رودک (جانور)

جثهٔ این جانور به اندازه یک سگِ متوسط است، دست و پای آن کوتاه، ناخن‌هایش بسیار بلند، به گونه‌ای که با پنجه‌ها و آرواره‌های بسیار نیرومندی دارد که هر دشمن طبیعی را از رویارویی با خود دچار تردید جدی می‌کند، دمی کوتاه و کلفت، رنگ پشت خاکستری و زیر شکم و پاها تیره‌تر است. بر روی سر نوارهای پهن سیاه و سفید دارد. نوار سیاه که از پوزه شروع می‌شود تا گوش‌ها ادامه داشته و چشم‌ها را می‌پوشاند، نوار سفید چسبیده به نوار سیاه است. در رودک استخوان فک پایین از جمجمه جدا نمی‌شود.

اندازه‌ها: طول سر و تنه ۵۶ تا ۹۰ سانتی‌متر، دم ۱۱ تا ۲۰ سانتی‌متر، ارتفاع ۳۰ سانتی‌متر، وزن ۱۰ تا ۱۶ کیلوگرم، در فصل پاییز ۳۰ تا ۳۴ کیلوگرم

گورکن‌ها عموماً جانورانی خجالتی و شبگرد بوده و روز را در لانه‌های زیرزمینی می‌گذرانند و شب‌ها برای شکار و تغذیه بیرون می‌روند. گورکن‌ها هم انفرادی و هم گروهی زندگی می‌کنند. رودک‌ها مانند سایر انواع گورکن‌ها مهارت زیادی در حفر کردن زمین دارند و با استفاده از چنگال‌های دراز پاهای جلوی خود، زمین را می‌کنند تا غذا به دست آورند یا نقب بزنند. گورکن‌ها به‌طور کلی جانورانی بی‌آزارند و با وجود دندان‌های قوی بیشتر از طعمه‌های کوچک و گیاهان تغذیه می‌کنند. بینایی آن‌ها ضعیف است، ولی حس بویایی و شنوایی بسیار بالایی دارند.

زیستگاه این جانور دارای پراکندگی فراوانی است و در سطح جهانی، قاره‌های اروپا، آسیا و آفریقا را دربرمی‌گیرد. مناطق جنگلی و استپی با خاک‌های نرم بهترین محیط برای زندگی رودک است.

محیط زیست این پستاندار در ایران از مناطق شمال غربی خراسان تا مازندران، سمنان، تهران، آذربایجان، کردستان، لرستان و فارس پراکنده‌است. همچنین یکی از جانوران منطقه حفاظت‌شدهٔ هفتاد قله اراک و منطقه حفاظت‌شده پلنگ‌درۀ قم نیز رودک است.

• وبسایت کویرها و بیابان‌های ایران، صفحهٔ رودک.
• دیده‌بان محیط زیست و حیات وحش ایران، منطقهٔ حفاظت شدهٔ هفتاد قله.