زالودرمانی

چنان‌که گزارش شده زالو درمانی ۱۵۰۰ سال قبل از میلاد مسیح در مصر انجام می‌شد. زالو درمانی در ایران، مصر، روم و یانام و بعدها در اروپا رواج پیدا کرد.

حکیم جرجانی در کتاب سوم ذخیره خوارزمشاهی اشاره‌ای به نحوه استعمال زالو و جایگاه درمانی آن کرده منفعت زالواندازی را بیشتر در بیماری‌های پوستی می‌داند و معتقد است ابتدا باید تن را با فصد و مسهل پاکیزه کرد و سپس زالو انداخت.

شیخ‌الرئیس ابن‌سینا باب مبسوطی پیرامون زالو دارد و چنین می‌فرماید:

از زالوهایی که کرک ریز و نرم دارند یا لاجوردی رنگ هستند پرهیز کنید زیرا دچار غشی، خونریزی، تب، سستی و قرحه‌های بدخیم خواهید شد. از زالویی استفاده شود که در آب‌های خزه‌دار که محل زیست قورباغه‌هاست نمو کرده و نه زالویی که در آبهای گل‌آلود سیاه بوده‌است.

سازمان غذا و داروی آمریکا در ۲۴ ژوئن ۲۰۰۴ استفاده از زالو را برای مقاصد پزشکی، قانونی اعلام کرد. البته گفتنی است که این مجوز تنها برای فروش و استفاده از زالو مختص جراحی های میکروسکوپی و جراحی پلاستیک بود. (در واقع سازمان غذا و دارو یا همان FDA) زالو را به عنوان یک «ابزار درمانی» تایید کرد نه خود درمان.

فرضیه پزشکی برای تاثیر زالودرمانی بر این است که تاثیر زالو درمانی احتمالا به دو فاکتور کلی بستگی دارد: اول اینکه با گاز گرفتن پوست طعمه توسط زالو، ترشح غدد بزاقی به داخل زخم تزریق می شود. دوم اینکه قسمت دیگری از این ترشحات با خون بلعیده شده مخلوط می شود تا در حالت مایع بماند.

به گزارش نشریه آنلاین Healthline ، ماده هیرودین موجود در بزاق زالو، می تواند خون را رقیق کرده و از لخته شدن آن جلوگیری می کند. از آنجایی که افراد مبتلا به دیابت خون غلیظ تری دارند، هیرودین می تواند با رقیق کردن خون به کاهش فشار روی قلب و سیستم قلبی عروقی کمک کند.

با این حال مطالعات همچنان درباره تاثیر واقعی و علمی زالودرمانی ادامه داشته و هنوز هم مطالعات زیادی در مجلات علمی چاپ می شود که از چگونگی تاثیر حکایت دارد.

بیماریهای قابل درمان با زالو

۱ـ بیماریهای پوستی ـ جوش: درمان بیماریهای پوستی یک از محدودهای مهم و ممتاز در زمینه زالو درمانی می‌باشد.

۲ـ صدمات: زالودرمانی موقعیت خوبی را در درمان کوفتگی ما صدمات خون مردگی و ورم کسب کرده‌است.

۳ـ جراحی پلاستیک و پیوند اعضاء

۴ـ بیماری‌های دستگاه حرکتی: بیماریهای دستگاه حرکتی شایعترین بیماری زمان حاضر می‌باشد.

۵ـ آرتروز Artherose: آرتروز به معنی فرسودگی مفصل می‌باشد و به‌طور طبیعی در افراد مسن شدیدتر ظاهر می‌شود.

۶ـ رماتیسم مفصلی Rhematism: در رماتیسم مفصلی به وسیله عمل روی کل تورم مفصل می‌باشد.

۷ـ بیماریهای چشمی: مقالات متعددی دربارهٔ استفاده موفقیت‌آمیز زالو درمانی در بیماریهای چشمی مختلف در دسترس است.

۸ـ تورم چشم‌ها: زالودرمانی نتایج موفقیت‌آمیزی در درمان تورم‌های چشمی زیر داشته‌است.

۹ـ بیماریهای گوش: ۲ الی ۴ زالو پشت هر گوشی در فواصل هر چند هفته تکرار شود تا نتیجه مطلوب حاصل گردد.

۱۰ـ بیماریهای قلبی عروقی ـ تنگی عروق: تنگی عروق سیاهرگی مربوط به گشادی رگ می‌شود که اغلب بر اثر تضعیف بافت پیوندی می‌باشد.

۱۱ـ اختلال گردش خون: اختلال گردش خون دست و پا (دست و پای سرد) به وسیله زالو درمانی در محدوده ستون مهره‌ها قابل درمان است. انگشتان ومناطقی که به عللی گانگرن شده‌اند. افراد دیابتیکی که از سردی و مورمور و گزگز پاها شکایت دارند کسانیکه از درد ساق پا و پاشنه

در حال حاضر به دلیل تقاضای زیاد جهانی برای خرید انواع زالو، تکثیر و پرورش زالو یکی از مشاغل به نسبت ساده و فوق العاده پرسود به شمار می رود. برخی گزارش ها قیمت هر یک عدد زالو در امریکا را بیش از 15 دلار آمریکا برآورد می کنند. خبرگزاری تسنیم در گزارشی در سال 1398 مدعی شد که درآمد کشور تایلند از پرورش زالو معادل درآمد نفتی کشور ایران است. خبرگزاری ایسنا همچنین در گزارشی مدعی می شود که هنوز هم ظرفیت بسیار زیادی در کشور برای درآمدزایی از پرورش زالو وجود داشته و باید برای آن حتما وام هایی در نظر گرفته شود.

زالوی پزشکی با (نام علمی: Hirudo medicinalis) جزء گروه خونخواران است. طول این زالو بین ۵ تا ۱۲ سانتیمتر است و گاهی تا ۲۵ سانتیمتر هم می‌رسد عرض آن حدود یک سانتیمتر است. رنگ آن متنوع است و غالباً زیتونی سیاه یا قهوه‌ای یا حنایی مایل به سیاه است.

• کلیاتی پیرامون زالو و زالودرمانی در طب سنتی ایران و طب نوین/ بخش آموزش سایت انجمن تحقیقات طب سنتی ایران