روش علمی
روش علمی یا به عبارت دقیق تر روش اثبات تجربی یک پدیده، به گسترهای از روشهای تحقیق اشاره دارد که برای بررسی پدیده ها، دست یافتن به دانش نوین، یا بازسازی و درهم آمیزی دانشهای پیشین بهکار میرود. یک روش پژوهشی برای اینکه علمی بهشمار آید باید بر پایه دادههای مشاهدهپذیر،تجربی واندازهگیری شونده ساخته شدهباشد و از یک رشته بنیادهای روشن استدلالی پیروی کند. به دیگرسخن، در روش دانشورانه، دادهها از راه مشاهده و آزمایش گردآوری میشوند، و پس از آن تدوین (فرمولبندی) شده و با فرضیه های موجود سنجیده میشوند. با اینکه رویهها در شاخههای گوناگون بررسی دانشوارانه ناهمسانیهایی دارند ولی شناسههای ویژهای وجود دارند که روش دانشوارانه را از روشهای دیگر دانش جدا میکنند. پژوهشگران علمی، برای آشکارنمایی یک پدیده انگارههایی را پیش کشیده و سپس پژوهشهای تجربی را برای آزمودن این انگارهها برنامهریزی میکنند.
تاریخچه
ابن هیثم ۵ قرن قبل از دانشمندان رنسانس روش علمی را که مبتنی بر آزمایش واقعی است پایه گذاشت.
ساختن یک سؤال
سؤال ساخته شده ممکن است به توضیح مشاهدات خاصی اشاره کند، برای مثال در سؤال "چرا آسمان آبی است؟" سؤال همچنین میتواند دارای پاسخ باز باشد، مانند سؤال "چگونه میتوانم دارویی خاص را برای درمان بیماری خاصی بسازم؟" که در این مرحله غالباً درگیر پیدا کردن و ارزیابی کردن بر اساس آزمایشات گذشته، مشاهدات علمی شخصی و/ یا ادعاها همراه با پیگیری کردن کار دیگر دانشمندان، میشویم. اگر پاسخ را بدانیم، میتواند سؤال دیگری که بر شواهد تأکید داشته باشد، مطرح شود. هنگام استفاده از روش علمی برای تحقیق، تعیین کردن یک سؤال خوب میتواند بسیار دشوار باشد و بر نتایج تحقیقات تأثیر گذار باشد.
فرضیه
فرضیه حدسی است که بر انیشتن علم؛ pkiouj-890که در حال طرح سؤال هستیم، بهوجود میآید، که میتواند برای هر رفتار ارائه شده توضیحی بدهد. فرضیه ممکن است بسیار علمی باشد. برای مثال اصل همسان سازی انیشتین یا فرضیهٔ فرانسیس کریک که میگوید: آرانای RNA، دیانای DNA را مجبور به ساختن پروتئین میکند. یا اینکه ممکن است دامنهٔ گستردهای داشتهباشد. برای مثال، گونههای ناشناختهای که در ژرفای ناشناختهٔ اقیانوسها زندگی میکنند. یک فرضیه آماری یک حدس در مورد یک جمعیت آماری داده شدهاست. به عنوان مثال، جمعیت، ممکن است افرادی که به یک بیماری خاص مبتلا هستند، باشد و حدس: یک داروی جدید بیماری برخی از این افراد را درمان خواهد کرد. معمولاً شرایط با فرضیات آماری، مرتبط با فرضیه بی اثر و فرضیههای جایگزین است. فرضیه بلااثر، حدسی است که بنا به فرضیات آماری اشتباه است. برای مثال اینکه داروی جدید بی تأثیر بوده و بیماران بهبود یافته با فاکتور شانس بهبود یافتهاند. محققان معمولاً میخواهند ثابت کنند که فرضیهٔ بلااثر درست نمیباشد. فرضیهٔ جایگزین نتیجهای است که آن را میخواهیم، که در این مثال دارو بهتر از شانس است. نتیجهگیری نهایی: فرضیه علمی بایستی فریبکارانه فرض شود، این به این معناست که نتیجهٔ احتمالی یک آزمایش را که با پیشبینیهای حاصل از فرضیه سازگار است را میتوان شناسایی کرد؛ در غیر این صورت، نمیتوان آن را بهطور معناداری مورد آزمایش قرار داد.
