زنجبیل
زنجبیل (نام علمی: Zingiber officinale)، (از پارسی میانه سَنگیپِل، نیز در برخی متون قدیمی شنگویر) گیاهی گلدار از خانواده زنجبیلیان است و زمین‌ساقه (ریزوم) آن بعنوان ادویه در آشپزی و گیاه دارویی در طب سنتی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این گیاه بومی جنوب شرق آسیا است و برگ‌هایی سرنیزه‌ای به رنگ سبز براق و ساقه‌های باریک و نی‌مانند دارد. گل‌های آن سبز مایل به زرد با لبه‌ای ارغوانی و لکه‌های کرم‌رنگ و گل‌آذین مخروطی و کوچک و سنبله‌ای متراکم است که در تابستان از زمین‌ساقه بیرون می‌زند.
| زنجبیل | |
|---|---|
| 1896 color plate from Köhler's Medicinal Plants | |
رده‌بندی علمی 
| |
| فرمانرو: | گیاهان |
| کلاد: | نهان‌دانگان |
| کلاد: | تک‌لپه‌ای‌ها |
| کلاد: | تک‌لپه‌ای‌های برگ‌بیدی |
| راسته: | Zingiberales |
| تیره: | Zingiberaceae |
| سرده: | Zingiber |
| گونه: | Z. officinale |
| نام دوبخشی | |
| Zingiber officinale | |
اطلاعات تغذیه‌ای
ترکیبات اصلی و اساسی زنجبیل شامل انواع قندها (از ۵۰ تا ۷۰ درصد)، چربی‌ها (از ۳ تا ۱۸ درصد)، اولئورزین (از ۴ تا ۵/۷ درصد) و ترکیبات سوزاننده (از ۱ تا ۳ درصد) می‌باشد.
۱ قاشق غذاخوری زنجبیل تازه (معادل ۶ گرم) حاوی ۵ کالری، ۱ گرم کربوهیدرات و به مقدار ناچیزی چربی، پروتئین و فیبر می‌باشد.
برش زنجفیل | |
| Nutritional value per ۱۰۰ گرم (۳٫۵ اونس) | |
|---|---|
| انرژی مواد خوراکی | ۳۳۳ کیلوژول (۸۰ کیلوکالری) |
17.77 گرم | |
| شکرها | 1.7 گرم |
| فیبر غذایی | 2 گرم |
0.75 گرم | |
1.82 گرم | |
| ویتامین‌ها | مقدار %DV |
| ویتامین ب۱ | 2% ۰٫۰۲۵ mg |
| ویتامین ب۲ | 3% ۰٫۰۳۴ mg |
| ویتامین ب۳ | 5% ۰٫۷۵ mg |
| پانتوتنیک اسید | 4% ۰٫۲۰۳ mg |
| ویتامین ب۶ | 12% ۰٫۱۶ mg |
| اسید فولیک | 3% ۱۱ μg |
| ویتامین ث | 6% ۵ mg |
| ویتامین ای | 2% ۰٫۲۶ mg |
| مواد مغذی معدنی | مقدار %DV |
| Calcium | 2% ۱۶ mg |
| Iron | 5% ۰٫۶ mg |
| Magnesium | 12% ۴۳ mg |
| منگنز | 11% ۰٫۲۲۹ mg |
| فسفر | 5% ۳۴ mg |
| Potassium | 9% ۴۱۵ mg |
| Sodium | 1% ۱۳ mg |
| روی | 4% ۰٫۳۴ mg |
| سایر مواد تشکیل‌دهنده | مقدار |
| آب | 79 گرم |
| |
| Percentages are roughly approximated using US recommendations for adults. Source: USDA Nutrient Database | |
پیشینه
زنجبیل از زمان‌های دور به کار برده می‌شده و هنوز هم در طب سنتی چین جایگاه باارزشی دارد. در ایران باستان نیز این گیاه با نام ژنگویر شناخته شده بوده‌است و از ایران و کشورهای عربی به سوی غرب، گسترش یافت. در غرب، پزشکی یونانی به نام «دیوسکوریدس» نخستین بار در سده یکم میلادی کاربرد درمانی زنجبیل را ثبت کرد. سده‌ها پیش از آن، این گیاه عطردار از کشورهای خاور دور به اروپا صادر می‌شده‌است و تا سده‌های میانه، به عنوان یک ماده اولیه آشپزی در اروپا کاملاً شناخته شده بود.
امروزه این گیاه در بیشتر مناطق استوایی کشت می‌شود. آشنایان با پزشکی هندی آیورودا از آن به عنوان داروی جهانی نام می‌برند؛ این امر نه تنها به خاطر خواص ضد قارچی، ضد باکتری آن است، بلکه به خاطر اثر تسکین بخش آن بر روی دستگاه گوارش هم هست، که اینها باعث شده هندیان بیش از ۲۰۰۰ سال زنجبیل را مصرف کرده‌اند و یکی از بهترین شفابخش‌های طبیعی برای درمان بیماری‌های مسافرت، حالت تهوع و سرگیجه در غرب مطرح کرده و برخلاف بعضی داروهای مرسوم این بیماری‌ها هیچ عوارض جانبی منفی ندارد.
در پژوهشی که در دانمارک انجام شد به ۴۰ نفر از دانشجویان نیرو دریایی یک گرم پودر زنجبیل و به ۴۰ نفر دیگر مقداری دارونما داده و مشاهده شد زنجبیل به مراتب در کاهش دفعات استفراغ و از بین بردن عرق سرد مؤثر بوده. بعضی کارشناسان، زنجبیل را برای درمان تهوع صبحگاهی دوران حاملگی توصیه می‌کنند. البته لازم به تذکر است در این خصوص همیشه با پزشک مشورت شود.
زنجبیل دارای ترکیباتی همچون گینجرول است که گیرنده ۳ سروتونین در مرکز استفراغ (قسمتی در ساقه مغز) را مسدود می‌کند.
خواص زنجبیل
۱. حاوی جینجرول است که دارای خواص دارویی قوی دارد
زنجبیل دارای سابقه بسیار طولانی استفاده به اشکال مختلف در طب سنتی و طب جایگزین است. این ماده برای کمک به هضم غذا، کاهش حالت تهوع و مبارزه با آنفولانزا و سرماخوردگی استفاده شده‌است.
عطر و طعم بی نظیر زنجبیل از روغن‌های طبیعی آن ناشی می‌شود که مهم‌ترین آن‌ها جینجرول است.
جینجرول ترکیب اصلی فعال زیستی در زنجبیل است. این مسئول بسیاری از خواص دارویی زنجبیل می‌باشد.
طبق تحقیقات زنجبیل اثرات ضد التهابی و آنتی‌اکسیدانی قدرتمندی دارد. به عنوان مثال ممکن است به کاهش استرس اکسیداتیو کمک کند که نتیجه وجود بیش از حد رادیکال‌های آزاد در بدن است.
۲. می‌تواند تهوع بارداری را درمان کند
به نظر می‌رسد زنجبیل در برابر حالت تهوع بسیار مؤثر است.
این ممکن است به رفع حالت تهوع و استفراغ برای افرادی که تحت انواع خاصی از جراحی هستند، کمک کند. زنجبیل همچنین ممکن است به درمان حالت تهوع مرتبط با شیمی درمانی کمک کند اما مطالعات بیشتری در این زمینه روی انسان مورد نیاز است.
زنجبیل ممکن است یکی از موثرترین داروها برای درمان تهوع صبحگاهی در دوران بارداری باشد.
طبق مروری بر ۱۲ مطالعه که در مجموع بر روی ۱۲۷۸ زن باردار انجام شده، مشخص شد که مصرف ۱٫۱ تا ۱٫۵ گرم زنجبیل می‌تواند علائم تهوع را به میزان قابل توجهی کاهش دهد.
