زبان طبرسرانی
یکی از زبان‌های منطقه قفقاز
زبان تَبَرسَرانی (طبرسرانی یا تبسرانی) زبانی قفقازی و رایج در جمهوری داغستان است که حدود یکصدوسی هزار تن گویشور دارد.این زبان که زیر شاخه‌ای از زبان لزگی بشمار می رود به دو گویش شمالی و جنوبی تقسیم می‌شود که زبان نوشتاری آن مبتنی بر اصولی گویش جنوبی آن است.
| تَبَرسَرانی | |
|---|---|
| табасаран чIал tabasaran ҫ̇al | |
| زبان بومی در | روسیه |
| منطقه | داغستان جنوبی |
| قومیت | قوم تبرسرانی |
شمار گویشوران | ۱۲۶٬۹۰۰ (۲۰۱۰ سرشماری) |
قفقازی شمال شرقی
| |
| وضعیت رسمی | |
زبان رسمی در | داغستان (روسیه) |
| کدهای زبان | |
| ایزو ۳–۶۳۹ | tab |
| گلاتولوگ | taba1259 |
خط نوشتاری
| Letter | IPA |
|---|---|
| А а | /ɑ/ |
| Аь аь | /æ/ |
| Б б | /b/ |
| В в | /v/ |
| Г г | /ɡ/ |
| Гг гг | /ɣ/ |
| Гъ гъ | /ʕ/ |
| Гь гь | /h/ |
| Д д | /d/ |
| Е е | /ɛ/، /jɛ/ |
| Ё ё | /jo/ |
| Ж ж | /ʒ/، /dʒ/ |
| Жв жв | /ʒʷ/ |
| З з | /z/، /dz/ |
| И и | /i/ |
| Й й | /j/ |
| К к | /kʰ/ |
| Кк кк | /k:/ |
| Къ къ | /q:ʰ/ |
| Кь кь | /qʼ/ |
| КӀ кӀ | /kʼ/ |
| Л л | /l/ |
| М м | /m/ |
| Н н | /n/ |
| О о | /o/ |
| П п | /pʰ/ |
| ПП пп | /p:/ |
| ПӀ пӀ | /pʼ/ |
| Р р | /r/ |
| С с | /s/ |
| Т т | /tʰ/ |
| Тт тт | /t:/ |
| ТӀ тӀ | /tʼ/ |
| У у | /u/ |
| Уь уь | /y/ |
| Ф ф | /f/ |
| Х х | /ɦ/ |
| Хъ хъ | /qʰ/ |
| Хь хь | /x/ |
| Ц ц | /tsʰ/ |
| Цц цц | /ts:ʰ/ |
| ЦӀ цӀ | /tsʼ/ |
| Ч ч | /tʃʰ/ |
| Чв чв | /tʃʷʰ/ |
| Чч чч | /tʃ:ʰ/ |
| ЧӀ чӀ | /tʃʼ/ |
| Ш ш | /ʃ/ |
| Шв шв | /ʃʷ/ |
| Щ щ | /ɕ/ |
| Ъ ъ | /ʔ/ |
| Ы ы | /ɨ/ |
| Ь ь | |
| Э э | /ɛ/ |
| Ю ю | /y/، /ju/ |
| Я я | /æ/، /jɑ/ |
نمونه زبانی
Uwu aldakurawu "Уву алдакураву" — "تو داری می افتی."
Uzuz uwu kkunduzuz "Узуз уву ккундузуз" — "من دوستت دارم."
Uwu fudžuwa? "Уву фужува?" — "تو کی هستی؟"
Fici wuna? "Фици вуна?" — "چطوری؟"
Zakur ʕürza "Закур гъюрза" — "فردا خواهم آمد"
Uzu kana qheza "Узу кана хъэза" — "برخواهم گشت"
منابع
- ↑ تَبَرسَرانی at اتنولوگ (18th ed., 2015)
- ↑ Nordhoff, Sebastian; Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, eds. (2013). "Tabassaran". Glottolog 2.2. Leipzig: Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology.