سازمان حج و زیارت

تا سال ۱۳۵۱ امور حج و زیارت ایران توسط بخشی از وزارت کشور انجام می‌شد. در این سال با تصویب هیئت وزیران وقت، کلیهٔ امور مربوط به حج به سازمان اوقاف (زیرنظر نخست‌وزیری) واگذار شد.

در سال ۱۳۵۸ با تصویب شورای انقلاب، اداره کل حج و زیارت وابسته به سازمان اوقاف به «سازمان حج و زیارت» تبدیل و بدین ترتیب سازمان ذیل وزارت ارشاد تشکیل شد.

با تصویب مجلس شورای اسلامی در سال ۱۳۶۳، سازمان حج و زیارت و سازمان اوقاف ادغام شدند و «سازمان حج و اوقاف و امور خیریه» تشکیل شد.

در سال ۱۳۷۰ با آغاز سفر زائران پس از وقفه‌ای سه ساله، با تصویب شورای‌عالی اداری، حج و اوقاف دگربار از هم تفکیک شدند و سازمان مستقل «حج و زیارت» تحت نظر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تشکیل شد.

شورای‌عالی اداری در ۱۲۷مین جلسه خود در ۲۴ خرداد ۱۳۸۴ با تثبیت وضعیت موجود، سازمان حج و زیارت را سازمانی دولتی، مستقل و وابسته به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دانست که بر پایه سیاست‌های مصوب نظام، اندیشه‌های خمینی و رهنمودهای مقام رهبری و رئیس‌جمهوری اداره می‌شود و رئیس آن با هماهنگی نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت توسط وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی معین می‌شود.

محمدرضا توسلی محلاتی، سید محمد موسوی خوئینی‌ها، مهدی کروبی، محمد محمدی ری‌شهری، سید علی قاضی عسکر و سید عبدالفتاح نواب نمایندگان ولی فقیه و سرپرست حجاج در این سازمان پس از انقلاب بوده‌اند.

رئیس این سازمان از سال ۱۳۶۳ تا ۱۳۷۰ قبل از تفکیک از سازمان اوقاف و از سال ۱۳۷۰ تا ۱۳۸۲ بعد از مستقل شدن سازمان حج و زیارت به مدت ۱۹ سال با محمدحسین رضایی بود و از سال ۱۳۸۲ تا ۱۳۸۵ سید احمد زرهانی، از سال ۱۳۸۵ تا ۱۳۸۸ مصطفی خاکسار قهرودی، از سال ۱۳۸۸ تا ۱۳۹۱ علی لیالی، از سال ۱۳۹۱ تا ۱۳۹۲ سید احمد موسوی، از سال ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۵ سعید اوحدی، از سال ۱۳۹۵ تا ۱۳۹۷ حمید محمدی، از سال ۱۳۹۷ تا ۱۴۰۰ علیرضا رشیدیان، از ۱۹ بهمن ۱۴۰۰ تا ۳۰ بهمن ۱۴۰۱ سید صادق حسینی رؤسای این سازمان بوده‌اند.

عتبات عالیات عراق

سازمان حج و زیارت در سال ۲۰۱۲ میلادی، با ذکر آمار گردشگران و زائران ایرانی اعلام کرد که هر ساله بیش از یک میلیون و دویست هزار ایرانی، از طریق مرز زمینی و هوایی به کشور عراق اعزام می‌شوند.

حج و عمره

هرساله ۱۰ ها هزار نفر زائر به مدیریت سازمان حج و زیارت از ایران به حج و عمره میروند

سفر زیارتی سوریه

پس از دستور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی مبنی بر لزوم توقف پروازهای حج عمره به مقصد عربستان تا زمانی که این کشور تکلیف دو مأمور خاطی خود را روشن کند پروازهای ایرانی از تهران و دیگر شهرهای کشور به مقصد عربستان از تاریخ ۲۵ فروردین ۱۳۹۴ متوقف شد.

در ۱۹ فروردین ۱۴۰۲ در پی دیدار وزیر امور خارجه ایران و وزیر خارجه عربستان سعودی مقرر شد تا سفر عمره دوباره از سرگیری شود.

• پایگاه اطلاع‌رسانی سازمان حج و زیارت جمهوری اسلامی ایران
• خبرگزاری حج و زیارت
• پایگاه اطلاع‌رسانی ادارهٔ آموزش کارگزاران سازمان حج و زیارت
• اماکن خدماتی/اداری سازمان حج و زیارت در کتاب اول