با این حال این بررسی به این نتیجه رسید که زنجبیل هیچ تأثیری در درمان استفراغ ندارد. اگرچه زنجبیل بی خطر تلقی می‌شود اما اگر باردار هستید قبل از مصرف مقادیر زیاد با پزشک خود صحبت کنید.
توصیه می‌شود زنان باردار نزدیک به زایمان یا سقط جنین از مصرف زنجبیل خودداری کنند. منع مصرف زنجبیل به دلیل اثر آن در خونریزی واژن و اختلالات لخته شدن است.
۳. ممکن است به لاغری و کاهش وزن کمک کند
طبق مطالعات انجام شده روی انسان و حیوانات، زنجبیل ممکن است در لاغری و کاهش وزن نقش داشته باشد.
یک بررسی در سال ۲۰۱۹ نتیجه گرفت که مکمل زنجبیل به‌طور قابل توجهی باعث کاهش وزن بدن، نسبت دور کمر به لگن و نسبت ران در افراد دارای اضافه وزن یا چاقی می‌شود.
مطالعه در سال ۲۰۱۶ بر روی ۸۰ زن مبتلا به چاقی نشان داد که زنجبیل همچنین می‌تواند به کاهش شاخص توده بدن (BMI) و سطح انسولین خون کمک کند. سطح بالای انسولین خون با چاقی همراه است.
شرکت کنندگان در مطالعه دوزهای روزانه نسبتاً بالا – ۲ گرم – پودر زنجبیل را به مدت ۱۲ هفته دریافت کردند.
همچنین در بررسی مقالات سال ۲۰۱۹ نتیجه‌گیری شد که زنجبیل تأثیر بسیار مثبتی بر لاغری و کاهش وزن دارد. با این حال مطالعات بیشتر مورد نیاز است.
شواهد در مورد نقش زنجبیل در جلوگیری از چاقی در مطالعات حیوانی قوی تر است.
موش‌هایی که به‌طور مداوم از آب زنجبیل یا عصاره زنجبیل استفاده می‌کردند، کاهش وزن بدن خود را مشاهده می‌کنند حتی در مواردی که رژیم‌های غذایی پرچربی نیز داشته باشند.
توانایی زنجبیل برای تأثیر در کاهش وزن ممکن است به مکانیسم‌های خاصی مربوط باشد از جمله توانایی آن در افزایش کالری سوزی یا کاهش التهاب.
اقلیم مناسب کاشت زنجبیل
زنجبیل بسیار به سرما حساس است و در برابر کم‌آبی نیز مقاومت ندارد. زنجبیل معمولاً در جنوب هند که از باران‌های موسمی بهره می‌برد یا اقلیم‌های مشابه آن رشد مناسبی دارد.
نگارخانه
منابع
- ↑ "{{{name}}}". Germplasm Resources Information Network (GRIN) online database.Error in the {{}}: The ID param is requred!
- ↑ {{cite web|url=http://nccih.nih.gov/health/ginger/%7Ctitle=Ginger, NCCIH Herbs at a Glance|date زنجفیل<ref>فرهنگ فارسی عمید
- ↑ "Ginger". NCCIH (به انگلیسی). Retrieved 2021-12-17.
- ↑ برابرنهاده‌های فرهنگستان زبان فارسی: دفتر هشتم بایگانی‌شده در ۱۹ ژانویه ۲۰۱۲ توسط Wayback Machine. بازدید: نوامبر ۲۰۱۱.
- ↑ Bone ME (۱۹۹۰). ، 45: 669 – 671Ginger root – a new antiemetic .The effect of ginger root on postoperative nausea and vomiting after major gynecological surgery. Aneasthesia.
- ↑ Abdel-Aziz H, Windeck T, Ploch M, Verspohl EJ (2006-01-13), "Mode of action of gingerols and shogaols on 5-HT3 receptors: binding studies, cation uptake by the receptor channel and contraction of isolated guinea-pig ileum", Eur J Pharmacol, 530 (1–2): 136–43, doi:10.1016/j.ejphar.2005.10.049, PMID 16364290