سامور
رود سامور (به روسی: Самур، به ترکی آذری: Samurçay، به لزگی: Самурвацl، به روتولی: Самыр) رودخانهای در جمهوری خودمختار داغستان است که بخشی از مسیر پاییندست آن، مرز میان داغستان و جمهوری آذربایجان را تشکیل میدهد.
سامور Самыр | |
---|---|
نام محلی | خطای {{نام بومی}}: یک برچسب زبان IETF باید در پارامتر {{{1}}} وارد شود () |
مکان | |
کشور | روسیه، جمهوری آذربایجان |
ناحیه | قفقاز |
شهرستان | داغستان، قوسار، خاچماز |
شهر | سامورچای |
ویژگیهای ظاهری | |
سرآب | قفقاز بزرگ |
• مکان | ناحیه روتولسکی، داغستان، روسیه |
• مختصات | ۴۱°۳۶′۴۲″ شمالی ۴۷°۱۶′۵۶″ شرقی / ۴۱٫۶۱۱۶۷°شمالی ۴۷٫۲۸۲۲۲°شرقی |
• ارتفاع | ۳٬۶۴۸ متر (۱۱٬۹۶۹ فوت) |
دهانه | دریای کاسپین |
• مکان | داغستان، روسیه |
• مختصات | ۴۱°۵۴′۳۸″ شمالی ۴۸°۲۹′۱″ شرقی / ۴۱٫۹۱۰۵۶°شمالی ۴۸٫۴۸۳۶۱°شرقی |
طول | ۲۱۶ کیلومتر (۱۳۴ مایل) |
اندازهٔ حوضه | ۷٬۳۳۰ کیلومتر مربع (۲٬۸۳۰ مایل مربع) |
دبی | |
• مکان | رودخانههای طاهرچای و اوغار و رودهای جمهوری آذربایجان در پایان به دریای کاسپین میپیوندند. |
• میانگین | ۷۵ متر مکعب بر ثانیه (۲٬۶۰۰ فوت مکعب بر ثانیه) |
ویژگیهای حوضه | |
ریزابهها | |
• چپ | خالاخور |
• راست | رود اوسوخ |
این رودخانه از بلندیهای ۳۶۰۰ متری به نام «قوتونداغی» در داغستان سرچشمه میگیرد و طول آن ۲۱۶ متر است. مساحت حوضه آبریز رودخانه سامور ۴۴۰۰ کیلومتر مربع است. رودخانه به دریای خزر میریزد که بلندی مصب آن از سطح دریاهای آزاد ۲۸ متر پایینتر است.
منابع تأمین کننده آب رودخانه ۶۸ درصد برف، ۱۲ درصد باران و ۲۰ درصد آبهای زیرزمینی است. رودخانه در بهار و پاییز، جریانی تندابی دارد. بده (دبی) سالانه رودخانه ۷۵ متر مکعب در ثانیه است. متوسط گل آلودگی آن ۱۹۶۰ گرم در متر مکعب است.
بر روی رودخانه سدی به نام «سامور» احداث شده و کانالهای «سامور ـ آبشوران» و «سامور ـ دربند» آب آن را به زمینهای کشاورزی میرساند.
نام
نام سامور برای نخستین بار در آثار مؤلفان ایرانی و عرب ازجمله بلاذری، مقدسی، اصطخری و ابن حوقل در سدههای ۹ تا ۱۱ میلادی آورده شده است. برخی از پژوهندگان ریشه نام «سامور» را قفقازی و پارهای دیگر ترکی میدانند.
در سده نهم میلادی رودخانهای به نام سامور در ایران و در سده دهم در اورال ذکر شده است. افزون بر آن دژی به نام سامور در ایران در سده ۱۹ وجود داشته است. در کوبان دو منطقه مسکونی به نام سامور و در ارمنستان روستایی به نام سامورلو وجود داشته است.
منابع
- ↑ RIVERS OF AZERBAIJAN: Samur çayi Retrieved on 6 November 2010
- ↑ Самур, Great Soviet Encyclopedia. Retrieved on 21 June 2020
- Soviet Union. A Geographical Survey. Progress Publishers. Moscow ۱۹۷۶
- امیراحمدیان، بهرام، جغرافیای قفقاز، انتشارات بینالمللی الهدی، تهران ۱۳۷۷.