پیش بینی
این مرحله شامل تعیین عواقب منطقی فرایض می گردد. پس از آن یک یا چند پیش بینی برای آزمایشات بیشتر انتخاب می گردد. به نظر نمیرسد که یک پیش بینی فقط تصادفاً درست از آب در بیاید، و اگرپیش بینی صورت پذیرد بیشتر قانع کننده می شود؛ همچنین اگر پاسخی برای پیش بینی ها موجود نباشد، در دست داشتن شواهد قوی تر خواهد بود بر اثر درک طرفداری. ( به قسمت تضاد در گذشته مراجعه شود.) به طور مطلوب، پیش بینی بایستی فرضیه را از گزینه های احتمالی تشخیص دهد؛ اگر دو فرضیه دارای پیش بینی مشابهی باشند، شواهد پیش بینی درست نمیباشد، شواهد پیش بینی منحصر بفرد بوده و برای یک یا دو مورد دیگر نمیباشد. (این اظهارات در مورد قدرت نسبی شواهد می تواند از نظر ریاضی با استفاده از قضیه بایس صورت گیرد)
آزمایش و آزمون
این مرحله، تحقیق درباره امکان محقق شدن فرضیه پیش بینی شده در دنیای واقعی می باشد. دانشمندان (و دیگر افراد) با انجام آزمایشات فرضیه ها را آزمایش می کنند. هدف از یک آزمایش تعیین اینکه آیا مشاهدات دنیای واقعی با پیش بینی های حاصل از یک فرضیه مطابق است یا خیر، می باشد. اگر آنها مطابقت داشته باشند، اطمینان به این فرضیه افزایش می یابد؛ در غیر این صورت، اطمینان به آن کاهش می یابد. استانداردسازی بر مبنای علم اندازه گیری نیاز به اندازه گیری دقیق ثابت های بنیادی مانند ثابت پلانک هست که تاکنون اقدامی نشده وپیمان متردر ایران بلااثر مانده است
پروسه
روند کلی شامل ساختن حدس ها (فرضیه ها)، پیش بینی کردن از آنها به عنوان عواقب منطقی است و سپس انجام آزمایش ها براساس پیش بینی های صورت گرفته برای تعیین اینکه آیا حدس اولیه درست بوده است یا خیر.
منابع
- ↑ Oxford Dictionaries (May 2021). "Scientific Method" (به انگلیسی). Archived from the original on 21 August 2016. Retrieved 29 May 2021.
- ↑ Gorini, Rosanna (October 2003). "Al-Haytham the man of experience. First steps in the science of vision" (PDF). Journal of the International Society for the History of Islamic Medicine. 2 (4): 53–55. Retrieved 25 September 2008.
- ↑ Al-Khalili, Jim (4 January 2009). "The 'first true scientist'". BBC News. Retrieved 24 September 2013.
- ↑ "International Year of Light – Ibn Al-Haytham and the Legacy of Arabic Optics". Archived from the original on 1 October 2014. Retrieved 4 January 2015.
- ↑ G. J. Toomer. Review on JSTOR, Toomer's 1964 review of Matthias Schramm (1963) Ibn Al-Haythams Weg Zur Physik Toomer p. 464: "Schramm sums up [Ibn Al-Haytham's] achievement in the development of scientific method.".
- ↑ Civilization: The West and the Rest, by Niall Ferguson, p. 51
- ↑ (Gauch 2003، ص. 3)
- ↑ Schuster and Powers (2005), Translational and Experimental Clinical Research, Ch. 1. Link. This chapter also discusses the different types of research questions and how they are produced.
- ↑ This phrasing is attributed to Marshall Nirenberg.
- ↑ Note: for a discussion of multiple hypotheses, see Bayesian inference#Informal
Wikipedia contributors، «Scientific method،» Wikipedia, The Free Encyclopedia، (accessed December 3, 2009).