹ پ‌م ۶۸ پ‌م ۶۷ پ‌م ۶۶ پ‌م ۶۵ پ‌م ۶۴ پ‌م ۶۳ پ‌م ۶۲ پ‌م ۶۱ پ‌م
۶ پ‌م: ۶۰ پ‌م ۵۹ پ‌م ۵۸ پ‌م ۵۷ پ‌م ۵۶ پ‌م ۵۵ پ‌م ۵۴ پ‌م ۵۳ پ‌م ۵۲ پ‌م ۵۱ پ‌م
۵ پ‌م: ۵۰ پ‌م ۴۹ پ‌م ۴۸ پ‌م ۴۷ پ‌م ۴۶ پ‌م ۴۵ پ‌م ۴۴ پ‌م ۴۳ پ‌م ۴۲ پ‌م ۴۱ پ‌م
۴ پ‌م: ۴۰ پ‌م ۳۹ پ‌م ۳۸ پ‌م ۳۷ پ‌م ۳۶ پ‌م ۳۵ پ‌م ۳۴ پ‌م ۳۳ پ‌م ۳۲ پ‌م ۳۱ پ‌م
۳ پ‌م: ۳۰ پ‌م ۲۹ پ‌م ۲۸ پ‌م ۲۷ پ‌م ۲۶ پ‌م ۲۵ پ‌م ۲۴ پ‌م ۲۳ پ‌م ۲۲ پ‌م ۲۱ پ‌م
۲ پ‌م: ۲۰ پ‌م ۱۹ پ‌م ۱۸ پ‌م ۱۷ پ‌م ۱۶ پ‌م ۱۵ پ‌م ۱۴ پ‌م ۱۳ پ‌م ۱۲ پ‌م ۱۱ پ‌م
۱ پ‌م: ۱۰ پ‌م ۹ پ‌م ۸ پ‌م ۷ پ‌م ۶ پ‌م ۵ پ‌م ۴ پ‌م ۳ پ‌م ۲ پ‌م ۱ پ‌م
۱:   ۱   ۲   ۳   ۴   ۵   ۶   ۷   ۸   ۹ ۱۰
۲: ۱۱ ۱۲ ۱۳ ۱۴ ۱۵ ۱۶ ۱۷ ۱۸ ۱۹ ۲۰
۳: ۲۱ ۲۲ ۲۳ ۲۴ ۲۵ ۲۶ ۲۷ ۲۸ ۲۹ ۳۰
۴: ۳۱ ۳۲ ۳۳ ۳۴ ۳۵ ۳۶ ۳۷ ۳۸ ۳۹ ۴۰
آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.